Tem dị bản

[Relax]

Người mới sưu tập có thể chưa nhận biết được tem dị bản (còn gọi là tem sai khác). Tem dị bản gồm nhìêu loại : tem in lỗi (sơ suất của nhà in: mầu sắc, do chế bản, in lệch, loại giấy...), tem phế phẩm (do lỗi của KCS : răng đục lệch, không đục răng, kích thước...), lỗi của nhà quản lý (khác về loại giấy), lỗi của người thiết kế mẫu (sau khi phát hành, phát hiện sai sót dẫn đến thu hồi ) ... Khi sưu tập, bạn nên dựa vào Danh mục tem, khi phát hiện có sự khác biệt nên giữ lại. Giá trị của tem dị bản cao hơn rất nhiều lần so với tem bình thường, bởi vì chúng quí hiếm, tức là có rất ít, đôi khi chỉ có một vài con.

Tem dị bản phải là loại tem do ngẫu nhiên mà có, chứ không phải cố tình tạo ra, bởi vì khi đó, nó sẽ có rất nhìêu và không còn giá trị gì nữa (các loại tem in thử, tem trưng bày ở ngoài nắng lâu ngày bị bạc mầu, tem cố ý tạo ra ... không được coi là tem dị bản).
Tem Việt Nam những thời kỳ kháng chiến, chiến tranh, do điều kiện thiếu thốn, trang thiết bị thô sơ, vấn đề quản lý, KCS chưa chặt chẽ nên có khá nhiều loại dị bản, có thể kể ra một số loại tiêu biểu như :

- Tem Indochine in đè: Bộ Paul Doumer : cả 3 con có chữ " hạnh
phúc " in ngược
Bộ tem Hồ Chủ Tịch in trên giấy dó, loại in đè 50 Đ và OKlOO
thóc, có chữ và số to nhỏ khác nhau

- Bộ tem Tháng hữu nghị : có mầu sẫm nhạt khác nhau

- Bộ tem Chiến thắng Điện Biên Phủ : có cờ in lệch hoặc bị mất, số 1954 in thành 1951
Tem dị bản khác hẳn tem in thử không phát hành như : Nam bộ
kháng chiến, Quốc khánh Triều Tiên, Quốc khánh Lào... và khác tem đã phát hành nhưng đình bản như : Chu Văn An, Tem phổ thông ( 2 mẫu ).

Khi có 1 bộ tem mới phát hành, bạn nên mua ngay. Nếu nhiều tiền nên mua tem sống, ít tiền mua tem chết, và mua ít nhất 2 bộ để có thể so sánh Hàng năm. Công ty Tem luôn có chương trình phát hành cho cả năm, trong đó có tên bộ tem, số mẫu trong bộ và giá bán. Bạn nên theo dõi. Kinh nghiệm cho thấy, có thể có những bộ đã phát hành, nhưng do một lý do nào đó tem bị thu hồi và tiêu hủy, lúc đó bạn sẽ có những bộ tem đặc biệt, tuy không phải dị bản.

Sưu tập tem dị bản tức là mình có cái mà người khác không có,
tem trở thành quí hiếm, rất có giá trị trong bộ sưu tập và người sưu tập sẽ xem xét, tìm hiểu kỹ càng những con tem mà mình có.

(goctem - vdc)

Relax rất muốn có dịp được chiêm ngưỡng những con tem dị bản được đề cập ở trên, xin mọi người giúp với.

[The smaller dragon]

Mỗi người chơi tem, sau một thời gian nào đó, đều muốn có những vật phẩm độc đáo gọi là "dấu ấn" của riêng mình. Dấu ấn của tôi là "tem in sai," cho nên khi Relax "rất muốn có dịp được chiêm ngưỡng những con tem dị bản được đề cập ở trên, xin mọi người giúp với..." thì tôi giới thiệu vài tem Đông Dương in sai, để chia sẻ niềm vui cùng Relax và các thành viên khác trên Vietstamp.net.

Đó là những tem Paul Doumer in đè mà chữ "Hạnh Phúc" bị ngược. (Xem những con tem bên trái. Đối với tem in ngược, chúng ta cần sưu tầm một cặp hai tem để thấy rõ con tem in ngược!) và những tem Alexandre de Rhodes in đè hai lần (trái) và bị ngược (phải).

