View Full Version : CON DẤU BƯU CHÍNH NÔNG THÔN MIỀN BẮC THỜI THUỘC PHÁP
ThinhVuongVu
30-10-2012, 06:39
Một bưu ảnh miền Bắc vào năm 1908 ( mặt sau ) .
http://i1075.photobucket.com/albums/w439/l_it2007/daubuutramphuonghai.png
Trên góc phải mặt sau bưu ảnh là con dấu dạng bưu chính nông thôn ( không có phần ghi ngày tháng ) .Vành ngoài dòng chữ Pháp POSTE RURALE *PROVINCE DE HA DONG ( Bưu chính nông thôn tỉnh Hà Đông ) .
Vành bên trong hai chữ PHUONG HAI và 2 chữ Hán 諧 方 .
Căn cứ theo nghĩa của 2 chữ Hán trong vành dấu sẽ là :
方 Phương
諧 Hài
http://i1075.photobucket.com/albums/w439/l_it2007/daubuutramphuonghaia.jpg
Song song của mặt sau bưu ảnh là một dấu đến Ain ( Pháp ) ngày 8-9-1908
Mặt trước bưu thiếp , với những hàng chữ được viết gửi vào ngày 01 tháng 8 năm 1908
kế cận là con dấu bưu cục tỉnh HÀ ĐÔNG với nhật ấn 2-8-1908
http://i1075.photobucket.com/albums/w439/l_it2007/Untitled-4.jpg
http://i1075.photobucket.com/albums/w439/l_it2007/IMG_0784-1.jpg
Suy ra , hình thức bưu chính nông thôn là một dạng bưu trạm lưu động người dân trả tiền trước . Trong trường hợp này , bưu ảnh sẽ chuyển tiếp về bưu cục tỉnh Hà Đông mới được dán tem và đóng dấu ( sau một ngày ) để chuyển đi Pháp và tới tay người nhận .
Đây là một hình thức phục vụ bưu chính ở những nơi xa Huyện lỵ nhằm đáp ứng những nhu cầu thiết thực của người dân .
Như thế con dấu của các bưu trạm nông thôn thời thuộc Pháp cũng có nhiều nét lý thú cho ta quan tâm sưu tầm .
Xin phép hỏi , PHƯƠNG HÀI ngày xưa thuộc nơi nào của tỉnh Hà Đông ? và bây giờ địa danh đó còn tồn tại hay không các Bác và các bạn ? Mong các Bác và các bạn giúp cho câu trả lời .
Ý bác nêu ra rất tuyệt. Một chi tiết nhỏ trong lĩnh vực bưu chính thời Pháp thuộc nhưng rất thú vị. Giống hệt như thời trước khi con tem đầu tiên ra đời. Tuy lúc này có tem dán vào sau là hơi khác một chút để phù hợp thực tế lúc bấy giờ.
Tôi có tìm địa danh và biết Phương Hài thuộc xã Đông Phương Liên, huyện Chương Mỹ (bao trùm thị xã Xuân Mai), Hà Nội ngày nay.
Tôi có câu hỏi là: Bưu trạm di động như thế sẽ hoạt động thế nào? Mỗi xã/mỗi huyện có một bưu trạm nông thôn (BTNT) hay là tỉnh có một nhóm bưu trạm di động và có lịch xuống các xã hàng tuần, hàng tháng? Mong các bác và các bạn giúp cho câu trả lời.
ThinhVuongVu
06-05-2013, 08:46
Tôi có tìm địa danh và biết Phương Hài thuộc xã Đông Phương Liên, huyện Chương Mỹ (bao trùm thị xã Xuân Mai), Hà Nội ngày nay.
Cám ơn anh đã cho biết vị trí của địa danh PHƯƠNG HÀI ( ngày xưa là thuộc Hà Đông , giờ là Hà Nội )
Tôi có câu hỏi là: Bưu trạm di động như thế sẽ hoạt động thế nào? Mỗi xã/mỗi huyện có một bưu trạm nông thôn (BTNT) hay là tỉnh có một nhóm bưu trạm di động và có lịch xuống các xã hàng tuần, hàng tháng? Mong các bác và các bạn giúp cho câu trả lời.
Nhìn dấu bưu trạm Phương Hài chuyển thẵng về bưu cục Hà Đông , ta suy ra đây là nhiệm vụ của bưu chính Tỉnh, nếu trung chuyển qua cấp thấp hơn sẽ có dấu của bưu cục huyện
Các con dấu bưu chính nông thôn này thường không thể hiện nhật ấn thời gian nhận thư , nên có thể bưu trạm đến và sẽ kéo dài vài ngày .
Lượt đến có thể tùy thuộc vào phiên chợ nơi đây .
Khi có chuyện cần thiết về thư từ , ngừơi dân không chờ đợi được , sẽ ra thẳng chợ huyện hay tỉnh để gửi . Nên con dấu này , chúng ta ít thấy và rất hiếm
Tôi có để ý những vật phẩm về Indochine bán trên eBay ...nhưng dấu bưu chính nông thôn thời này quả là khó tìm thấy .
Anh có thể xem thêm nơi đây
http://www.vietstamp.net/forum/showthread.php?t=5920
http://www.vietstamp.net/forum/showthread.php?t=3557
Tôi tra lịch vạn niên thì biết ngày 1/8/1908 là ngày thứ Bảy. Trong khi đó làng Phương Hài là một làng có truyền thống văn vật, mà có thể trước đây là một trung tâm giao lưu buôn bán tại khu vực này, xin xem thêm bài sau:
http://chuongmy.gov.vn/vn/about.aspx?newsid=5415
Vì thế có thể đoán rằng Bưu trạm di động tỉnh Hà Đông đã xuống phục vụ bà con vào ngày thứ Bảy, dịp chợ búa đông đúc. Tuy nhiên, dấu Hà Đông ngày hôm sau Chủ Nhật, thì gợi lên một câu hỏi: Vậy thời đó, người ta làm việc cả Chủ nhật?
vnmission
06-05-2013, 23:29
Liệu có thể là 1-8 âm lịch (thứ Năm)? Tôi chưa thấy ai nói tới chuyện này, nhưng không loại trừ khả năng!
Ý bác nêu ra rất tuyệt. Một chi tiết nhỏ trong lĩnh vực bưu chính thời Pháp thuộc nhưng rất thú vị. Giống hệt như thời trước khi con tem đầu tiên ra đời. Tuy lúc này có tem dán vào sau là hơi khác một chút để phù hợp thực tế lúc bấy giờ.
Tôi có tìm địa danh và biết Phương Hài thuộc xã Đông Phương Liên, huyện Chương Mỹ (bao trùm thị xã Xuân Mai), Hà Nội ngày nay.
Tôi có câu hỏi là: Bưu trạm di động như thế sẽ hoạt động thế nào? Mỗi xã/mỗi huyện có một bưu trạm nông thôn (BTNT) hay là tỉnh có một nhóm bưu trạm di động và có lịch xuống các xã hàng tuần, hàng tháng? Mong các bác và các bạn giúp cho câu trả lời.
Poste rurale ở Bắc Kỳ ban đầu kết hợp cả hai hình thức bưu trạm cố định tại phủ hay huyện lỵ hay nơi quan trọng và lính trạm/phu trạm di động đến các làng xã xa hơn, lính trạm/phu trạm cũng chịu trách nhiệm vận chuyển công văn/thư từ từ các bưu trạm về bưu điện tỉnh và ngược lại.
Lính trạm đi lại tất nhiên bằng ngựa và về sau được thay bằng xe đạp. Phu trạm không rõ đi lại bằng gì chắc là cuốc bộ.
Bưu trạm về nguyên tắc thì làm việc mỗi ngày, không rõ CN có được nghĩ ko. Còn lính trạm/phu trạm làm việc giờ giấc ra sao thì không rõ, chắc cũng mỗi ngày vì về sau ở những nơi nhu cầu thấp người Pháp giảm dịch vụ xuống 2 ngày/lần
Dự án Poste Ruralle ở Bắc kỳ được thực hiện vào ngày 07 tháng chín năm 1906 đầu tiên ở các tỉnh Hải Dương, Thái Bình, Hà Nam rồi Hà đông và vào cuối năm 1906 dự án này được triển khai ở các tỉnh Kiến-An, Sơn Tây và Bắc Ninh. Kinh phí cho chương trình này cũa khá cao theo ghi chép là cho năm 1907 tốn khoảng 48.000 đồng bạc và
65.000 đồng bạc piastre cho năm 1908.
