[hat_de]

Sưu tầm tem & nghiên cứu bưu chính, gọi 1 cách dân dã là chơi tem. Thú chơi được gọi là vua của các môn chơi.

Ở môn chơi vua này, thì triển lãm là đỉnh cao của nó. Hiện thực hóa của đỉnh cao đó chính là các tác phẩm trưng bày.

Hiện tại 3 loại phổ biến nhất là truyền thống, lịch sử bưu chính và chuyên đề. Ngoài ra còn 1 số loại hình khác mà tổng lại chừng 13-14 loại hình.

1 bộ Tl hay được đánh giá bằng cách tổng hợp nhiều yếu tố, có nhiều cách nhìn nhận và đánh giá khác nhau, trong đó có 3 trụ cột cơ bản là:

- tính sáng tạo
- tính quý hiếm
- và hàm lượng nghiên cứu bưu chính có trong bộ trưng bày.

khi 3 yếu tố trên được lượng hoá bằng điểm số, thì tổng của nó + 1 vài yếu tố phụ nữa sẽ cho ra kết quả cuối cùng.

Đặt giải thiết người chấm là người có trình độ cao: uyên thâm về bưu chính + hiểu biết về chuyên đề + công tâm

Thì đánh giá của họ là thứ ko thể coi thường. Đôi khi 1 cái hay chung chung nào đó mà người xem cảm nhận được có thể trùng với đánh giá của người chấm ... đôi khi lại có sự chênh lệch.

Sự chênh lệch này hay rơi vào 2 tình huống:

1 - đơn giản bởi sự chênh lệch giữa trình độ giữa độc giả và ban giám khảo
2 - sự chênh lệch mang tính hệ thống khi mà hướng chính của toàn triển lãm thiên về 1 vài nội dung nào đó.

Và dường như đang có 1 sự chênh lệnh nào đó khiến khán giả chưa thực sự hài lòng.

Vậy thì do nguyên nhân 1, hay nguyên nhân 2 ... hay là do ... cả 2.

Sẽ ko cần thiết lắm khi đi sâu về vấn đề trên nếu ta thử tìm hiểu sâu thêm phần gk bôi xanh + cỡ chữ số 3 trên kia.

1. VỀ TÍNH SÁNG TẠO:

Tính sáng tạo trong bộ triển lãm thể hiện ở những tìm tòi các nhân, thể hiện 1 vấn đề gì đó một cách mới lạ .... sự sáng tạo có thể hiện ở 1 tác phẩm mới chưa từng được trưng bày, hoặc cách trưng bày mới, thể hiện mới cho 1 đề tài ko mới.

ví dụ:

A. trong số 10 ... 100... thậm chí là 1.000 bộ tem về Bác thì việc ai đó, ví dụ 1 anh gk nào đó, có 1 tác phẩm hoàn thiện về "12 tháng có bác" ... thể hiện 1 cái nhìn mới mà 1.000 bộ tem kia ko thể hiện được. Đó là 1 ví dụ về sự sáng tạo, thể hiện khám phá của cá nhân nhà triển lãm.

B. có nhiều t/p hay nói về lời dạy của Người, làm theo lời Bác, học tập theo gương Bác Hồi ... trình bày rất công phu, chi tiết, có thể bày 5 khung ... trong số hàng chục, hàng trăm tác phẩm như vậy, có 1 anh hd nào đó trình bày t/p "Lời Người" tại đó nghiên cứu thể hiện tập trung vào những mãu tem mang lời Bác ko nhất thiết có hình bác. Đó cũng là 1 ví dụ về sự sáng tạo

Tính sáng tạo có thang điểm của nó, giả sử một bộ trưng bày cụ thể đã được các giám khảo công tâm cho X điểm. Giờ ta tạm để đó để tính tới yếu tố thứ 2.

2. TÍNH QUÝ HIẾM:

cho tới nay, tính quý hiếm vẫn được đánh giá cao, và vẫn sẽ là như vậy, bởi nó là điều quá hiển nhiên, đó là 1 thứ tạo nên tính hấp dẫn của môn chơi vua

Vậy tính quý hiếm cụ thể trong 1 tác phẩm triển lãm là như thế nào !?!!

Không nói hẳn ai cũng rõ, lấy ví dụ đơn giản thế này thôi.

