Các Chủ Đề Hàng Hải Trên Tem

[hienthuong]

Từ Những chiếc ghe sông đến những chiếc tàu châu báu




Trung Quốc có ba hệ thống sông ngòi lớn, xuyên suốt từ tây sang đông (là hệ thống sông Hoàng Hà, sông Trường Giang, và hệ thống sông Hsikiang). Thêm vào đó, có một mạng lưới các nhánh sông, hồ, kênh ngòi nối với những con sông lớn (con sông chính là Kênh Vương lớn nhất trong số đó). Vì vậy, Trung Quốc có hệ thống tàu bè đi lại đường thủy xấp xỉ 108000 km. Hơn nữa có đến 18,000 km đường biển và gần 5,000 hòn đảo lớn nhỏ. Vì vậy, sẽ không bất ngờ lắm khi vào khoảng năm 2700 trước công nguyên, những con thuyền đầu tiên của Trung Quốc đã được xây dựng.
Các nhà đóng tàu của Trung Quốc đã có hơn 4000 năm lịch sử. Từ “ghe thuyền” có xuất sứ từ một từ trong tiếng Mã lai. Chắc chắn những người Châu Âu đã đặt tên cho những chiếc thuyền của Trung Quốc, và chúng còn có cả boong tàu và buồm nữa. Con tem phía trên, một con tem địa phương được in ở Chung Kinh, đã thể hiện một chiếc ghe trên sông Trường Giang. Chiếc ghe này có cột buồm khá cao, và có thể đón gió thổi tới qua những con đê.




Trước khi những chiếc ghe được lắp thêm máy móc, có khoảng hơn 100 loại ghe thuyền khác nhau. Nếu một chiếc dùng để di chuyển trên khu vực nào đó, thì sau đó nó sẽ được phân chia thành loại ghe đi trên sông, đi dọc bờ biển hoặc loại dành để ra khơi xa. Để phân loại chúng, người ta dựa vào chức năng của chúng: thương mại, du lịch, đánh cá, cảnh giới, hoặc thuyền chiến. Thường thì những chiếc ghe thuyền này được thiết kế phù hợp với sông ngòi, thị trấn, các đảo, các tỉnh, và cả các cảng.. ví dụ như chiếc ghe thuyền Thượng Hải.
Ở con tem bên trái, chúng ta có thể thấy chiếc ghe sông của người Trung Quốc ở miền nam, chiều dài là 50 đến 57 ft, xà rầm dài 10-15 ft, có sức chở khoảng 20-30 tấn hàng hóa. Có một cột buồm, một cánh buồm, và thủy thủ là 3-5 người. Trên con tem bên phải là chiếc ghe thuyền Yucheng. Nó dài khoảng 33 ft, xà rầm xấp xỉ 7 ft, chở được 1 tấn hàng , có 1 cột buồm, 1 cánh buồm và 2 thủy thủ.




Những chiếc ghe thuyền là một sự tiến bộ so với những bè mảng đầu tiên và những chiếc thuyền hộp của người Trung Quốc. Ghe thuyền của họ thường có những tấm ván nối, và có cả xà ngang ở mỗi đầu. Đuôi thuyền và mũi thuyền luôn trong trạng thái sắn sàng.
Những miếng vỏ bọc được dán nhựa bao quanh thuyền. Người ta dùng xi măng để hàn cùng với vôi, nhựa Tùng và dầu gai. Toàn bộ phần gỗ thân được ngâm hai hoặc 3 lần 1 năm trong dầu Tùng. Có những chiếc ghe thuyền có ván giữa và ván bên mạn nhưng cũng có loại không có. Bánh lái phần đuôi tàu được dùng để giữ cân bằng giống như các bánh lái thông thường khác. Với những ghe thuyền đi biển, thì bánh lái có thể được điều chỉnh cao hơn bởi dây tời. Vì mỏ neo mà họ sử dụng là neo của những thuyền đánh cá Trung Quốc, nên họ dùng cả neo sắt và neo đá.
Ghe thuyền có thể có đến 5 cột buồm, những con tàu châu báu có thể có đến 10 cột buồm như trong tem bên dưới. Cột buồm không giữ lại và cũng không có cột buồm trên, họ muốn dùng sloppy . Chỉ có những người ở phía nam Trung Quốc là dùng dây thừng chằng cột buồm và giữ lại.



