View Full Version : Chuyện về Măng Đa
Ngày xưa đi học xa nhà anh nào cũng ngóng trông cha mẹ gửi măng đa cho mình. Măng đa hay thư chuyển tiền là từ chữ Mandat tiếng Pháp mà chữ mandat này được định nghĩa như sau
le mandat est un moyen de paiement (http://fr.wikipedia.org/wiki/Moyen_de_paiement) postal (mandat postal (http://fr.wikipedia.org/wiki/Mandat_postal), dont plusieurs variantes existent) ou gouvernemental (mandat sur le Trésor (http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mandat_sur_le_Tr%C3%A9sor&action=edit&redlink=1)).
Mandat là một phương tiện thanh toán qua bưu chính (chuyển tiền qua bưu điện) hoặc là một phương tiện thanh toán của chính phủ (qua Kho bạc).
Vì trước đó người Việt ta không có bưu điện nên cái trò chuyển tiền qua bưu điện hoàn toàn mới mà từ ngữ tiếng Việt hụt hơi theo chưa kịp nên ta đành gọi nó là măng đa, gửi măng đa, lĩnh măng đa...
Có câu đố là măng nào không mọc từ tre trúc lồ ô, câu trả lời đó chính là măng đa :D
Vì là vật phẩm bưu điện nên thể nào cũng có người sưu tập (tuy là không nhiều).
Topic này lập ra để tám về măng đa. Mong các bác tham gia cho nó xôm tụ một tí.
Măng đa và Chí Phèo
Mới nghe tưởng vô lý vì Chí Phèo nghèo mạt lại mồ côi thì ai mà gửi măng đa cho hắn hoặc hắn có tiền đâu mà gửi măng đa...cho Thị Nở
Tuy vậy Nam Cao lại chỉ ra rằng Chí Phèo lại có liên qua mật thiết với măng đa.
Trong chuyện "Chí Phèo" gốc gác của Chí Phèo dần dần được Nam Cao hé lộ một cách khá tinh vi, kín kẽ. Nhớ hôm Chí Phèo ra tù, uống rượu say rồi đến cửa nhà Bá Kiến chửi bới và bị Lý Cường “tặng” một cái tát như trời giáng. Bá Kiến về, nếu bình thường ra thì Chí còn no đòn nữa nhưng đằng này cụ lại rất ngọt nhạt. Khi xốc Chí Phèo lên Bá Kiến bảo: “Khổ quá! Giá có tôi ở nhà thì đâu đến nỗi ... Chỉ tại thằng Lý Cường nóng tính không nghĩ trước nghĩ sau. Ai, chứ anh với nó còn có họ kia đấy”.
Thấy chưa? Bá Kiến bảo với Chí rằng “anh với nó còn có họ kia đấy”. Họ đằng nào nhỉ? Rõ ràng Chí là đứa con không cha, không mẹ bị vứt ở lò gạch cũ khi còn đỏ hỏn cơ mà. Sao Chí Phèo lại có họ với Lý Cường? Mà đã có họ với Lý Cường thì cũng là có họ với Bá Kiến. Chẳng hơi hướng gì sao Bá Kiến bỗng dưng thốt ra như thế với một thằng cùng đinh như Chí. Lại còn mổ gà thết đãi cơm rượu, cho tiền Chí nữa chứ. Đâu phải chuyện đùa mà Bá Kiến lại có thể nói chơi! Có phải Nam Cao ngầm nói rằng “thằng chết mẹ” đẻ ra Chí Phèo chính là Bá Kiến chứ ai.
http://congly.com.vn/data/news/2012/12/28/40/chi20pheoJPG1356679972.jpg
Nhân vật trong tác phẩm “Chí Phèo” vẫn còn nguyên sức sống
Lại nữa, sau khi gián tiếp nhận Chí Phèo có họ với mình thì Bá Kiến còn lo cho Chí có đất, có nhà đàng hoàng. Đoạn này tác phẩm nói lên điều đó: “Mấy hôm sau, cụ Bá bảo Lý Cường cho hắn năm sào vườn ở bãi sông cắm thuế của một người làng hôm nọ. Chí Phèo bỗng thành ra có nhà. Hồi ấy hắn mới đâu hăm bảy hay hăm tám tuổi ...”. Xin hỏi, ngoài cha mẹ ra, trong xã hội này còn ai cho vườn, cho nhà đây. Bá Kiến đâu phải nhà làm từ thiện mà ai cũng dễ dàng cho đất, cho nhà chứ. Nếu không “có họ” thì không có chuyện ấy đâu. Nam Cao lại một lần nữa chấm bút mà rằng “thằng chết mẹ” đẻ ra Chí Phèo là Bá Kiến rồi.