Khi chứng minh 1 luận điểm nào đó trong bộ tem, bạn có thể minh họa nó bằng tem CTO, bằng tem sống, bằng thực gửi ... sang hơn là các món dị bản, các phong bì quý hiếm

ví như thay vì bày block tem chiến thắng Điện Biên thông thường, bạn bày món có chữ kí của ... Đại tướng Võ Nguyên Giáp

hay như thay vì bày 1 con tem "binh sĩ lá mạ" bạn bày bì thực gửi của nó, hoặc ... dị bản của nó

2 ví dụ nhỏ trên phần nào giúp người chơi hình dung là tính quý hiếm của bộ trưng bày và giá trị của toàn tác phẩm.

ví von 1 cách trực quan hơn thì như sau:

có 1 bản thiết kế cực kì tuyệt vời về 1 ngôi biệt thự. Ngôi biệt thự này rất sáng tạo, rất hiện đại, 1 tòa kiến trúc tuyệt vời, hè ko nóng, đông ko lạnh, ko cần thắp nhiều đèn mà vãn sáng ... không gian tổng thể được sắp xếp rất khoa học, thuận tiện cho ăn ở và sinh hoạt ....

tạm gọi nó là bản thiết kế "trong mơ" của 1 ngôi nhà

khi cụ thể hóa nó:

- nhà nhiển lãm A xây nó bằng những thứ giản dị, bền nhưng ko quý lắm ... ví như gỗ thường, da bọc nội thất cũng bình thường ... thật bền nhưng ko đắt lắm

- nhà triển lãm B xây cất ngôi biệt thự trên cũng bằng bản thiết kế "trong mơ" trên nhưng bằng những nguyên liệu cực quý, tỉ như bồn tắm bằng vàng, cửa lim, trần pơ-mu, sa-lông bọc da xịn ... nắm cửa nạm kim cương ...

rõ ràng ko còn cách nào khác là buộc phải công nhận rằng nó "quý hơn".

Ví dụ trên cho thấy khi SÁNG TẠO & QUÝ HIẾM cùng hội tụ ở 1 tác phẩm thì giá trị của nó cao tới nhường nào. Thường thì chỉ tai những triển lãm cấp châu lục hay thế giới người chơi mới được thưởng thức những đỉnh cao nghệ thuật này, có thể nói đó là tinh hoa của sưu tầm, nghiên cứu và trưng bày. Và đó là những giải Vàng lớn, hoặc giải đặc bịêt. Còn thông thường hay và thật quý cũng đủ Vàng rồi.

trở lại TÍNH QUÝ HIẾM, đặt giải thiết là chưa đề cập tính sáng tạo, thì điểm quý hiếm của 1 bộ tem nào đó được chấm là Y, và chúng ta tạm thời để Y lại để xem tiếp yếu tố thứ 3

3. HÀM LƯỢNG BƯU CHÍNH trong tác phẩm trưng bày.

Tem gắn liền với bưu chính, và hàm lượng tri thức bưu chính trong 1 tác phẩm trưng bày là thứ ko thể bỏ qua. Tuy nhiên khi lượng hóa yếu tố này bằng điểm số, nó phụ thuộc khá nhiều vào tác phẩm trưng bày.

với 3 loại chính ta có thể xếp theo trình tự sau:

- lịch sử bưu chính: <=== loại này có thể ít tem, thật chí là hoàn toàn ko có tem, ko dính dáng 1 tẹo nào tới tem luôn, vẫn có thể bày và nó chứng minh được cho 1 vấn đề bưu chính nào đó. Tuy nhiên trường hợp này rất hiếm, thường thì có cả tem và có các thông tin bưu chính xung quanh nó

- truyền thống: <=== loại này đương nhiên là có tem, và cần rất nhiều tem cho 1 mẫu nào đó, ví dụ khi bày về 1 mẫu tem cổ về Bác, tác giả triển lãm cần có tem, tem CTO, tem sống, tem spe, tem lỗi ... thực gửi ... và khi có thực gửi hoặc các món liên quan thì tính bưu chính bắt đầu xuất hiện.

Mẫu tem nào đó, đã từng được sử dụng trong 1 hay nhiều giai đoạn bưu chính nào đó ... như thế nào <=== càng rộng, càng sâu, càng chi tiết cái này thì tính bưu chính trong bộ tem đó càng cao.

- chuyên đề: trong các tác phẩm chuyên đề tình tính bưu chính có vẻ ít hơn 2 thể loại trên nhưng ko phải ko có

Khi ta cố định 2 yếu tố là sáng tạo và quý hiếm lại, ta sẽ có ví dụ sau:

- nhà triển lãm A: khi nói về 1 vấn đề bưu chính nào đó tại đó có bày 1 mẫu tem nào đó, hoặc 1 bì thư nào đó mà nó rất dễ kiếm

- trong khi nhà triển lãm B: bày bằng 1 bì thư quý hơn, ví như trong chiến tranh, tại 1 giai đoạn ác liệt nào đó mẫu tem kia rất ít được dùng .. ấy vậy mà người chơi có bì thư (tất nhiên là vẫn mẫu tem kia thôi) nhưng quý hơn nhiều

hoặc ví dụ thế này nữa:

- bạn A bày bì thực gửi có mẫu tem cánh chim
- bạn B cũng bày 1 bì như vậy nhưng là bì R, hay bì bị gửi trả lại ... hoặc bì mà trên đó có nhiều dấu tích bưu chính

thì rõ ràng hàm lượng bưu chính là khác nhau và đương nhiên là điểm số khác nhau.

