Thư báo tử

[The smaller dragon]

Lâu lắm rổi, tôi không thấy loại thư báo tử nữa.

Ðây là một tục lệ của người Pháp, khi thông báo tin tức về một người vừa qua đời thì người ta dùng phong bì viền đen bốn cạnh để gửi. Bộ sưu tập của tôi từ lâu đã có một phong bì báo tử với dấu quân bưu từ Saigon ngày 17.6.1873 và dấu hủy tem CCH.

Phong bì này cũng là chứng tích của thói quen mở phong bì của người Pháp: cắt hay xé phong bì theo cạnh nằm ngang ở trên, thay vì cắt hay xé phong bì theo cạnh thẳng đứng bên phải. Thói quen này đã làm hại con tem 25c bị cắt lẹm một phần.

Thư báo tử với dấu của đoàn quân viễn chinh gửi từ Saigon năm 1873 thì rõ ràng người chết là một binh lính hay sĩ quan Pháp. Không biết cái chết ấy do bệnh tật hay do quan quân ta giêt, nhưng sau gần 150 năm, phong bì lại lọt vào tay một người Việt thì thật là điều hãn hữu.