Tham luận của Câu lạc bộ Viet Stamp
tại Đại hội Đại biểu Hội Tem TP.HCM lần thứ IV
do Chủ nhiệm Hoàng Anh Thi trình bày
Kính thưa các vị khách quý,
Kính thưa toàn thể Đại hội,
Đại diện cho Câu lạc bộ Viet Stamp, tôi xin đóng góp vài ý kiến sau:
Một là về tổ chức của Hội Tem TP.HCM
Hội Tem thành phố được Hội Tem Việt Nam ra quyết định thành lập số 240-HT ngày 08-11-1992. Các thủ tục thành lập Hội Tem thành phố hoàn toàn phù hợp với Pháp luật và Điều lệ Hội Tem Việt Nam ở thời điểm đó. Cho đến nay, Hội Tem thành phố vẫn chịu sự quản lý trực tiếp của Hội Tem Việt Nam cả về mặt tổ chức lẫn chuyên môn. Tiêu đề công văn và con dấu của Hội Tem thành phố cũng thể hiện rõ điều này.
Tuy nhiên, sau khi Chính phủ ra Nghị định số 88/2003/NĐ-CP ngày 30-07-2003 quy định về tổ chức, hoạt động và quản lý Hội và sau đó Hội Tem Việt Nam đã sửa đổi Điều lệ vào năm 2005 để phù hợp với Nghị định nói trên; tiếp sau đó là Nghị định số 45/2010/NĐ-CP ngày 21-04-2010 ra đời thay thế cho Nghị định 88/2003/NĐ-CP thì tổ chức của Hội Tem thành phố xuất hiện những bất hợp lý.
Theo Điều 14 và Điều 15 của Điều lệ Hội Tem Việt Nam năm 2005 thì: Các Hội Tem tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được thành lập theo quy định của pháp luật. Để trở thành Hội Tem thành viên của Hội Tem Việt Nam, Hội Tem tỉnh, thành phố phải có đơn đề nghị, được sự đồng ý của cơ quan thẩm quyền địa phương và được Hội Tem Việt Nam xem xét ra quyết định công nhận. Hội Tem tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (Hội Tem thành viên) chịu sự quản lý nhà nước của cơ quan Nhà nước thẩm quyền ở địa phương, chịu sự quản lý về lĩnh vực Hội hoạt động của Sở Bưu chính, Viễn thông và Sở Văn hóa - Thông tin.
Hay nói cách khác, Hội Tem địa phương phải do Ủy ban nhân dân tỉnh/thành phố địa phương đó ra quyết định thành lập rồi sau đó Hội Tem Việt Nam mới ra quyết định kết nạp Hội Tem địa phương làm thành viên. Lúc này, Hội Tem địa phương có tư cách pháp nhân độc lập với Hội Tem Việt Nam.
Sự bất hợp lý trong tổ chức của Hội Tem thành phố đang hiện hữu, chưa phù hợp với Pháp luật và Điều lệ Hội Tem Việt Nam. Sự bất hợp lý này còn làm nảy sinh một số nghịch lý, thể hiện qua một số việc cụ thể như sau:
Khi Hội Tem thành phố tổ chức đại hội, theo đúng quy định thì phải xin phép Sở Nội vụ thành phố nhưng vì Hội Tem thành phố chưa có quyết định thành lập của Ủy ban nhân dân thành phố nên Sở Nội vụ thành phố từ chối cấp phép.
Sau khi Đại hội Hội Tem thành phố bầu ra Ban Chấp hành mới, theo đúng quy định thì phải đề nghị Ủy ban nhân dân thành phố ra quyết định chuẩn y. Còn nếu do Hội Tem Việt Nam ra quyết định chuẩn y thì chưa đúng với quy định.
Chính vì những lý do nêu trên, chúng tôi mong rằng, Lãnh đạo Hội Tem thành phố đề nghị Lãnh đạo Hội Tem Việt Nam làm việc với Bộ Nội vụ để có văn bản hướng dẫn Hội Tem thành phố hợp thức hóa các thủ tục pháp lý về mặt tổ chức để phù hợp với pháp luật hiện hành và Điều lệ Hội Tem Việt Nam.