Cứ cho Bá Kiến là cha đẻ của Chí Phèo, vậy người phụ nữ sinh ra Chí là ai? Chẳng nhẽ, lại là con của mấy bà vợ già của cụ Bá. Không, cụ bá nổi tiếng là cái tính hám của lạ và trong cái làng Vũ Đại ấy chỉ có vợ của Binh Chức mới lọt vào “mắt xanh” của cụ. Binh Chức là thằng cù lần, hiền như cục đất vì bức quá mới bỏ đi lính. Trong khi đó “vợ ở nhà còn trẻ, mới hai con, cái mắt sắc như dao, lại hồng hồng đôi má…”. Cũng bởi vắng chồng nên vợ Binh Chức nghiễm nhiên trở thành con nhà thổ không phải trả tiền. Từ ông phó vào, anh trương tuần đến, anh hàng xóm sang, đến thằng hương điền đầu hai thứ tóc cũng gạ gẫm. Nhưng xét cho cùng thì những tay râu ria ấy chỉ “hưởng xái” của Bá Kiến mà thôi.
Bá Kiến “không nỡ bỏ hoài cái không dưng được trời cho” khi đã có ba bà vợ. Không những được “của trời cho” lại còn được lợi. Bởi những lần chị Binh đi lĩnh lương hay lĩnh măng đa của chồng phải mượn ông Lý đi nhận thực. Như thế đủ thấy so với Bá Kiến thì ông phó hay trương tuần không phải là đối thủ. Và, có thể lắm chứ trong những lần đi lĩnh lương “ngồi chung xe, ở lại tỉnh” thì mới có Chí Phèo. Sợ chuyện đến tai thiên hạ nên vợ Binh Chức nổi tiếng lẳng lơ đã giấu giếm sinh con rồi bỏ ra lò gạch cũ.
Theo http://m.congly.com.vn/van-hoa/nhan-dam-ngay-tet-di-tim-cha-me-cua-chi-pheo-16518.html
Tình cờ xem trên mạng có hai cái măng đa hay hay vì đây là một vật chứng lịch sử. Có bác nào biết vụ này không?
http://images-01.delcampe-static.net/img_large/auction/000/193/942/722_001.jpg
http://images-00.delcampe-static.net/img_large/auction/000/183/666/362_001.jpg?v=1
Hai măng đa trên có những điểm chung sau:
1-Được gửi cùng ngày 5-10-1950 từ bưu điện Chợ Lớn-Bình Tây
2-Tiền gửi từ Chợ Lớn đi Mạc xây với giá trị tối đa bưu điện Đông Dương cho phép mỗi lần gửi là 5000 Fr Pháp tương đương với 294.12 đồng bạc Đông Dương con số gói (con số nằm ở góc dưới phải). Tính ra tỷ giá là 17 đồng phràng Pháp ăn một đồng bạc Đông Dương.
3-Chi phí gửi cho mỗi 5000 Fr. là 1 đồng 8 cắc bạc Đông Dương.
4-Người gửi là hai ông An nam mít cho người nhận là 2 bà đầm tên Jeanne nào đó ở Mạc xây.
Lạ lùng chưa, cứ tưởng Tây giàu hơn ta đúng ra Tây phải gửi tiền cho ta mà ở đây ta lại phải gửi một số tiền không nhỏ cho Tây.
Tuy gửi cùng một ngày nhưng nhìn hai con số 312/466 và 666/477 của hai măng đa mới thấy dân ta thời đó quá...giàu, chen nhau đi gửi măng đa, bưu điện chắc làm việc vất vả lắm.
HanParis
27-07-2013, 18:40
Tình cờ xem trên mạng có hai cái măng đa hay hay vì đây là một vật chứng lịch sử. Có bác nào biết vụ này không?
