Diễn đàn/Forum VIET STAMP (VSF) - Vài nét về sưu tập tem Hoa Lan

Trên diễn đàn, em thấy có nhiều chú bác, các anh chị chơi tem hoa lan lắm như chú NTD, anh HOALAN, chị SAURIENG ... (Em xin lỗi trước vì không biết tuổi tác của các chú bác, anh chị như thế nào nên em xưng hô như vậy, xin bỏ qua cho em nếu như em làm mọi người không vui.) nhưng bài viết thì ít nên hôm nay em nhờ ba em sưu tầm trên Internet một bài để góp thêm với diễn đàn, cũng mong được sự chỉ bảo thêm của các chú bác, các anh chị. Em thật sự không dám "Múa rìu qua mắt thợ", nếu có điều gì không phải thì cho em xin lỗi, mong mọi người bỏ qua cho em. Cảm ơn các chú bác, anh chị đã đọc.

Vài nét về sưu tập tem hoa lan

Khi nói về tem hoa lan chúng ta cũng nên tìm hiểu sơ qua về những con tem đầu tiên. Có thể nói là con tem đầu tiên phát hành tại Anh Quốc và Ai nhĩ lan vào ngày 1 tháng 5 năm 1840 do Roland Hill. Đó là con tem một xu mầu đen (Penny Black), con tem này có giá trị đến ngày 6 tháng 5 năm 1840. Nhưng 2 ngày sau đó con tem 2 pences mầu xanh ra đời. Hai con tem này đều mang hình Nữ Hoàng Victoria và cho tới ngày nay những con tem mới của Anh quốc đều không có tên quốc gia trên đó.

http://www.hoalanvietnam.org/Tai_Lieu/SuuTapTemHL1.jpg

Theo Nina Rach tem thơ hoa lan đầu tiên là của quần đảo Caribbean Guadeloupe ấn hành vào năm 1905 vẽ hình cây và trái lan Vanilla. Năm 1935 Nhật bản ấn hành con tem với cây lan Cymbidium virescens.

Theo Orchid Stamp Collecting do H.S Wilshaw, Anh quốc ấn hành vào năm 1982, Cuba dẫn đầu với 42 tem hoa lan đủ loại, Costa Rica với 29 tem và trên thế giới có khoảng 3000 con tem hoa lan.

Chúng tôi xin tạm liệt kê hình ảnh một số con tem cũ theo thứ tự năm phát hành như sau:

COSTA RICA

http://www.hoalanvietnam.org/Tai_Lieu/SuuTapTemHL2.jpg

Trong sách nói là phát hành vào năm 1938 nhưng trong tem là 1937 với hoa Cattleya skinneri

JAPAN

http://www.hoalanvietnam.org/Tai_Lieu/SuuTapTemHL3.jpg
Tem phát hành vào năm 1942 với hình hoa lan không rõ loài ở trên đỉnh núi Manchukuo.

BRAZIL

http://www.hoalanvietnam.org/Tai_Lieu/SuuTapTemHL4.jpg
Năm 1946 Laelia purpurata.

SWITZERLAND

http://www.hoalanvietnam.org/Tai_Lieu/SuuTapTemHL5.jpg
Năm 1943 với hình lan hài Cypripedium calceolus.

CEYLON

http://www.hoalanvietnam.org/Tai_Lieu/SuuTapTemHL6.jpg
Năm 1950, Tích Lan phát hành tem hoa lan Vesak Orchid (một giống Dendrobium)

GIBRALTAR

http://www.hoalanvietnam.org/Tai_Lieu/SuuTapTemHL7.jpg
Năm 1953 với hình Orchis tridentata

LIBERIA

http://www.hoalanvietnam.org/Tai_Lieu/SuuTapTemHL8.jpg
Năm 1955 với hình hoa lan Listrostachys caudata

MACAU

http://www.hoalanvietnam.org/Tai_Lieu/SuuTapTemHL9.jpg
Năm 1953 với hình lan Phaius tankervillae

BELGIUM

http://www.hoalanvietnam.org/Tai_Lieu/SuuTapTemHL10.jpg
Năm 1955 với hoa lan Paphiopedilum insigne

EAST GERMANY

http://www.hoalanvietnam.org/Tai_Lieu/SuuTapTemHL11.jpg
Năm 1957 Đông Đức phát hành tem Cypripedium nhưng trong sách cho là Paphiopedilum

INDONESIA

http://www.hoalanvietnam.org/Tai_Lieu/SuuTapTemHL12.jpg
Năm 1957 hoa lan Dendrobium phalaenopsis

