[ke vo danh]

Cuối cùng, vào ngày 12.03.1891, bằng chuyến tầu Chéribon là một nhóm 791 người Việt Nam từ Hảo Phòng, đã đặt chân tới đảo. Những người Việt Nam này được gọi là "Chân Đăng".

Chắc không ít bạn tự hỏi: "Chân Đăng là gì?" phải không? Như bài viết đã kể, những năm đó vì thiếu hụt trầm trọng những phu mỏ tại Nouvelle Calédonie, Pháp đã qua Việt Nam chiêu mộ người để qua đó làm ăn, với giao kèo là 5 năm. Khi đó, phu mỏ tình nguyện đều được (bị?) gọi là "Chân Đăng" (Pied engagé). Chính kvd cũng hoàn toàn không hiểu hết nghĩa của từ này, hôm nay đi lục lọi thêm một chập thì đọc thấy một bài viết...59 trang với tựa đề: "Theo Dấu Người Chân Đăng", tác giả: Lam Phong.

Thời may, tác giả có giải nghĩa như sau: "Xuất phát từ làng Việt kiều ở Tuyên Quang, những thông tin về người việt ở Tân Đảo hé mở với tên gọi người chân đăng. Nghĩa "chân đăng" tiếng Pháp gọi "s'engager" với nhiều cách lý giải. Người gọi: Đi đăng ký. Người gọi: Đặt chân vào đăng ký tình nguyện sang Tân Đảo theo nghề phu mỏ. Gọi ngắn gọn là đi ký chân đăng theo hợp đồng lao động...".

Đó là chuyện "chân đăng". Tiếp tới là kvd vừa nhận được một message của người bạn. Bạn nghĩ rằng đảo Nouvelle Calédonie thực nghĩa là Tân Thế Giới. Còn Tân Đảo là để chỉ đảo Vanuatu. kvd càng thêm...rối trí, và lại có thêm màn lục lọi gần nát cái thư viện...internet này!

Bây giờ thì:

Bạn mến,

Qua nhiều tài liệu và bài viết có thể tin tưởng được ở mức chính xác và giá trị. Chúng ta có thể hiểu được như sau:

- Về Nouvelle Calédonie, đại đa số dân "chân đăng" và con cháu của họ, cũng như đại đa số các tác giả Việt Nam đều đặt tên cho đảo này là Tân Đảo. Cũng vậy, đảo Vanuatu cũng cho chung luôn như thế!

Nhưng sau một thời gian, Tân Đảo và Tân Thế Giới đều được gắn cho cả Nouvelle Calédonie lẫn Vanuatu. Thành ra cho đến nay, hoàn toàn chưa có gì có thể khẳng định được tên này dành cho đảo này; và tên kia chỉ cho đảo nọ. kvd dám nghĩ rằng, Tân Đảo còn dùng trong địa danh do người Việt Nam đặt ra, chắc chỉ muốn dành cho duy nhất là đảo Nouvelle Calédonie. Điều này có vẻ hợp lý hơn, khi nhắm vào số phu mỏ Việt Nam lần đầu tiên đặt chân tới vùng đất này.

Trong trang "Việt Nam Gia Phả", kvd đọc được một tin nhắn như sau: "...Ông đi Tân Đảo (Canedonie), năm 1963 về Việt Nam..." (ở đây, người rao tin đã viết lộn địa danh của N. Calédonie).

- Khi Vanuatu chưa được độc lập vào năm 1980, để trở thành Cộng Hoà Vanuatu, thì đảo này có tên là "New Hebrides" (Nouvelles-Hébrides) vừa là thuộc địa của Anh lẫn Pháp ở thế kỷ 18. Có thể vì cái tình huống chính trị phức tạp đó mà các cụ nhà ta mới...chép miệng mà than thầm rằng: "Đúng là...Tân Thế Giới!!!" hay chăng?!

- Nếu đôi khi các bạn thấy kvd khi thì viết Tân Đảo, khi thì viết Tân Thế Giới, lúc thì viết Nouvelle Calédonie . Chẳng qua là tại ngay chính bản thân kvd cũng...bối rối quá đi . Chắc cái cách tránh hiểu lầm và để cho hoàn toàn chính xác, chi bằng chúng ta chỉ nên dùng địa danh nguyên thuỷ của họ vậy!

Bạn thân mến thấy...đáp án như thế này của kvd có tạm chấp nhận được hay không ? Nếu vẫn không, chắc lần này phải vào thẳng Thư Viện Quốc Gia vừa của Việt Nam, vừa của Pháp để...ngâm cứu quá đi mất!



kvd.