http://images-01.delcampe-static.net/img_large/auction/000/193/942/722_001.jpg
http://images-00.delcampe-static.net/img_large/auction/000/183/666/362_001.jpg?v=1
Măng Đa này đẹp mà trên ebay bán rẽ rề hà! :D Trong khi chờ đợi có bác nào giải thích ý nghĩa của Mandat này, xin nhắc lại là vào năm 1950, mãi cho đến năm 1960, Pháp vẫn xài tiền cũ và khi đổi tiền 100 quan cũ ăn 1 quan mới, và đối với nhiều người già xứ Lăng Sa, họ vẫn quen xài tiền cũ (cuối thiên niên kỷ trước). Tới khi Pháp chuyển sang đồng € (2001), 1 ơ ăn 6.67 FF thì họ bị bệnh Alzeimer nên không còn nhớ gì cả! :D
Hàn cũng tình cờ tìm được măng đa này được gửi từ SaiGon nhưng vào lúc Anh Pháp vừa khai chiến Đức Quốc Xã năm 1939. Khi ấy Đức chưa chiếm tỉnh Bordeaux mà một người Pháp đã lo lắng thân nhân nơi Mẫu Quốc rùi. Mà 2000 quan khi ấy chắc lớn lắm. Nhưng đối với Công Tử Bạc Liêu thì bao nhiêu đó chỉ đủ tiêu 1 đêm thui, đúng hôn? :))
http://www.flophil84.fr/3100-4327-thickbox/mandat-carte-par-avion-de-hanoi-rp-tonkin-6-12-1939-.jpg
http://i.ebayimg.com/00/s/NjI4WDgyMg==/$%28KGrHqV,!oEE-2SvHZU1BQ!I0uHHlw~~60_58.JPG
Lạ chưa trên ebay cũng vừa rao bán một mandat cũng có nhiều điểm giống 2 mandat trên
1-Được gửi cùng ngày 5-10-1950 từ bưu điện Chợ Lớn-Bình Tây
2-Tiền gửi từ Chợ Lớn đi Albi với giá trị tối đa bưu điện Đông Dương cho phép mỗi lần gửi là 5000 Fr Pháp tương đương với 294.12 đồng bạc Đông Dương con số gói (con số nằm ở góc dưới phải). Tính ra tỷ giá là 17 đồng phràng Pháp ăn một đồng bạc Đông Dương.
3-Chi phí gửi cho mỗi 5000 Fr. là 1 đồng 8 cắc bạc Đông Dương.
4-Người gửi là một ông An nam mít cho người nhận là 1 bà đầm nào đó ở Albi Pháp.
Va tui nhớ là Chợ Lớn đâu có đường Ohier. Đường Ohier nằm tuốt ngoài Sài gòn nay là Tôn Thất Hiệp. Không lẽ Mơ xừ Nguyễn Văn Tuyết này có vợ bé trong Chợ Lớn nên thay vì gữi măng đa ngoài bưu điện Sài gòn lại lặn lội tuốt vô Chợ Lớn kiểu như thơ Nguyễn Bính "đường gần tui cũng đi vòng cho xa
lối này lắm bưởi nhiều hoa" chăng?
Chưa hết Va tui mới phát hiện măng đa thứ 4
http://images-02.delcampe-static.net/img_large/auction/000/224/374/810_001.jpg
http://images-02.delcampe-static.net/img_large/auction/000/193/942/722_002.jpg
1-Được gửi cùng ngày 5-10-1950 từ bưu điện Chợ Lớn-Bình Tây
2-Tiền gửi từ Chợ Lớn đi Mạc xây với giá trị tối đa bưu điện Đông Dương cho phép mỗi lần gửi là 5000 Fr Pháp tương đương với 294.12 đồng bạc Đông Dương con số gói (con số nằm ở góc dưới phải). Tính ra tỷ giá là 17 đồng phràng Pháp ăn một đồng bạc Đông Dương.
3-Chi phí gửi cho mỗi 5000 Fr. là 1 đồng 8 cắc bạc Đông Dương.
4-Người gửi là một ông An nam mít cho người nhận là 1 bà đầm nào đó ở Mạc xây.
Va kiểm tra thấy 294.12 đồng bạc ĐD vào năm 1950 tương đương chỉ khoảng 20 ngày công trung bình ở Sài gòn-Chợ Lớn, mua được hơn tạ gạo.
Tại sao người ta lại kéo nhau đi gửi tiền sang Pháp?
Ấy là do vào ngày 25-12-1945 chính phủ Pháp tự ý diều chỉnh tỷ giá từ 10 quan Pháp ăn một đồng bạc ĐD lên 17 quan ăn một đồng. Đây là chính sách nhằm khuyến khích người Pháp tăng cường đầu tư vào Đông Dương vốn kiệt quệ sau WW2.
Thế nhưng đây là một món quà bất ngờ cho người dân Đông Dương. Đồng bạc vốn oặt quẹo sau chiến tranh có sức mua thực tế khoảng 8 quan Pháp thì nay lại được định giá cao gấp đôi giá trị thực của nó. Từ việc định giá ưu đãi như thế đã tạo nên một cơn sốt: buôn bạc Đông Dương sang Pháp
Trong quyển Sự mù quáng của tướng de Gaulle đối với cuộc chiến ở Đông Dương nhà văn Pierre Quatreponit viết về vụ này như sau:
"Chính phủ do tướng de Gaulle điều khiển kết thúc năm 1945 bằng một biện pháp tài chính tồi tệ: đó là sự định giá lại đồng bạc Đông Dương.