Hai là Hội Tem thành phố cần phối hợp chặt chẽ với Bưu điện thành phố trong việc bảo vệ quyền lợi của hội viên
Có thể nói rằng, mối quan hệ giữa Hội Tem và ngành Bưu điện là mối quan hệ cá nước, thể hiện rõ từ trong tổ chức Hội Tem tới các hoạt động đặc thù của người sưu tập tem. Trong hoạt động sưu tập tem, người sưu tập phải thường xuyên sử dụng các dịch vụ của ngành Bưu điện và đổi lại, một phần lợi nhuận của ngành Bưu điện cũng là do người sưu tập tem mang lại.
Hội Tem chúng ta có may mắn được lãnh đạo ngành Bưu điện tham gia ban lãnh đạo Hội Tem các cấp từ Trung ương cho tới địa phương, đặc biệt lãnh đạo ngành Bưu điện luôn giữ vai trò chủ chốt trong ban lãnh đạo Hội Tem, thể hiện rõ sự quan tâm, sâu sát của lãnh đạo ngành Bưu điện đối với Hội Tem chúng ta.
Tuy nhiên, trong thực tế hiện nay còn tồn tại những rào cản của thủ tục hành chính bất hợp lý, của sự thiếu hiểu biết về nghiệp vụ sưu tập tem của nhân viên bưu điện khiến cho người sưu tập tem gặp nhiều khó khăn trong hoạt động sưu tập đặc thù của mình.
Thời gian qua, nhiều hội viên của chúng tôi phản ánh đã gặp phải những bất cập khi sử dụng dịch vụ của ngành bưu điện, xin nêu lên vài vấn đề đáng chú ý:
1. Do quy định về phân biệt tem công ích và tem kinh doanh nên một số bưu điện không cho người sưu tập dán tem theo ý thích mà ép phải mua tem phổ thông (bưu điện gọi là tem kinh doanh) để dán thư gửi đi, nhất là thư bảo đảm.
2. Bưu điện từ chối đóng dấu nhật ấn trên ấn phẩm sưu tập của người sưu tập, từ chối nhận gửi phong bì có hủy tem bằng dấu FDC, không thích người sưu tập dán tem mà chỉ thích quay tem máy.
3. Bưu điện không cho người sưu tập gửi tem sống ra nước ngoài để trao đổi với bạn tem, chỉ cho gửi tem chết và gần đây là yêu cầu phải có giấy phép xuất khẩu tem mới cho gửi tem đi. Hoạt động trao đổi tem là một đặc thù của giới sưu tập tem mà gặp phải rào cản này thì làm sao mà giao lưu, học hỏi với phong trào sưu tập tem thế giới, làm sao phát triển được phong trào sưu tập tem trong nước. Thú chơi tem còn gì là thú vị nữa.
4. Sau khi Bưu điện làm thủ tục kiểm thư với Hải quan bưu điện, những phong bì sưu tập có dán tem đẹp bị nhàu nát, cắt nham nhở, dán băng keo đè cả lên tem làm hỏng phong bì. Có khi còn cắt phạm cả vào tem ở bên trong phong bì.
5. Đặc biệt nhất là gần đây Hải quan bưu điện đánh thuế người sưu tập rất cao khi nhận tem từ nước ngoài gửi về, bao gồm thuế VAT và thuế nhập khẩu. Hải quan bưu điện cho biết: kể từ cuối tháng 07-2010, tem thư gửi qua đường bưu điện nếu trị giá trên 1 triệu thì sẽ bị đánh thuế và thực tế một số hội viên của chúng tôi khi nhận tem do bạn tem nước ngoài gửi về Việt Nam trao đổi đã phải đóng 30% thuế nhập khẩu và 15% thuế VAT, tổng cộng phải đóng thuế mất 45% trị giá lô tem. Nếu lô tem đó không khai giá thì Hải quan bưu điện tính giá trị trung bình là 1 USD cho 1 con tem, xin lưu ý là 1 USD cho 1 con tem chứ không phải 1 bộ tem, cho nên có nhiều bộ tem bị tính lên tới 4-5 USD do trong bộ có 4-5 tem. Tiền thuế hội viên của chúng tôi phải đóng có khi hơn 1 triệu đồng trong khi giá trị thật của lô tem không đến thế.
