[VAPUTIN]

Ngày xưa nấm mối là đệ nhứt nấm. Không phải ai có tiền cũng dễ mua đươc nấm mối mà ăn. Vườn nhà ông ngoại Va có một ụ mối có nấm như thế nên vào mỗi năm lúc trời chuyển từ mùa khô sang mùa mưa thì phải lo canh chừng mà đi hái nấm. Tất nhiên là vườn nhà mình nhưng do rộng quá không có hàng rào kín nên những người láng giềng họ cũng có thể đi qua và khi mưa đầu mùa đến họ cũng siêng năng đi tìm nấm mối. Vả lại với dân miền Tây thì thứ nấm mối này cũng giống như chim trời cá nước, ai bắt được nấy ăn chứ không thể cậy là vườn nhà mà cấm người ta đi tìm nấm được.

Ngoài việc sợ người ta "lụm" mất còn phải lo tranh thủ hái lúc nấm còn búp, chứ để nó nở tè lè thì ăn mất ngon. Mà nấm mối như con thiêu thân, bạo phát bạo tàn, nhổ trễ thì thân nấm bắt đầu úa tàn, nhũn ra và mất mùi thơm đặc trưng.

Thường ở miền Tây giỏi lắm là nhổ được vài kg nấm ở vườn nhà, chỉ đủ ăn hoặc cò nhiều thì biếu người thân. Chỉ có ai nghèo lắm thì mới đem bán. Dân Sài gòn thì có thể thưởng thức nấm mối mang từ Bến Tre hay từ miền Đông nơi có rừng dừa và rừng cao su. Những nơi đó đất cao ráo, có nhiều ụ mối do dó có nhiều nấm mối thương phẩm nhưng Va thấy nấm mối cao su không ngon bằng nấm mối nhà Va vì mùi nó hơi hăng.

Dân Đồng tháp Mười, tứ giác Long xuyên, miền Hạ như Bạc liêu Cà Mau do đất thấp nên không có ụ mối đất và vì thế làm gì có nấm mối nên nhiều người vùng này không biết nấm mối là cái món chi chi. Qua đó trả lời bạn XA luôn là loài nấm có trước loài mối nhưng riêng nấm mối thì phải có mối mới có nấm.

Nấm mối làm nhiều món ngon như kho, nướng, xào...nhưng Va mê nhất món bánh xèo. Mang rổ nấm mới nhổ ngoài vườn về là ngâm gạo ngay để xây bột đổ bánh xèo. Ngày nay thì bột bánh xèo có bán sẵn chứ ngày xưa ở quê muốn ăn bánh phải ki cui làm từ A đến Z. Bây giờ dù đã ăn đủ loại bánh xèo bà Mười Xiềm, Ăn là ghiền vv và vv nhưng Va vẫn nhớ mãi món bánh xèo nấm mối mẹ làm năm xưa.
Dù là ngày nay có nhiều loại nấm còn ngon hơn nấm mối và mua lúc nào cũng có nhưng nấm mối vẫn là một đặc sản đắt tiền vì nó là quà tặng của mẹ tự nhiên, chỉ một lần trong năm.