Từ năm 1930, tỉ giả đồng tiền vàng ở Pháp không còn nữa. Tỉ giá hối đoái đồng bạc Đông Dương, liên quan đến đồng phrăng của Pháp, được quy định là 10 phrăng. Nhưng đến 25-12 xảy ra một vụ mất giá đồng phrăng. Lập tức, một nghị định của Bộ Tài chính đưa tỉ giá đồng bạc Đông Dương lên 17 phrăng. Ông Pierre Messmer viết: “Những lí do về tâm lí nhiều hơn là về kĩ thuật, quyết định của Bộ Tài chính không thuyết phục được tôi”. Hình như người ta áp dụng biện pháp trên với mục đích làm tăng những hoạt động thương mại giữa Pháp và Đông Dương. René Pleven và Georges Bidault, là những người sùng bài de Gaulle từ đầu, là Bộ trưởng Bộ Tài chính, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, không bao giờ giải thích được vấn đề này một cách rõ ràng. Trái lại, Pleven, khi lên làm thủ thướng (11-1951), ông cho xếp hàng lời đề nghị giải thích với Vicent Auriol, lúc ấy là tổng thống Pháp. Ông Messmer viết tiếp: “Không có một ai giải thích được cho việc định giá lại đồng bạc Đông Dương, mà sau đây là sự dẫn chứng tức thời: Trên thị trường tự do Hongkong, trị giá đồng bạc Đông Dương tụt thấp hơn 10 phrăng so với trước. “Nói một cách khác sẽ có một việc hấp dẫn là: Lấy đồng bạc Đông Dương mà sức mua thấp, (trị giá 6 đến 8 phrăng hàng hoá) đem qua Pháp đổi lấy 17 phrăng ở mẫu quốc. Cách tính toán này áp dụng cho cả với đồng đôla. Một đô la trị giá 350 phrăng ở Paris và 50 đồng ở Sài gòn. Nếu bán ở Sài gòn 1 đồng mua ở Paris, thì 50 đồng sau chuyển đổi sẽ thành 850 phrăng! Bài toán sẽ là: gửi tiền Đông Dương qua Pháp, đưa đôla và vàng về Đông Dương. Trong hoạt động này, sức tưởng tượng của mấy anh chàng nghèo cũng như bọn con phe thì vô cùng tận. Những món lãi như vậy giúp cho việc trả công cho một số trung gian trong ấy có Việt Minh. Công việc chỉ là một cách kiếm tiền với ít rủi ro nhất. Jacques Despuech diễn tả rất rõ những hoạt động này: Sự chuyển đổi đồng bạc Đông Dương trở nên rất giản đơn. Mọi người Đông Dương không phân biệt chủng tộc, với việc mua một vé trị giá 10 đồng, được phép chuyển một số tiền là 5.000 phrăng. Trước những cửa thu đổi tiền của bưu điện, những hàng người nối đuôi nhau vô tận, nói lên sự kém hiệu quả của một điều lệnh được ban hành. Tuy vậy cũng có những con người khờ dại hoặc lơ đễnh đến ngày về không có một xu dính túi… Có người tốt bụng nói: “Người ta không có quyền từ chối việc chuyển tiền, ông có thể có 1 triệu đồng. Nếu người ta cho phép ông, tôi sẽ cho ông 15%”. Anh điên này không làm sai. Dưới con mắt của luật pháp, anh này làm đúng vì lẽ M. Pignon - Cao uỷ năm 1948, tuyên bố sau một sự việc xảy ra với một nhân vật chính trị: “Theo luật pháp thì không có gì phạm tội trong việc chuyển tiền Đông Dương”. Không có một luật pháp nào lên án dưới bất cứ hình thức nào việc chuyển đổi đồng bạc Đông Dương sang tiền phrăng của chính quốc.
Phải đợi đến năm 1953, tỉ giả hối đoái tuột xuống một tỉ suất không hấp dẫn, lúc ấy việc buôn bán mới chấm dứt. Trong khi ấy, cách làm ăn trên đã làm giàu kho bạc của phía Việt Minh, họ lợi dụng để mua vũ khí. Kết quả của những sự đổi tiền nhỏ nhặt đã biến thành những viên đạn, những quả lựu đạn, nó giết chết những binh lính trong vài tháng sau.