TAIWAN

http://www.hoalanvietnam.org/Tai_Lieu/SuuTapTemHL13.jpg
Năm 1958 hình lan Laeliocattleya "Mme Chiang Kai Chek" bà Tưởng giới Thạch

ARGENTINA

http://www.hoalanvietnam.org/Tai_Lieu/SuuTapTemHL14.jpg
Năm 1959 hoa lan và địa cầu

BULGARIA

http://www.hoalanvietnam.org/Tai_Lieu/SuuTapTemHL15.jpg
Năm 1960 hình lan hài Cypripedium calceolus

NORTH BORNEO

http://www.hoalanvietnam.org/Tai_Lieu/SuuTapTemHL18.jpg
Năm 1961 hình Nữ hoàng Elizabeth và hoa lan Phaelaenopsis

PORTLAND

http://www.hoalanvietnam.org/Tai_Lieu/SuuTapTemHL17.jpg
Năm 1962 hoa lan Platanthera bifolia

NICARAGUA

http://www.hoalanvietnam.org/Tai_Lieu/SuuTapTemHL16.jpg
Năm 1962 hoa lan Lycaste macrophylla

WEST GERMANY

http://www.hoalanvietnam.org/Tai_Lieu/SuuTapTemHL19.jpg
Năm 1963 với hình lan Cypripedilum

CANADA
http://www.hoalanvietnam.org/Tai_Lieu/SuuTapTemHL20.jpg
Năm 1965 lan hài Cypripedium acaule

FRANCE

http://www.hoalanvietnam.org/Tai_Lieu/SuuTapTemHL21.jpg
Năm 1967 với hoa lan Cattleya.

BURUNDI

http://www.hoalanvietnam.org/Tai_Lieu/SuuTapTemHL22.jpg
Năm 1966 với hoa lan Ansiella gigantea

THAILAND

http://www.hoalanvietnam.org/Tai_Lieu/SuuTapTemHL23.jpg
Năm 1967 với hoa lan Dendrobium falconeri nhưng trong sách ghi nhầm là Dendrobium primulinum

COLUMBIA

http://www.hoalanvietnam.org/Tai_Lieu/SuuTapTemHL24.jpg
1967 Catasetum macrocarpum

AUSTRALIA

http://www.hoalanvietnam.org/Tai_Lieu/SuuTapTemHL25.jpg
Năm 1968 Dendrobium bigibbum

U.S.A.

http://www.hoalanvietnam.org/Tai_Lieu/SuuTapTemHL26.jpg
Ngày 23 tháng 8 năm 1969 lan hài Cypripedium reginae

ANGUILLA

http://www.hoalanvietnam.org/Tai_Lieu/SuuTapTemHL27.jpg
1969 Cattleya chocoensis

VIỆT NAM

Việt Nam Cộng Hòa phát hành 3 con tem vào ngày 18 tháng 8 năm 1974
http://www.hoalanvietnam.org/Tai_Lieu/SuuTapTemHL28.jpg
1. Hoàng phi Hạc (Dendrobium nobile) giá 200$ do Nguyễn Minh Hoàng vẽ với 4 mầu

http://www.hoalanvietnam.org/Tai_Lieu/SuuTapTemHL29.jpg
2. Lan Ngọc điểm (Rhynchostylis gigantea) giá 10$ do Nguyễn Hiệp vẽ với 4 mầu.

http://www.hoalanvietnam.org/Tai_Lieu/SuuTapTemHL30.jpg
3. Vân hài hay Tiên Hài (Paphiopedilum callosum) giá 20$ do Nguyễn hữu Quý vẽ với 4 mầu

Phần lớn các con tem đều hình chữ nhật nằm hay đứng, riêng Costa Rica khởi đầu với con tem hình quả trám vào năm 1938. Sau đó các nước Burundi vào năm 1966 và Đông Đức cũng in tem hình quả trám vào năm 1968.

Cho tới ngày nay số lượng tem thơ hoa lan càng ngày càng nhiều với mầu sắc và hình ảnh những đóa hoa lan đẹp hơn. Hy vọng rằng bài viết này sẽ mang lại cho những vị muốn sưu tập tem thơ một ý niệm khái quát.

Trần Nhã Nam

Sưu tầm

P/S Xin BCN xem lại giùm em, nếu bài này không phù hợp với chủ đề xin BCN xoá giùm em. Nếu phù hợp xin các chú bác, anh chị góp thếm ý kiến, cảm ơn các chú bác, các anh chị. Cảm ơn BCN.