Chương trình này khá tốn kém nhưng không thu được kết quả như mong đợi vì có lẽ dân ta quá nghéo, không có tiền để gửi thư, không quen gửi thư và không biết chữ để viết thư. Đó là một nguyên nhân vì sao các vật sưu tầm có dấu poste rurale khá hiếm. Còn các nguyên nhân khác như đối tượng gửi thư và nhận thư phần lớn đều là dân nghèo nên họ ít có điều kiện lưu giữ những thư từ bưu phẩm đó, đất nước lại chiến tranh loạn lạc.
Hà Đông
http://images-00.delcampe-static.net/img_large/auction/000/103/617/248_001.jpg?v=1
Yên Lý của Bắc Ninh, Quãng Ninh hay Nghệ An?
Nhìn thấy ngày xưa bưu điện làm việc rất tận tụy. Họ kiên trì đi tìm ông Bonlange để phát cho được cái thư mà ông này như chim hết Bà nà rồi vào Quãng Ngãi rồi lại trở về Huế
http://images-02.delcampe-static.net/img_large/auction/000/087/178/618_001.jpg?v=1
Thanh hóa _Van Trai?
http://images-02.delcampe-static.net/img_large/auction/000/206/165/218_001.jpg?v=1
The smaller dragon
14-05-2013, 05:57
Ngoài loại Poste rurale (Bưu chính nông thôn) có tên làng xã, còn có loại bưu trạm ở tỉnh nữa. Hai loại này đều không có ngày tháng, tức không phải là nhật ấn, nên không đóng trên tem. Sau đây là một bì thư Bưu Trạm tỉnh Hưng Yên năm 1953.
185006
Hai loại này đều không có ngày tháng, tức không phải là nhật ấn, nên không đóng trên tem.
BoZoo cũng nghĩ như vậy. Tuy nhiên trên hai bì thư thứ 2 và 3 mà anh Vaputin đăng thì lại thấy dùng dấu này đóng lên con tem?
Lý do vì sao con dấu bưu trạm tỉnh lại không có chữ Hán như dấu bưu trạm làng xã? Hay trường hợp bì thư này năm 1953 con dấu đã được cải tiến nhiều cho phù hợp sự phát triển hơn là thời 1906-1935?
Poste rurale hoạt động dựa trên bưu trạm địa phương mà người quản lý (kiêm nhiệm) bưu trạm này thường là thầy đề, thầy ký hay hương chức, có chỗ là nhà buôn giàu có ở địa phương. Các vị này hưởng thêm lương tháng 8 đồng bạc còn lính trạm, phu trạm không rõ lương được bao nhiêu. Nhiệm vụ bưu trạm là bán ra những phong bì dán sẵn tem kèm theo một coupon cho người muốn gửi thư. Sau khi viết thư xong người mua gửi cả thư lẫn coupon cho bưu trạm. Phu trạm sẽ vận chuyển thư từ, có thể có cả công văn cùng bảng kê sang bưu trạm bên cạnh bàn giao rồi bưu trạm đó chuyển tiếp ,,,cho tới bưu điện trung tâm.
Do kiêm nhiệm không chuyên nên bưu trạm trung tâm không có nhật ấn.
Phong bì 2 và 3 (trên) là phong bì có dán sẵn tem 4 xu tiêu chuẩn của Poste rurale Bắc kỳ, giá bán chắc khoảng 5-6 xu cho người sử dụng. Đến năm 1934 thì giá cả leo thang lên 7-8 xu như phong bì 1. Ngoài ra bưu trạm còn có thể đã bán bưu ảnh có dán sẵn tem 5 xu vào năm 1908 như tấm bưu ảnh của bạn ThinhVuongVu.
Nhìn thấy ngày xưa bưu điện làm việc rất tận tụy. Họ kiên trì đi tìm ông Bonlange để phát cho được cái thư mà ông này bay nhảy như chim rừng hết Bà nà rồi vào Quãng Ngãi rồi lại trở về Huế
http://images-02.delcampe-static.net/img_large/auction/000/087/178/618_001.jpg?v=1
http://images-00.delcampe-static.net/img_large/auction/000/087/178/618_002.jpg?v=1
The smaller dragon
14-05-2013, 11:50
Có hai chuyện mà Bozoo đề cầp:
1. Là những bì có dấu Bưu Chính Nông Thôn (hay có thể cả dấu Bưu Trạm tỉnh sau này) đóng trên tem. Theo tôi nghĩ, khi nhân viên bưu điện đóng dấu thì họ đóng như máy, nên chuyện không theo luật lệ bưu chính là thường.