Người sưu tập tem cũng là những công dân tốt, sẵn sàng thực hiện nghĩa vụ đóng thuế theo đúng quy định của Nhà nước nhưng chúng tôi cần biết rõ các quy định về biểu thuế và đánh thuế như thế nào đối với tem sưu tập; có phân biệt giữa người sưu tập tem bình thường với người kinh doanh tem hay không; số lượng tem là bao nhiêu mới phải đóng thuế, v.v…
Nếu việc đánh thuế này tiếp tục diễn ra tùy tiện, không xem xét đến đặc thù của giới sưu tập tem thì sắp tới sẽ không còn tem nước ngoài nhập về Việt Nam nữa. Và như vậy phong trào sưu tập tem Việt Nam sẽ thụt lùi nhiều bước so với thế giới và nguy cơ sẽ không còn ai yêu thích sưu tập tem nữa.
Qua những bất cập đối với người sưu tập tem khi sử dụng dịch vụ của ngành Bưu điện nêu trên, chúng tôi tha thiết mong lãnh đạo Bưu điện thành phố có những văn bản hướng dẫn hoặc tổ chức những lớp tập huấn về nghiệp vụ sưu tập tem cho các nhân viên bưu điện, mong lãnh đạo Bưu điện thành phố làm việc với ngành Hải quan thành phố để có hướng đánh thuế tem sưu tập hợp lý, có cân nhắc đến đặc thù của hoạt động sưu tập tem, mong lãnh đạo Bưu điện thành phố kiến nghị với cấp trên điều chỉnh những vấn đề bất hợp lý trong quy định, thủ tục đối với hoạt động sưu tập tem, qua đó giúp phong trào sưu tập tem của thành phố tồn tại và phát triển.
Hiện nay người sưu tập tem đang bị chi phối bởi nhiều quy định, thủ tục trong lĩnh vực bưu chính mà họ thiếu thông tin về chúng, thậm chí không hề biết chúng đang tồn tại. Trong khi đó, có những bưu điện lại áp dụng quy định, thủ tục theo nhiều kiểu khác nhau do cách hiểu khác nhau, thậm chí là hiểu sai, khiến người sưu tập tem hoang mang và chịu thiệt thòi. Chúng tôi mong rằng, trong thời gian tới, mỗi khi có quy định, thủ tục mới liên quan đến sưu tập tem, Bưu điện thành phố cần thông báo kịp thời cho Hội Tem thành phố biết để thông báo, hướng dẫn cho các hội viên cùng biết mà thực hiện cho đúng.
Chúng tôi mong rằng, trong thời gian tới, Hội Tem thành phố sẽ có cơ chế phối hợp chặt chẽ hơn với Bưu điện thành phố để làm tốt hơn nữa trách nhiệm bảo vệ quyền lợi chính đáng của các hội viên.
Ngoài ra, chúng tôi còn nhận thấy một số điểm bất hợp lý đối với việc sưu tập tem trong việc xử phạt vi phạm hành chính về bưu chính trong Nghị định số 55/2010/NĐ-CP của Chính phủ. Chúng tôi mong rằng lãnh đạo Hội Tem Việt Nam và lãnh đạo ngành Bưu điện sớm kiến nghị với các cơ quan có thẩm quyền để điều chỉnh những bất hợp lý đó, giúp phong trào sưu tập tem nước ta phát triển hơn.
Xin chân thành cảm ơn quý vị đã lắng nghe.