Vòng quay của đồng bạc Đông Dương của bọn nhà giàu dựa trên những số tiền lớn, đòi hỏi nhiều khôn khéo. Đồng đôla không bao giờ vào Đông Dương. Tất cả chuyển đổi qua đường ngân hàng. Jacques Despuech tiếp tục nói: “Bọn nhà giàu không dại gì mà để cho người ta túm được chúng nó”. Một chuyên gia về tài chính đặt câu hỏi: Liệu việc đặt đồng bạc Đông Dương trị giá lên 17 phrăng là một việc làm cố ý để làm giàu cho một số tập đoàn. Chỉ cần đặt ở Paris một xí nghiệp để xuất nhập khẩu có chi nhánh ở Sài gòn. Từ nước Pháp gửi đến những háo đơn ghi sẵn để chứng minh cho một yêu cầu chuyển đổi. Tất nhiên, số lượng và giá cả hợp lí. Một khi sự chuyển đổi được Ngân hàng hối đoái Đông Dương chấp nhận, đồng bạc chuyển thành đồng phrăng. Việc hàng hoá đến Sài gòn không có gì là quan trọng; có khi chỉ là máy công cụ vứt đi. Đồng phrăng chuyển vào tài khoản đánh số ở Thuỵ Sĩ, chuyển thành đôla, chuyển tiếp qua một tài khoản ở Hongkong. Sau một vụ chuyển đổi thành đồng bạc Đông Dương, đồng bạc lại quay về Đông Dương. Việc quay vòng trên mất hai tháng và vòng quay lại tiếp tục.
Khi mà vàng hay đồng đôla, sự nguy hiểm lại càng lớn. Jacques Despuech kể: Đây là trường hợp của cô Bollaert, quen việc đi lại trên những chuyến đi Hongkong - Sài gòn. Một hòm, một viên hải quan trẻ yêu cầu cô mở xem vali. Sự gây tai tiếng bị dập tắt bởi ông bố cô là Cao uỷ. Và sau đấy chú hải quan trẻ bị điều đi nơi khác vì lí do sức khỏe. Trong một danh sách dài, xuất hiện cả tên của hai nghị sĩ Paul Giaccobi, Bộ trưởng Bộ thuộc địa và Adré Diethelm - Bộ trưởng Bộ Chiến tranh. Đức vua Bảo Đại cũng không vắng mặt trong danh sách đó."
Như vậy chỉ cần ra bưu điện Chợ Lớn gửi 5000 Fr Pháp tương đương với 294.12 đồng bạc Đông Dương sang Pháp mua được 14.3 đô la Mỹ gửi về lại Chợ Lớn thì đổi ra được 715 đồng bạc Đông Dương. Lãi thô hơn gấp đôi số tiền ban đầu dư sức trang trãi cho các chi phí.
Theo Pierre Quatreponit thì người ta trả công cho người gửi tiền là 15% thì mỗi lần đi sắp hàng gửi tiền thì người được thuê được trả khoảng 45 đồng bạc tương đương ba ngày công trung bình hay gần 20 kg gạo. Ờ cũng không đến nỗi tệ nhỉ.
Việc xuất hiện 4 măng đa trên không phải là chuyện tình cờ hay ngẫu nhiên gì cả mà ta có thể nghĩ rằng bốn măng đa này cùng chung một chủ tuy 4 người gửi và 4 người nhận khác nhau. Tất cả bọn họ dều được một ông chủ nào đó thuê mướn.
Người đang bán những măng đa này trên mạng có thể còn có nhiều măng đa tương tự nhưng họ vội gì mà chào bán một lúc nhỉ.
Một măng đát 5000 Fr được gửi từ Hà nội vào ngày 3-8-1950. Phí cũng đồng hạng 1 đồng 8 cắc .
http://images-02.delcampe-static.net/img_large/auction/000/179/265/244_001.jpg
http://images-00.delcampe-static.net/img_large/auction/000/179/265/244_002.jpg
http://www.flophil84.fr/3099-4325-thickbox/mandat-carte-par-avion-de-hanoi-rp-tonkin-6-12-1939-.jpg
http://images-01.delcampe-static.net/img_large/auction/000/105/027/774_001.jpg
Một măng đa 100 Fr. năm 1932
http://images-02.delcampe-static.net/img_large/auction/000/105/027/774_002.jpg
Xem ra Việt Minh cũng có lợi nhờ đó kiếm được một số tiền của Tây để mua súng bắn Tây.
Vụ buôn tiền này cũng giúp "ươm mầm" nhiều tài năng đất nước
Cụ Bùi Trọng Liễu trong hồi ký của mình nhớ lại:
"Lại nhớ tới một giai đoạn của du học sinh Việt Nam tại Pháp, tôi muốn nói tới cái khoảng những năm trước và sau 1950 ít lâu. Cuộc sống cũng cơ cực lắm, chứ không « phây phây » như có người tưởng. Ngoại trừ những con em gia đình thật khá giả, một số gia đình gửi được con đi Pháp du học tự túc thuở ấy, là nhờ ở việc đổi tiền. Theo cuốn sách đã dẫn, từ ngày 25/12/1945 tới ngày 10/5/1953, giá hối đoái 1 đồng bạc Đông Dương (piastre) là 17 francs Pháp – nhắc lại là đây là franc cũ, chưa phải là franc « nặng » thời ông De Gaulle trở lại cầm quyền thời Cộng hòa thứ V (franc « nặng » tồn tại từ 1960 đến 2002) – cho đến ngày 11/5/1953, chính phủ Pháp « đơn phương » phá giá đồng bạc Đông Dương, 1 đồng bạc Đông Dương chỉ còn bằng 10 francs Pháp, mà không hỏi ý các chính phủ các Quốc gia Liên Kết (Etats Associés) trong Liên hiệp Pháp (Union française) – nghĩa là các chính phủ Việt Nam của « quốc trưởng » Bảo Đại (tiền thân của chính quyền Cộng hòa Việt Nam của ông Ngô Đình Diệm), và Miên, và Lào do Pháp dựng nên trong các vùng tạm chiếm – mặc dù theo các Thỏa ước ký với các chính phủ này, Pháp phải hỏi ý họ trước. Theo hai cuốn sách « Le trafic des piastres » của Jacques Despuech , nxb Deux Rives Paris, 1953, và « La guerre française en Indochine, 1945-1954 » của Alain Ruscio, nxb Editions Complexes, 1992 (cám ơn anh Vũ Ngọc Quỳnh đã cho tôi thông tin về hai cuốn sách này), trong khoảng 1945-1953 kể trên, do giá hối đoái được thặng lên – giá thực của đồng bạc Đông Dương lúc đó được ước lượng khoảng giữa 8,50 và 10 francs – có việc buôn lậu tiền. Một số chính khách và người thường, trở nên giàu to. Thí dụ như cuốn sách của Despuech kể là năm 1949, cựu hoàng Bảo Đại và vợ là bà Nam Phương chuyển sang Pháp 176.500.000 frs trên tổng số tiền chuyển 426.700.000 frs ; hoặc chuyện con gái của E. Bollaert (Cao ủy Pháp ở Đông Dương từ tháng 4/1947 đến tháng 10/1948) bị nhân viên hải quan khám ở sân bay Tân Sơn Nhứt thấy mang một bị đựng 50000 đô-la. Có mấy kiểu buôn tiền : a) Chuyển đồng bạc Đông Dương thành tiền franc sang Pháp ;
b) Chuyển đồng bạc Đông Dương thành franc, dùng franc mua lậu đôla, dùng đôla mua bạc Đông Dương, chuyển đồng bạc Đông Dương thành franc (quay vòng như vậy).
c) Dùng franc mua đồng bạc Đông Dương ở Bangkok, HongKong, với giá 1 đồng bạc Đông Dương ăn 8 francs, mang tiền bạc Đông Dương đó về một trong ba nước Đông Dương (Việt, Mên, Lào), dùng tiền đó chuyển sang Pháp với giá 1 đồng bạc Đông Dương ăn 17 francs (quay vòng như vậy).
Nhưng cũng nhờ sự buôn tiền này mà một số gia đình nghèo gửi được con sang Pháp học. Và tôi cũng được anh KV. cho biết là theo ông Hoàng Xuân Hãn kể : Nhờ có sự hối đoái thặng giá này mà nhà xuất bản Minh Tân (do ông Nguyễn Ngọc Bích thành lập) sống được và làm được mấy việc ích lợi : in lại các cuốn « Từ điển Hán Việt và Pháp Việt » của Đào Duy Anh với lời tựa ca ngợi kháng chiến, phổ biến ở vùng bị tạm chiếm ; « Danh Từ khoa học », « La Sơn phu tử » của Hoàng Xuân Hãn ; xuất bản « Từ điển thực vật học » của Đào Văn Tiến, và « Phénoménologie et matérialisme dialectique » của Trần Đức Thảo, vv.
