[HanParis]

Một trong những chủ đề không thể thiếu trên tem Tết Châu Á là hình tượng 12 con giáp. Tính theo cung hoàng đạo, năm mới gắn liền với con vật nào thì con vật đó được các hoạ sĩ thể hiện trên tem để tôn vinh vẻ đẹp và ý nghĩa của nó như một linh vật trong năm.

Hàn Minh Họa : Tem Hoàng Đạo của Pháp 2014



Hàn Minh Họa : Tem Tết Đài Loan

Theo thống kê, từ năm 1950 đến năm 1998, có 74 quốc gia trên thế giới đã phát hành 1195 loại tem mang hình con giáp. Tháng 8 - 1998, một cuộc thảo luận quốc tế về tem thư tổ chức tại Irael, 12 con giáp được bầu chọn là đề tài đứng hàng thứ hai trong bảng xếp hạng 10 đề tài tem thư lưu hành phổ biến nhất trên thế giới. Tem 12 con giáp trở thành tem chúc mừng quen thuộc đối với người sưu tập và ngày càng có vị trí quan trọng trong hệ thống tem Tết. Điều này cho thấy “văn hóa mười hai” của phương đông đã có sức hấp dẫn, lôi cuốn những khu vực khác, trong đó cũng có những nước không bỏ lỡ cơ hội “ăn theo” đề tài này với mục đích kinh doanh tem bưu chính.

Chắc không cần VSub chứ?

Ở Việt Nam, tem Tết cùng chung dòng chảy với văn hóa phương đông nhưng nó được chắt lọc, sáng tạo, biến cách trên nền tảng bản sắc dân tộc của mình. Tem Tết đầu tiên của nước ta phát hành vào năm 1962 với mẫu tem “Tranh Tết Đông Hồ ” gồm hai mẫu “ Lợn nái, Lợn con“ và “Gà mái, Gà con” đều dựa theo tranh khắc gỗ dân gian của làng Hồ, một loại hình nghệ thuật truyền thống dân tộc.

Từ năm 1962 đến 1992, việc phát hành tem Tết diễn ra không thường xuyên, không liên tục. Bắt đầu từ năm 1993 thì tem Tết trở thành đề tài không thể thiếu được trong chương trình phát hành tem h?ng năm với hình ảnh các con vật trong năm.

Đến năm 2004 thì chu kỳ tem 12 con giáp đã hoàn thành và người sưu tập có trọn bộ đầu tiên của một giáp với khuôn mẫu và phong cách thống nhất, khá đẹp.

Đặc biệt, trong các năm Bính Tý (1996), Kỹ Mão (1999), Nhâm Ngọ (2002) nghĩa là cách ba năm một lần, ngoài tem Tết gồm hai mẫu vuông vức quen thuộc, Công ty Tem còn phát hành thêm tem bloc kèm theo như năm Bính Tý có bloc “Nghinh hôn”, năm Kỹ Mão có tem bloc “Mèo mẹ, Mèo con”…

Những mẫu tem Tết đã phát hành (1993-2006) đều lấy cảm hứng từ tranh dân gian và phản ảnh được màu sắc tươi vui của mùa xuân mới. Ngoài ý nghĩa đó, một số mẫu tem Tết, bằng sự cách điệu đầy sáng tạo, đã tạo ra những hình ảnh mang tính biểu tượng cho một nền văn hóa lâu đời, tinh thần dân tộc Việt Nam.

Như năm 2000 – Canh Thìn – năm Rồng, hoạ sĩ đã kết hợp khéo léo hai ý nghĩa về Tết và kỉ niệm 990 năm Thăng Long - Hà Nội. Các họa sĩ vẽ tem tạo ra hình ảnh rồng vàng biểu tượng của thủ đô nghìn năm văn hiến. Cùng với rồng vàng trên nền tem đầy sắc xuân là hình ảnh được cách điệu từ các di tích lịch sử của Thăng Long xưa, như chùa Một Cột, cột cờ Hà Nội.

Hay mẫu tem Tết năm Nhâm Ngọ 2002 thể hiện hình ảnh “Ngựa gốm” của làng nghề gớm sứ Bát Tràng và “Ngựa tò he” của làng nghề nặn bột Xuân La (Hà Tây). Đặc biệt hai mẫu tem này được thiết kế theo hình vuông cùng với khối tròn bên trong tượng trưng cho mặt đất và bầu trời theo triết lý âm dương “Trời tròn đất vuông” và tem bloc hình ngựa vẽ theo phong cách dân gian đơn tuyến bình đồ, hình ảnh con ngựa hồng trong thế đang phi nước đại, dũng mãnh, đầu hướng phía trước, bờm đuôi tung bay, yên cương lộng lẫy trên bầu trời đa sắc màu tươi sáng. Bố cục của bloc tem làm người xem liên tưởng ngựa sắt Thánh Gióng, đó cũng là ý tưởng năm 2002 ngựa hồng Việt Nam tiến về phía trước bắt kịp thời cơ vận hội mới …

Tem Tết thường được phát hành đầu tháng 1 dương lịch để phục vụ mọi người gửi thư, quà, bưu thiếp chúc mừng người thân dịp Tết . Nhất là đối với người xa tổ quốc, mỗi khi nhận được thư hoặc bưu thiếp dán tem Tết lại gợi nhớ quê hương, cộïi nguồn, nhớ về ngày Tết cổ truyền của dân tộc và con tem cũng hàm ý như là lời chúc mừng năm mới mọi sự may mắn tốt lành của người gởi đến người nhận.

Tết 2015, với hình tượng con Dê, Bưu điện Việt Nam đã trình mẫu thiết kế để Bộ Thông tin và Truyền thông phê duyệt, với lối sáng tác đẹp, hi vọng bộ tem Tết năm nay sẽ mang đến cho chúng ta một hi vọng về năm mới tươi sáng, hạnh phúc với mọi nhà.

Vũ Thu Thủy-VBC

Nguồn : http://tapchibcvt.gov.vn/TinBai/4551...en-con-tem-Tet