[Đêm Đông]

Theo quy tắc triển lãm tem của FIP, bộ sưu tập của thanh thiếu niên được chia thành 4 nhóm tuổi A (dưới 15 tuổi), B (16 đến 17 tuổi), C (18 đến 19 tuổi) và D (20 đến 21 tuổi). Thanh thiếu niên có thể dựng bộ sưu tập của mình theo loại hình sưu tập truyền thống, vật phẩm bưu chính, lịch sử bưu chính, vũ trụ, hàng không, chuyên đề, bưu thiếp cực đại v.v… Người sưu tập là thanh thiếu niên sau khi xác định mình ở nhóm tuổi nào và chọn loại hình sưu tập nào, công việc quan trọng tiếp theo là tuyển đề.
Công việc tuyển đề nói chung thể hiện ở mấy mặt quan trọng sau đây:
Một là tuyển đề tem phù hợp với sở thích, lứa tuổi và có ý nghĩa xã hội nhất định.
Hai là bưu phẩm bao quát lịch sử dài, số lượng lớn, nội dung phong phú, dễ dàng thực hiện việc dựng bộ sưu tập.
Ba là nên tuyển đề có một độ khó nhất định.
Bốn là dễ dùng tem và bưu phẩm để thể hiện nội dung của bộ sưu tập.
Không giống với các tác phẩm khác, bộ sưu tập có đặc điểm là dùng tem và bưu phẩm để trình bày ý tưởng của tác giả. Nếu bộ sưu tập mà thiếu tem và bưu phẩm thì không thể làm được điều đó, làm tất sẽ thất bại. Nếu bạn dựng bộ sưu tập “Nhà của tôi”, “Mẹ của tôi” hay “Tỉnh XXX của tôi” v.v.…sẽ dễ bị thiếu tem và bưu phẩm, dẫn đến bộ sưu tập của bạn sẽ bị chết yểu.
Tem và bưu phẩm sưu tập dễ được dùng thường là ở những đầu đề lớn như “Tổ quốc – người mẹ”, “ Thể thao”, “Chim”v.v... Chọn đề lớn, tem và bưu phẩm nhiều, độ khó ít thì đỡ vất vả nhưng dễ dẫn đến không sâu, gây cho người xem cảm giác “nhìn rau làm cơm”. Ngược lại, đầu đề hẹp, độ khó lớn lại dễ tạo ra cái mới. Ví dụ “Các loại bóng” tốt hơn nếu so với “Thể dục”, “Giới thiệu về bóng đá” của anh Nguyễn Ngọc Huy (Hà Nội) lại tốt hơn so với “Các loại bóng”, mà “Xung quanh một trận đấu bóng đá hiện đại” của anh Nguyễn Quang Hoà (Hà Nội) thì càng tuyệt.
Tuyển đề cần tránh loại đề tài nào quá giản đơn, bày ra là đã có thể thành bộ sưu tập, như “Danh nhân”, “Hoa lan”...Loại sưu tập này thường thường hay bày ra chồng chất các con tem cùng một loại đề tài, vì vậy rất khó sâu sắc. Cũng nên tránh tuyển loại đề tài nào chỉ phản ánh một cách hình thức con tem như “Tem dị bản”, “Bản đồ”, “Huy chương”...vì đề loại như vậy rất khó thực hiện việc sưu tập tem và bưu phẩm, mà cũng khó nêu được ý mới. “Tem trong tem” đang là loại đề hấp dẫn, nhưng do sự hạn hẹp của hình thức “tem trong tem” sẽ rất khó khai thác nhiều được thông tin ở đồ án con tem, nếu chọn loại đề này, người sưu tập dù bỏ ra nhiều tâm huyết, thường cũng chỉ đạt được thành công ở mức trung bình.
Thanh thiếu niên sưu tập tem xuất hiện mạnh khuynh hướng chọn đề về vĩ nhân, anh hùng hào kiệt, những nhà chính trị văn hoá khoa học và xã hội nổi tiếng như Chủ tịch Hồ Chí Minh, Danh hoạ Âu châu v.v... đều là vì có sự tuyển đề thích hợp với đặc điểm của thanh thiếu niên mà thu được sự chú ý và có được thành công.
Đã có tuyển đề tốt rồi, các em an tâm xoay quanh đề tài sưu tập có mục đích, không bị mù quáng trong việc mua tem và bưu phẩm. Đã có tuyển đề tốt rồi, có thể xúc tiến việc học tập và nghiên cứu tri thức sưu tập tem, tri thức chuyên đề liên quan đến đề các em đã tuyển. Chất lượng sưu tập tem sẽ tăng, kiến thức bưu chính dần dần phong phú, làm cơ sỏ nâng cao nền móng của bộ sưu tập. Đã có tuyển đề tốt rồi, còn cần có tinh thần “có công mài sắt có ngày nên kim” làm cho nội hàm và ngoại diên của đề mình tuyển không ngừng sâu sắc, miệt mài không nghỉ, ra sức chỉnh sửa, hoàn thiện đề ngày một phong phú, khiến cho tác phẩm được nhào đi nặn lại dần dần trở thành một bộ sưu tập được công chúng thừa nhận là tốt.


( Theo Nhân Chính - Temvietnam )