2. Là dấu Bưu Trạm không có chữ Hán, mà sao dấu Bưu Chính Nông Thôn lại có. Ðiều này dễ hiểu, một khi chúng ta ý thức hoàn cảnh lịch sử của từng thời kỳ. Sau đây là một minh chứng.
Hình 1: Văn khế năm 1943 ở miền Trung (Bình Ðịnh) phải làm bằng chữ Hán, chữ Việt là phụ
185011
185012
Hình 2: Con dấu tỉnh Bình Ðịnh cũng có chữ Hán là chính, chữ Việt phụ chung quanh
185013
Hình 3: Văn khế lại được chứng thực bằng chữ Pháp vì là thời Pháp thuộc
185014
Thời Pháp thuộc thì Nam Kỳ là đất thuộc địa, còn Bắc Kỳ và Trung Kỳ là đất bảo hộ, nên ở Bắc và Trung chữ Hán vẫn là thứ chữ chính thức trong các công văn giấy tờ. Hãy nhớ là mãi đến năm Khải Ðịnh thứ tư 1919 vẫn còn thi Hội ở nước ta. Còn sau năm 1945 thì hoàn cảnh lịch sử thay đổi, đất nước độc lập, không còn chữ Hán chữ Pháp mà chỉ có chữ Việt trên mọi thứ giấy tờ công tư.
Vì thế mà dấu Bưu Chính Nông Thôn năm 1908 ở Bắc Kỳ phải có cả chữ Việt lẫn chữ Hán, đến dấu Bưu Trạm Hưng Yên năm 1953 thì chỉ còn thuần chữ Việt.
Bàc Rồng nói đúng đấy ạ, Bắc kỳ năm 1906 không có nhiều người biết tiếng Pháp hay chữ Quốc ngữ như ở Nam kỳ đâu ạ. Ngay cả thông ngôn ở Hà nội còn phải mang từ trong Nam ra. Do đó con dấu phải có cả tên chữ Hán vào để hệ thống bưu điện nông thôn còn nhận dạng được thư đó từ đâu đến.
Tiếp về con dấu, khi thư đến, bưu trạm nông thôn có nhiệm vụ phải đóng dấu vào
http://images.cloud.worthpoint.com/wpimages/images/images1/1/0212/10/1_e6a4997d03119755d521c0c9733bea42.jpg
http://images.cloud.worthpoint.com/wpimages/images/images2/1/0212/10/1_e6a4997d03119755d521c0c9733bea42.jpg
Đông Anh-Phúc Yên
Bưu trạm cuối cùng Đông Thị Hải Dương. Năm 1932 ở Bắc kỳ gửi thư trong nước đã phải dán tem 5 xu
http://www.world-covers.com/pics/s9362.jpg
Đến năm 1924 thì giá tem tiêu chuẩn cho PR ở Bắc kỳ vẫn còn 4 xu, trong khi người dân Nam Kỳ Trung kỳ từ những năm 1910 đã phải dán tem 10 xu. Điều này cho thấy chính quyền Bắc kỳ ưu ái cho chương trình này nhằm phát triển kinh tế văn hóa vùng nông thôn, vùng sâu vùng xa. Mặt khác có thể là dân Bắc kỳ lúc đó nghèo hơn dân Trung kỳ và Nam kỳ.