Có dịp, tôi sẽ tải lên một số tem in sai của VNDCCH và VNCH để chúng ta vui chung. Tem in sai thời CHXHCNVN mới đây thì quá nhiều, nên giá trị của chúng không có là bao.

[hat_de]

Nguyên văn bởi The smaller dragon

...để chia sẻ niềm vui cùng Relax và các thành viên khác trên Vietstamp.net...

Cháu có nghe nói từ tiếng Anh để chỉ các loại dị bản rất đa dạng như chính sự đa dạng của dị bản vậy. Ví dụ dị bản kiểu "mirror" là kiểu giương soi, tức là hình ảnh bị đảo lại, nguyên nhân là mực chưa khô lên hình của tờ tem nầy dính vào tờ tem khác thành ra giống soi gương. Các loại dị bản khác cũng có tên gọi khá ngộ, ko rõ thực hư thế nào ạ

[The smaller dragon]

Nguyên văn bởi hat_de

Cháu có nghe nói từ tiếng Anh để chỉ các loại dị bản rất đa dạng như chính sự đa dạng của dị bản vậy. Ví dụ dị bản kiểu "mirror" là kiểu giương soi, tức là hình ảnh bị đảo lại, nguyên nhân là mực chưa khô lên hình của tờ tem nầy dính vào tờ tem khác thành ra giống soi gương. Các loại dị bản khác cũng có tên gọi khá ngộ, ko rõ thực hư thế nào ạ

Danh từ "dị bản" có nghĩa rất rộng, và có thể bao hàm hằng hà sa số những con tem không giống những con bình thường khác. Ở Mỹ, dân chơi tem nhà nghề (advanced philatelist) phân tem dị bản ra làm ba loại.

1) Thứ nhất là "Oddity," tức là tem khác lạ. Như có một dấu chấm bất thường trên một hàng chữ trong con tem, hay một vết mực đậm hay nhạt khác thường, vân vân. Thí dụ dưới mẫu tự "I" trong chữ "CHÍNH" có một cái chấm đen.

2) Tiến lên một bực là loại "Freak," tức là tem bất thường. Như răng tem phạm sâu vào phần hình, hay hình tem bị lệch nhiều sang trái hay phải, lên trên hay xuống dưới, vân vân. Thí dụ kỹ thuật đột răng cưa lệch lên trên làm tem mất hai hàng chữ "CHÍNH NÔNG THÔN" phía bên trái và "BƯU CHÍNH" phía bên phải con tem.

3) Cao nhất là loại "Error," tức là tem in sai. Như tem mất một hay nhiều mầu, tem mất hình hoặc có hình ngược, hay tem mất hết các chữ trên hình vẽ, vân vân. Thí dụ tem mất mầu đen khiến giỏ mây biến mất.

Thí dụ mà hat_de đưa ra chỉ là một trong những loại dị bản. Rồi tùy theo mức độ "dị" ít hay nhiều mà con tem đó sẽ được coi là loại tem "Oddity", hay "Freak", hay "Error."

Trong thực tế, cách xếp loại như thế này không cứng nhắc. Nó có tính cách uyển chuyển, và tùy theo hoàn cảnh mua bán hay trao đổi mà hai bên sẽ đi đến một kết luận về giá trị của từng con tem dị bản để "thuận mua vừa bán."

[Red-Cross]

Chào bạn Relax, nếu bạn ở Sai gòn thì liên hệ qua Đ/T 0903721728, tôi sẽ giúp bạn xem một số mẫu dị bản của tem Việt nam

[Relax]

Relax cảm ơn Bác Rồng rất nhiều. Những thông tin và hình ảnh của Bác giúp Relax mở rộng tầm mắt và có cái nhìn thấu đáo hơn về Tem dị bản. Mong Bác tiếp tục cung cấp thông tin về loại tem này. Relax cũng có một câu hỏi nhỏ là : Nếu một người muốn bắt đầu sưu tập tem dị bản thì nên bắt đầu từ đâu và như thế nào ? Mong Bác và các bậc trưởng bối trong diễn đàn chỉ giáo giúp ạ. Relax xin chân thành cảm ơn!
@ Bác Red Cross : cảm ơn về lời mời của Bác, có dịp thuận tiện nhất định Relax sẽ ghé qua để được thưởng lãm bộ sưu tập ( nghe nói là rất tuyệt ) của Bác. Nhân tiện, