[HanParis]

Sưu tầm báo cổ - không đơn giản là một thú chơi

Những tờ báo cổ của các nhà sưu tập. Ảnh: Mỹ Phượng

Đó là phát ngôn rất mộc mạc, chân thực của nhà sưu tầm sách Hoàng Minh trong tọa đàm “150 năm báo chí quốc ngữ 1865 - 2015” vừa diễn ra lại Hà Nội.

Vì sao ít người sưu tầm báo?

Tại tọa đàm, nhà sưu tầm sách Hoàng Minh chia sẻ: “Sưu tầm những số báo xa xưa vô cùng khó và mất nhiều công sức. Nhiều khi phải gặp gỡ và trao đổi, giao kèo với các chủ tư liệu. Có những “ông già” - tôi từng “tán” mua lại tư liệu của họ trong những 8 năm. Đó là những thú vui và cũng là tâm huyết lưu giữ lịch sử của những người sưu tầm báo. Hay có những lần, nghe phong thanh được ở đâu có tờ báo hiếm là lại lặn lội mất hàng năm trời để có được nó trong tay. Chăm chút nó và nghĩ về nó còn hơn cả vợ con...”.
Không ngần ngại bộc bạch lý do tại sao nhiều người sưu tầm sách nhưng lại không mấy ai mặn mà với công việc sưu tầm báo, luật sư Tạ Thu Phong - người lưu giữ hàng trăm đầu báo cổ - cho biết: “Thứ nhất, do tâm lý người Việt, từ xa xưa, mỗi người Việt đã có tâm lý tôn sư trọng đạo, coi sách là thầy nhưng lại chưa ai coi báo là thầy. Thay vì đó, báo chỉ được coi là công cụ. Khi công nghiệp túi nylon chưa phát triển, báo được coi là công cụ gói, bọc thực phẩm, đồ dùng và nhiều thứ khác. Thứ hai, do quan niệm khác nhau về chính trị - chính thể nên trong thế kỷ XX, báo bị tiêu hủy rất nhiều. Tờ Nhân Văn và Tạp chí Giai Phẩm đã có thời bị tịch thu và tiêu hủy liên tục. Đến nay, đây vẫn còn là một sự kiện tốn nhiều giấy mực của giới báo chí”.
Cuối cùng, nhà sưu tầm Tạ Thu Phong cho rằng, khí hậu Việt Nam cũng là một cản trở đối với sự sống của những tờ báo. Bởi lẽ, trời nồm ẩm, báo nhanh bị mốc và người ta thường lấy báo để bọc, tránh hao hư sách.

Nên có hiệp hội những người sưu tầm báo cổ?

Đến tham dự tọa đàm này, ngoài các diễn giả còn có rất nhiều nhà báo, nhà sưu tầm và nhà nghiên cứu báo chí. Trong đó, PGS-TS - nhà văn Văn Giá (ĐH Văn Hóa) không ngần ngại nhận về mình trách nhiệm của báo chí đối với đất nước, ông nói: “Giới nghiên cứu báo chí hiện nay đang nợ quá nhiều, vì hiện tại giáo trình nghiên cứu mới chỉ có một cuốn của Huỳnh Văn Tòng: “Lịch sử báo chí Việt Nam”. Ông Giá đặt ra vấn đề về việc giới báo chí phải tập trung lại và phải nghiên cứu lại hoàn toàn con đường hình thành và phát triển của cơ quan quyền lực thứ tư này. “Tuy bây giờ mới nghĩ đến việc viết lại lịch sử báo chí thì đã khá muộn, nhưng muộn vẫn còn hơn không!” - ông Giá nói.
Liên quan đến câu chuyện này, nhà báo Yên Ba cũng đặt ra câu hỏi cho các diễn giả nói riêng và cho tất cả tọa đàm nói chung: “Nên chăng có một hiệp hội những người sưu tầm báo cổ?” Có một hiệp hội thì những người làm báo mới dễ dàng phối hợp và thống nhất với nhau trong việc quản lý và lưu trữ những tờ báo cổ. Có thể ngày hôm nay, tờ báo đang được sử dụng, phân phát bừa bãi nhưng đến năm sau, năm sau nữa, hay 50 năm sau, thế hệ con cháu của chúng ta sẽ tìm về và thấy rằng những gì chúng ta đang sở hữu hiện nay chính là ký ức lịch sử, là tài sản quý giá của mai sau. Vì vậy, nhà báo Yên Ba cũng như một số nhà nghiên cứu khác đều có chung quan điểm: Nên có một hiệp hội được tổ chức và quản lý chặt chẽ trong vấn đề sưu tầm và lưu giữ báo chí.
Tuy còn nhiều gian nan với những người yêu báo, song các diễn giả đều cho rằng, chính những nỗ lực của các nhà sưu tầm, sự phát triển của các câu lạc bộ và diễn đàn về sách, báo là cách mà những tờ báo được lưu giữ và làm nên, dựng xây nên lịch sử. “Từ nay, người đọc báo nên biết rằng báo còn được dùng để sưu tầm”.

Hàn : Hình như tôi hơi lạc đề khi đăng bài này trong mục ý kiến ST tem? Hi vọng là là không vì tờ báo là những con tem to đùng! Đối với người ST thì nó cũng quí báu không thua gì tem bì. Điều chắc chắn, cả hai đều được làm bằng giấy. Trong một buổi đấu giá tại Canada, một đồng hương của ông Bia Hơi đã mua 1000 bản số báo đặc biệt đăng tin ca sĩ danh tiếng của Mỹ Elvis Presley EP từ trần năm 1977 với giá 200$ Canada. Giá thị trường dành cho fans EP là 100$ mỗi số. Kết quả là 1000 số báo được fans mua lại với giá 100 000$ Canada.

Nguồn : http://laodong.com.vn/van-hoa/suu-ta...hoi-317758.bld