Cái Rắc Rối trong Cach Xưng Hô Tiếng Việt

[HanParis]

Không biết người Việt Quốc Nội có thường chơi xổ số không nhưng về cách xưng hô khi đối thoại rất rắc rối không đơn giản như You Me của Anh, Moi Toi của Pháp. Tùy theo vai vế, tùy theo từng địa phương, tùy theo tâm tình nhất thời hay không thì từ 'mày' cộc lốc có thể chuyễn thành 'con' nghe ngọt sớt, và từ 'tao' chuyển thành 'mẹ'! Lúc vui thì gọi là anh anh chị chị, lúc giận mất khôn thì chửi đổng thằng này con nọ! Trước khi phun ra tiếng ĐM. Trên mạng đôi khi tôi thấy bình thường mems gọi là Admin, khi bị ban nick thì họ kêu gào Ác Mìn! Và ngôi thứ trong gia đình cũng rắc rối lắm. Dân Bắc gọi Anh Cả còn dân miền Tây kêu Anh Hai. THeo ST của Hàn thì có người nói là trong cuộc di dân theo chúa Nguyễn vào đàng trong (Nam Bộ) thì người anh cả của gia đình thường ở lại quê nhà để lo hương hoả thờ phụng tổ tiên, còn người anh hai trở đi thì mới lên đường khai hoang lập ấp ở đàng trong. Theo thời gian các thế hệ kế tiếp gọi người con đầu lòng là anh hai, một phần do kiêng cữ, sợ ông bà bắt đi (về cõi âm) , nên không giám gọi là anh cả nữa...
Dù sau anh Cả hay Anh Hai cũng được kính trọng hơn anh ba (tàu) hay anh bảy (chà). Bạn nào tò mò thắc mắc khi xưa người Ấn cũng biết chà... đồ nhôm à thì xin hỏi bác Va ý! Khi bạn được mời đi xe ôm, có bao giờ bị xưng là Út không? Chắc là không! Dìa Cằn Thơ hôn anh hai! Mía đây chị hai! Chị mua mở hàng dùm 'em' ha! Nguồn gốc Ba Tàu thì bác Va hình như đã kể rồi nhưng Hàn xin nhắc lại ngày xưa người Hoa sang bằng tàu (thuyền) nhưng theo Hàn chữ Ba (Tàu) thiếu kính trọng nói ra vừa châm biếm, vừa khinh khi như : Ba xạo, Ba hoa, Ba Gai (nguồn từ pagaille tiếng Pháp chỉ bọn côn đồ). Hàn nhớ khi còn nhỏ có đám con nít trong xóm hay hát chế nhạo người Việt gốc Hoa thế này :

Cắc Chú (Khách Trú) Ba Tàu Thằng Nào Cũng Như Thằng Nấy
Thằng Nà Dơ Dáy Cứ Đuổi Nó Đi Về Tàu

Xin các bạn gốc Hoa từng mở miệng kêu 'tiểu...', Hàn cũng là người gốc Hoa đây.

Tuy nhiên nhân dân miền Tây rất kính trọng người Hoa vì Mạc Cửu gốc Tàu ngày xưa đã mở mang Hà Tiên cho nước Việt ta. Còn Chú Bảy Chà thì sao? Xa lắc xa lơ anh cả, anh hai... có lẻ người Việt quan niệm rằng 'chủ trước tớ sau', huống chi anh Bảy Chà qua VN để cho vay ăn lời cắt cổ, dân ta hận lắm, không kêu là Út là cũng may rùi. Bạn nào từng sống tại SG những năm 60-70 chắc còn nhớ hai tuồng CL 'Tình Chú Thoòn' và 'Tình Anh Bảy Chà', Hùng Cường, Xuân Phát và Thành Được thủ diễn rất hay. Chính Xuân Phát đã viết kịch bản cho đoàn Dạ Lý Hương khi ấy. Làm Ấn Kiều viết thơ cho báo phản đối Xuân Phát nói xấu về Ấn Độ : “Một vài hình ảnh có tính cách phỉ báng, mạ lỵ bôi lọ tôn giáo chúng tôi”.

[VAPUTIN]

Chú Ba anh Bảy

Chú Ba Tàu, anh Bảy Chà là phương ngữ Nam bộ.

Chú Ba
Từ Ba Tàu có thể không phải là vì người Hoa đến Việt Nam trên ba chiếc tàu mà có thể vì người Hoa sản xuất và bán một số thứ có tên bắt đầu bằng chữ "tàu": tàu hủ, tàu phớ, tàu vị yểu... hoặc có thể vì nhiều người Hoa ở Việt Nam xưa kia đã gửi người con cả trở về TQ (người con thứ hai theo cách tính của người Nam bộ) để chăm sóc phần mả tổ tiên nên người ở lại Việt Nam trông coi kinh doanh sẽ là người thứ ba. Nhiều tua kê là ông hay bà ba này ba nọ nên từ từ người ta gọi chung là chú ba tàu (kê) chăng?