Và nếu đi sâu hơn ở đây còn 3 cấp độ nữa:

1 - bạn B kia có món quý đề bày nhưng ... ko biết nó quý để thuyết minh ra, hay biết mà chưa chỉ ra nó quý về bưu chính ở điểm nào. Trong trường hợp này ban giám khảo ko cho điểm cao lắm, nhưng vẫn cho điểm cao hơn nếu chỉ bày bì thường có con tem đó như bạn A

2 - bạn B bày món quý và thuyết minh được giá trị bưu chính của nó

3 - giá trị bưu chính được thuyết minh lại ko chỉ đơn giản nói về bưu chính mà còn chứng minh được cho chủ đề chính của bộ trưng bày.

tình huống thường được đánh giá cao nhất, bởi tích hợp trong nó là cả cái quý về sưu tầm, cái hay về nội dung và cái chất về bưu chính. Thường thì đạt được điều đó rất khó. Tuy nhiên ko phải ko có. Nếu bạn từng xem topic về bộ TL tem chim kinh điểm của 1 tác giả ngoại mà gk đã giới thiệu trên VS hẳn bạn sẽ gặp 1 số ví dụ như vậy

Trở lại vấn đề lý thuyết chính đề cập trong mục này, giờ ta giải sử bộ tem cụ thể nào đó có điểm bưu chính là Z

Giờ ta cộng X, Y và Z lại ta sẽ có điểm số chính của bộ trưng bày đó. Con số tổng đó tổng hợp cho cả tính sáng tạo, tính quý hiếm và sự am hiêu bưu chính mà tác giả thể hiện được trong bộ triển lãm của mình.

Tùy từng tình huống cụ thể mà tỷ trọng của Z, Y hay Z là khác nhau trong tổng số.

Có thể X (tính sáng tạo) rất cao nhưng Y & Z chưa cao

Có thể Y (tính quý hiếm) rất cao nhưng X & Z lại chưa

Hay cả X & Y đều cao nhưng Z thì ko có ...

nói chung là rất nhiều tình huống, vậy nên nếu bạn nhìn vào 1 tác phẩm TL bằng hoặc chỉ X hay chỉ Y ... sẽ ko thật công bằng, mà cần phải nhìn nó 1 cách tổng thế. Cái đó đòi hỏi ko chỉ say mê mà còn trình độ. Lẽ dĩ nhiên rồi.

Và thường để nâng cao chất lượng của 1 bộ triển lãm người ta có thể tăng tỉ trong Y bằng cách đầu tư nhiều tiền của. Còn trong tay đã có các vật phẩm "nhiều tiền của" rồi, thì nâng cấp bằng cách tăng X & Z

Khi cả X, Y và Z của bạn đều cao bạn sẽ được đánh giá và ghi nhận 1 cách xứng đáng. Khi chỉ có 1 hoặc 2 yếu tố trong đó cao thì bạn sẽ được khách quan đánh giá ở mức tương ứng. Và mức đó còn 1 khoảng cách nữa để hoàn thiện, để tiến lên.

Và nếu bạn là 1 người say mê, luôn hoàn thiện, và luôn cống hiến thì trong tương lai bạn sẽ hoàn thiện được tác phẩm của mình, lấp dần khoảng cách kì vọng trên.

Còn nếu bạn siêu rồi, X, Y & Z của bạn đều cao .. bạn sẽ chẳng còn gì phải nỗ lực nữa ... nếu còn thời gian thì bạn .. chuyển qua chơi 1 món khác và lại chinh phục nó. Phải ko ạ !

Trong khi điều đó chưa xảy ra thì bạn đang có nhiều cơ hội để hoàn thiện hoặc X, hoặc Y hoặc Z của mình ... thậm chí là đồng thời các yếu tố đó 1 lúc.

Khi ấy tác phẩm của bạn sẽ có 1 vị trí tương xứng, khiến cả ban giám khảo và độc giả phải tâm phục, khẩu phục, bạn có nghĩ vậy ko

bật mí tí nhé: gk là 1 tay nói ko hay, nhưng lại hay nói, nếu bạn đọc và hiểu được 70 - 90 % bài viết dài ngoằng trên, gk dám chắc ... dù bạn chưa từng là tác giả triển lãm, hay đã 1 vài lần làm triển lãm ... tình khả năng của bạn cũng tăng lên nhiều, tăng trình độ thưởng thức và khả đăng "thẩm định giá trị" của những bộ trưng bày khác ... nói 1 cách "thậm xưng" thì bạn ... có thể làm 1 giám khảo vui rùi

bật mí thêm 1 tí nữa nhé: tay gk chơi tem rất bình dân nên Y của ku cậu cực thấp ... đó chính là lý do vì tao tác phẩm của gk chỉ đạt mức rất làng nhàng tại triển lãm các cấp ... ko tin bạn cứ xem và nghiệm lại xem ...