;;;;;
Trở lại vụ buôn tiền và một số gia đình nghèo gửi được con sang Pháp học: vì hàng tháng mỗi người (thường dân) chỉ được chuyển một số tiền giới hạn, có những nhà nghèo huy động cả gia đình họ hàng gửi hộ tiền cho nhà giàu (bằng bưu phiếu, mandat-poste), rồi được trả lãi và dùng cái tiền lãi đó mà gửi cho con em mình du học ở Pháp sống. Thuở ấy, những du học sinh sống bằng cách này cơ cực lắm, có cảnh sống chung năm, sáu người trong một buồng trọ – thuở ấy ở Pháp còn đầy dãy những khách sạn cho thuê phòng ngủ hàng tháng, không có nước ; vòi nước và cầu tiêu chung ở cầu thang ; có khi không có sưởi – ăn uống rất kham khổ, một tuần mới đi tắm gội một lần ở các hiệu tắm công cộng lúc đó còn tồn tại. Nghèo đến cái mức đi thi còn có trường hợp không có đồng hồ đeo tay, phải mang theo trong cặp cái đồng hồ báo thức to bằng cái bát ! Cũng có trường hợp tối về phải giặt áo phơi cho kịp khô để ngày mai còn mặc, vì chỉ có một cái áo, nếu áo không khô thì đành mặc rồi đợi cho nó khô trên chính thân mình. (Cái khoảng những năm ấy, còn nhiều chuyện buôn bán lậu vặt ; hàng rào thuế quan trong ngay mấy nước châu Âu chưa bỏ, có những người Việt Nam hoặc một vài tiệm ăn ở Paris, như một tiệm ăn gần kế Collège de France, bán lén đô-la hay đồng hồ Thụy-sỹ lậu, vv.). Kham khổ là một phần lý do tại sao có nhiều người bị bệnh lao. Học sinh ở ký túc xá trong trường cũng còn tương đối khá hơn. Sinh viên được ở trong Cité universitaire de Paris như « Nhà Đông Dương » (trong ký túc xá đại học), được coi là hạng sinh viên « bảnh ». Cái cảnh sinh viên ngồi quán cà phê tán gẫu bàn thế sự, là chuyện hãn hữu, đôi khi là khoe hão hoặc là do sự tưởng tượng của người kể. Những năm sau, khi chính quyền Bảo Đại được Pháp nhả cho thêm một chút quyền, thì cũng có những học bổng cho sinh viên, và có những sinh viên có học bổng loại ấy để ăn học, nhưng « trái tim thì vẫn ở bên trái » ; đó là khởi thuỷ của cái câu « ăn cơm quốc gia, thờ ma cộng sản ».
HanParis
28-07-2013, 15:49
Còn Hàn thì chữ Măng Đa làm thấy... thèm đồ ngọt vì nghe như là... Măng Cụt! :)) Thật ra, ghé BĐ lãnh tiền còn 'ngon lành' hơn ăn đồ ngọt nữa, chỉ đau lòng khi phải măng đa cho thằng cháu vừa chép miệng : Thằng này mua tem nhanh thiệt! :D Măng Đa cũng là một kỷ niệm lịch sử vì ngày nay chỉ cần order bằng Iphone từ Pháp vài phút sau là thân nhân ở VN có thể ra nhà băng lãnh tiền hay nhanh hơn nữa. Chữ Mandat trong tiếng Pháp còn có nghĩa là nhiệm kỳ trong Bầu Cử hay bình chọn. Điều chắc chắn, ở Pháp bây giờ đêt tránh khủng bố, gửi tiền hay nhận tiền bằng măng đa, ta phải trình căn cước (CMNH) đàng hoàng...
Va tui mới phát hiện măng đa thứ 5
http://images-00.delcampe-static.net/img_large/auction/000/085/784/288_001.jpg
1-Được gửi cùng ngày 5-10-1950 từ bưu điện Chợ Lớn-Bình Tây
2-Tiền gửi từ Chợ Lớn đi Mạc xây với giá trị tối đa bưu điện Đông Dương cho phép mỗi lần gửi là 5000 Fr Pháp tương đương với 294.12 đồng bạc Đông Dương con số gói (con số nằm ở góc dưới phải). Tính ra tỷ giá là 17 đồng phràng Pháp ăn một đồng bạc Đông Dương.
3-Chi phí gửi cho mỗi 5000 Fr. là 1 đồng 8 cắc bạc Đông Dương.
4-Người gửi là một ông An nam mít cho người nhận là 1 bà đầm nào đó ở Mạc xây.