Ghe thuyền có cánh buồm hình thang. Trên cánh buồm, có rất nhiều thanh tre được ghép vào trong một khoảng cách ngắn. Những buồm trước kia còn dùng sậy, cây bấc hoặc là rơm rạ. Để tránh bị xé rách và mất đikhung, những thanh tre có vai trò rất quan trọng.
Chỉ đến giữa thế kỉ 19, buồm bằng vải mới được sử dụng. Cột buồm được chế tạo bằng cây gai dầu, hoặc các đố tre. Cánh buồm được làm rộng và buộc chặt vào cột buồm,có thể nhìn minh họa ở con tem bên phải. Với dây kim loại giữ cố định ở mép trước, cánh buồm có thể nhận được 15 đến 30 % diện tích gió trên bề mặt trước khi cột buồm thay đổi hướng. Có thể bằng cách đó, thuyền sẽ tránh bị chòng chành hoặc bị khuất gió.
Trên con tem bên trên mô tả dây leo giữ cánh buồm và treo cờ quốc gia trên đỉnh cột buồm, ở xa sẽ dễ dàng nhận ra. Ở dưới có cả một hệ thống dây kéo rất phức tạp. Những ghe thuyền lớn thậm chí còn có cả buồm mái. Trên tem Sing là một ghe thuyền tên Fujian . Nó là con thuyền chở hàng hóa dọc bờ biển. Chiều dài của nó là 65 ft, xà rầm xấp xỉ 16 ft, và có sức chứa từ 60-80 tấn. Có 3 cột buồm với 3 lá buồm, thủy thủ khoảng 10 người.




Ở mỗi xương buồm đều có một đường viền, dùng để kết nối tạo nên hệ thống dây kéo ở dưới., nhìn mô tả trong con tem bên phải. Người thủy thủ trên ghe thuyền phải giữ một dây kéo, nhằm điều chỉnh cánh buồm chuẩn hơn. Có một loại ghe thuyền tên là Kualou, có nghĩa là bí ngô. Giữa hệ thống những cột buồm chính, thân của nó bị thu hẹp lại giống như phần eo của con ong bắp cày. Thiết kế kì lạ này nhằm để qua mặt các điều lệ hải quan, vì chi phí sẽ phụ thuộc vào chiều cao của hàng tại vị trí cột buồm lớn nhất.

Trên con tem này chúng ta có thể thấy một chiếc ghe thuyền dùng đi trên biển. Nó dài khoảng 80-90 ft, xà rầm khoảng 15-20 ft, sức chứa hàng lên tới 100-150 tấn, có 3 cột buồm với 3 lá buồm, thủy thủ tối đa là 20 người.




Trên sông ngòi, những chiếc ghe thuyền thường chạy ngược dòng. Những người chèo ghe thường đi thành các phường, hội với nhau. Họ đẩy chiếc thuyền với một sợi dây kéo, dài khoảng 300-600ft. Những chiếc dây này được vặn bằng cật tre tươi, ngâm trong dầu Tùng trước khi sử dụng. Dây kéo được buộc chặt vào thân thuyền hoặc những điểm móc đặc biệt được gắn trên thuyền, có thể là cột buồm. Một người chịu trách nhiệm chính sẽ ra mệnh lệnh, và đánh trống để tạo nhịp và tốc độ. Chiếc ghe thuyền sẽ được đẩy đi, trong tư thế đứng, nhìn mô tả trên con tem. Trên những chiếc ghe sông, họ đẩy thuyền lên phía trước.
Vì thiết kế có cả cabin và khoang lái nên những chiếc ghe đó có thể trở thực hiện những chuyến đi dài. Chiều dài đạt khoảng 65ft, xà rầm là 16 ft, chở được khoảng 50 tấn, hai cột buồm và 2lá buồm, thủy thủ là 18 người.




Con tem trên, ta có thể thấy một chiếc thuyền chiến với hệ thống mái chèo và bệ đỡ ở đuôi thuyền. Nạn cướp biển rất phổ biến ở Trung Quốc. Đó là lí do vì sao cần trang bị những chiếc ghe chiến để bảo vệ những chuyến hàng được an toàn. Để bảo vệ khỏi bị cướp, những chiếc ghe hàng được chèo giữa đội bảo vệ.




Người Trung Quốc không chỉ phát minh ra thuốc súng. Họ còn có bằng chứng cho thấy vào thế kỉ 14 họ đã sáng chế ra súng bắn đá cao su, súng bắn cầu lửa, ngư lôi, roc két, và máy bắn cung, với những thủy thủ có thể bắn được 20 mũi tên trong 15 giây,