Ba và Bảy
Trong tiếng Việt ba và bảy có duyên đi chung với nhau:
bánh trôi nước thì "ba chìm bảy nổi với nước non"
đi nhậu thì "vào ba ra bảy"
ngược lại tóc thì chải "mớ bảy mớ ba"
Ngay cả Nguyễn Du cũng sính ba bảy với câu thơ mà chị em ta rất thích còn đàn ông thì không
"Chữ trinh kia cũng có ba bảy đường"
Khuỵên Kim Trọng và Thuý Kiều tái hợp kết duyên xưa, có câu:

Còn duyên này lại còn người
Còn vầng trăng bạn còn lời nguyền xưa
Quả mai ba bảy đường vừa
Ðào non sớm liệu xe tơ kịp thì

Ba và bảy là hai số đếm. Khi tham gia tổ hợp, chúng biểu tượng số lượng không phải một, cũng không phải ba hay bảy cụ thể, mà là nhiều: Có ba bảy cách làm; Thương anh ba bảy đường thương. Khi dùng đan xen vào các tổ hợp khác, ba bảy thường được tách ra theo kiểu như ba lo bảy liệu (lo liệu nhiều), ba lần bảy lượt (nhiều lần), ba dây bảy mối (nhiều lo)...Người ta chọn hai số này do chúng bắt đều bắt đầu bằng âm bờ và cộng lại thì bằng 10 là con số mà người ta xem là trọn vẹn, là tổng của các khả năng có thể có được. Mái tóc của bạn được xem là 10 thì bạn có thể chải theo kiểu thường bên 3 bên 7 hay bắt chước cụ Phạm Văn Đồng lấy đường ngôi giữa chia 5:5 cũng được.

Anh Bảy
Đầu xóm có chú Ba bán chạp phô thì cuối xóm phải có anh Bảy đen nhem nhẻm suốt ngày đi chăn dê lấy sữa bán cho Tây.Anh Bảy tính tình hiền lành dù có bị chọc ghẹo cở nào thì cũng nhe hàm răng trắng hếu ra cười đến nổi người ta phải chụp hình anh Bảy để quảng cáo trên tuýp kem đánh răng Hynos. Theo cụ Sễnh thì thời Tây chiếm Nam bộ thì nó chia dân không phải Tây mà cũng không phải ta làm bảy bang "sept congrégations". Dân Tàu từ thời Nguyễn đã có "thất phủ" nhưng có hai phủ dân số ít quá nên từ bảy phủ gom lại còn năm bang. Bang thứ sáu là Chà Chetty. Bang thứ bảy là Chà và, ma ní các loại. Chà Chetty cũng là giống dân Chà và nhưng vì bọn này cho vay cắt cổ, giàu có không ai bằng nên được ưu tiên xếp riêng một bang?
Có thể vì xuất thân từ bang thứ bảy trong "thất bang" nên người Việt gọi các anh Ấn, Mã, Java...này là anh Bảy chăng?




Đền thờ của anh Sáu Tàu kê

[HanParis]

Nguyên văn bởi VAPUTIN

Chú Ba anh Bảy

Chú Ba Tàu, anh Bảy Chà là phương ngữ Nam bộ.

Cám ơn lời giải thích khá thú vị của bác Va về Ba với Bẩy nhưng theo Hàn, dân cờ bạc không chịu nỗi cặp này vì trong bài cào 7+3 là bù! Thua toi! Nếu chuyển ra số tám thì lại càng thú vị hơn (Hàn nhớ vào những năm 60 ở SG có cụm Thui Bỏ Đi Tám) vì thời nay thường có 888 trên mạng, nếu bác Va có giờ thì xin giải thích dùm luôn thể. Hàn biết dân Việt rất ghiền thuốc 555 (ba số, không phải bảy số à nha ). Uống bia thì khoái 33, nhưng người tin dị đoạn thì ngại 666 thì phải vì họ cho rằng đó là điềm xui, và nếu chờ tới năm 6 666 mới tận thế thì chúng ta còn khá nhiều thời giờ để... chơi tem, đúng hông bác?

TB : Bạn nào muốn biết ý nghĩa từ Thôi Bỏ Đi Tám xin mời đọc thêm bài để biết về cụm từ miền Nam đã làm cho mấy anh, mấy chị miền Bắc nhức cả đầu hồi 1954 khi vào tới SG.

http://www.diendan.org/giot-muc-giot-doi/thoi-bo-di-tam