Indo-China 1924 Postal Stationery Envelope to Yen BayPSE 4c orange cancelled by "Poste Rurale Provence de Phu Tho / Nghia-Quan" with adjacent Phu-Doan Tonkin addressed to Yen Bay Tonkin with arrival on reverse. Very fine. (pt)
http://www.world-covers.com/pics/v6161.jpg
Indo-China 1912 Envelope to Gocong Cochinchine
Cover bearing Yvert 45, 10c red tied by "Poste Rurale de Sadec / Tan Pnu Dong" cachet in blue, routed via Sadec with Gocong arrival on reverse.
http://www.world-covers.com/pics/v5733.jpg
Tuy vậy ở PR khu vực Hà nội vẫn phải dán tem 10 xu như ở Nam Kỳ Trung Kỳ, chổ này dân giàu hơn?
http://images-01.delcampe-static.net/img_large/auction/000/196/058/415_001.jpg
China (French) 1918 Stampless envelope to France via Kien-An Tonkin
cancelled by Dai-Loc Poste Rurale Province de Kien-An, with French arrival.
http://www.world-covers.com/pics/s3420.jpg
Phong bì này đóng dấu PR Đại Lộc Kiến An gửi đi Pháp, đúng ra phải dán tem 10 xu nhưng không hiểu sao không có "cò" mà thư cũng bay được sang Pháp
ThinhVuongVu
22-06-2013, 08:18
Con dấu bưu chính nông thôn BÌNH THỦY năm 1932
186585
186586
186587
(nguồn IT)
ThinhVuongVu
29-06-2013, 08:15
Một bưu ảnh Bắc Ninh với hình ảnh cảnh chợ quê , có đóng dấu bưu trạm nông thôn TIÊN DU 遊仙 , tỉnh Bắc Ninh
186767
186768
Dấu Phú Xuyên 1934
Thư này chắc chỉ đi máy bay khúc SG Mạc xây
http://images-01.delcampe-static.net/img_large/auction/000/206/573/817_001.jpg?v=1
ThinhVuongVu
08-07-2013, 07:58
Dấu bưu trạm nông thôn Cửa Lò , và nhật ấn Vinh của tỉnh NGHỆ AN ngày 7-9-1917
186953
186954
Bưu thiếp này rất hay vì dấu bưu chính nông thôn Cửa Lò - Vinh năm đó khá hiếm. Hơn nữa dấu chữ T trong khung hình tam giác là dấu thiếu cước. Những năm trước đó, gửi PC đi Pháp vẫn dùng giá 10c. Nhưng có lẽ giá bắt đầu tăng lên 15c từ thời gian này. Năm 1917 là gần cuối Thế chiến 1, bắt đầu lạm phát do hậu quả chiến tranh. Cũng đầu năm này 1917, ở Đông Dương đổi tiền, không dùng Franc nữa mà đổi sang Piaste.
http://images-02.delcampe-static.net/img_large/auction/000/206/165/218_001.jpg?v=1
http://images-00.delcampe-static.net/img_large/auction/000/206/165/218_002.jpg?v=1
INDOCHINE VIETNAM ENV.ENTIER 4c POSTE RURALE PROVINCE DE THANH HOA VAN TRAI à HANOI réf 3085
Thanh Hóa thuộc Annam sao vẫn dược dán tem 4 xu
Chưa rõ câu hỏi của bạn, nhưng mình tự luận là bạn muốn so sánh với cước phí của PC ở trên? Trong trường hợp trên là PC gửi đi Pháp, còn bì thư ở dưới là gửi trong nước, dạng bì thư in sẵn tem (postal stationary).
Theo Va được biết giá tem tiêu chuẩn cho PR (thư gửi trong nước) ở Nam Kỳ Trung kỳ từ những năm 1910 đã phải dán tem 10 xu. Nhưng nhìn phong bì Văn Trai Thanh Hóa trên thì cần phải xem lại.
Để giúp các bạn dễ hình dung một bưu cục nông thôn (poste rurale) trông như thế nào Va pót tặng các bạn một tấm ảnh có chú thích "một bưu cục trong làng ở Đông Dương"
http://img534.imageshack.us/img534/8158/img283edited.jpg (http://imageshack.us/photo/my-images/534/img283edited.jpg/)
Bên trái cửa ra vào của bưu cục mà thực chất là nhà của một chức sắc nào đó trong làng có treo cái bảng ta có thể dọc được hai chữ POSTE RURALE, bên dưới chữ nhỏ quá không đọc được. Bên phải cửa là một hộp thư. Đứng chính giữa cửa chắc là người quản lý bưu cục lịch sự trong bộ đồ trắng tay đưa một bức thư (?) cho một người dân làng.
vBulletin® v3.8.3, Copyright ©2000-2024, Jelsoft Enterprises Ltd.