HanParis
28-07-2013, 23:15
Xin góp vui cùng bác Va vài măng đa Đông Dương. Về ảnh xưa Đông Dương thì diễn đàn delcamp.fr cho nghía và bán nhiều ảnh xưa hay lắm. Đăng ảnh thui, nhường lời bình cho bác :D
http://images-01.delcampe-static.net/img_large/auction/000/159/390/978_001.jpg?v=3
14€
http://images-01.delcampe-static.net/img_large/auction/000/105/027/774_001.jpg
50€
http://images-00.delcampe-static.net/img_large/auction/000/225/868/508_001.jpg
3.99€
Hai cái măng đa tại Sài gòn
Một khoản tiền không nhỏ
http://images-01.delcampe-static.net/img_large/auction/000/076/833/942_001.jpg
1952
http://images-01.delcampe-static.net/img_large/auction/000/194/534/058_001.jpg
1955
Măng đa gửi 5000 Fr năm 1951 và 1953 từ Cẩn Thơ. Vụ "làm ăn" này chắc diễn ra trên toàn lãnh thổ Đông Dương
Năm 1953 phí gửi măng đa tăng lên 2.5 đồng cho mỗi 5000 FR
http://images-02.delcampe-static.net/img_large/auction/000/207/512/137_001.jpg
http://images-02.delcampe-static.net/img_large/auction/000/207/511/399_001.jpg
http://images-00.delcampe-static.net/img_large/auction/000/207/511/070_001.jpg
Gửi 600 Fr cũng tốn đến 90 cents
Một talon măng đa từ Hà nội
http://images-02.delcampe-static.net/img_large/auction/001/022/947/358_001.jpg
HanParis
31-07-2013, 17:22
Hai cái măng đa tại Sài gòn
Một khoản tiền không nhỏ
1952+1955
Quả là số tiền không nhỏ! Như đối với gia đình Công Tử Bạc Liêu thì chưa chắc đủ để... mồi thuốc. :)) Bác Va có ảnh mandat mà hội đồng Trạch từng gởi cho Công Tư Bạc Liêu ở Sè Gòn không? :D
nam_hoa1
01-08-2013, 11:35
Anh Hàn và bác VA cái mandat này có phải gửi tiền đặt mua súng không ? Một khẩu Carabine nòng dài và đạn
187375
187376
187377
Đúng rồi bạn, họ cần mua một khẩu súng hơi bắn đạn chì của hãng Suhl (Đức)> Tay này chắc cũng giàu có lắm mới dám bỏ ra khá nhiều tiền để đặt mua súng.
Những văn bản thư từ xưa cở 1930 như thế này cũng thuộc loại đáng để sưu tầm vì nó xưa đủ để các nhà nghiên cứu lịch sử hay ngôn ngữ quan tâm.
Biên nhận dưới đây cũng năm 1930 nhưng khác với biên nhận trên: mỗi nước bưu điện in ấn bảng biểu, giấy tờ riêng?
http://www.tropicollections.com/boutique/images/medium/indochine/indochine-tonkin-obl/indochine-tonkin-0829_MED.jpg
Recépissé de mandat 1930 Tad PAKHA / TONKIN
http://www.flophil84.fr/3099-4325-large/mandat-carte-par-avion-de-hanoi-rp-tonkin-6-12-1939-.jpg
MANDAT-CARTE - PAR AVION DE HANOI RP TONKIN 6-12-1939.
Một măng đa 5000 Fr được gửi từ Chợ Lớn đến Casablanca Ma rốc. Đường dây buôn tiền còn lan đến Bắc Phi?
http://images-01.delcampe-static.net/img_large/auction/000/237/889/128_001.jpg (http://images-01.delcampe-static.net/img_large/auction/000/237/889/128_001.jpg)
http://images-02.delcampe-static.net/img_large/auction/000/237/889/128_002.jpg (http://images-02.delcampe-static.net/img_large/auction/000/237/889/128_002.jpg)
HanParis
09-11-2013, 21:15
Một măng đa 5000 Fr được gửi từ Chợ Lớn đến Casablanca Ma rốc. Đường dây buôn tiền còn lan đến Bắc Phi?
Hàn thấy Măng Đa này (1950), trên eBay họ đang 'lấy phí' tới 15€ dành cho ai thích chơi đồ cổ mà chủ shop chưa chắc giao 5000 quan Tây xưa cho người thắng đâu nha! :D Ngày nay với Paypal hay Western Union thì phí nhẹ hơn nhiều hả bác Va? Và chỉ trong vài phút trên TG. Chả biết năm 1950 BĐ có kiểm soát bọn Khủng Bố không nhỉ? :))
Cám ơn Boong VA, nhờ Boong viết bày này chứ nếu không Angkor bí lù luôn!
Lục lại trong mớ tạp nhạp, Angkor có một món này, chụp cho Boong VA và quý bác xem coi có đúng là một Mangda mà Boong VA đề cập không ạ?
Vì Angkor không hiểu gì về nó, thấy có con dấu xưa của Cam nên đã mua về cũng khá lâu rồi.
190179
190173
190174
190175
190176
190177
190178
Nhờ Boong VA giải thích giúp cái mẫu giấy này là gì
Xin cảm ơn
vBulletin® v3.8.3, Copyright ©2000-2024, Jelsoft Enterprises Ltd.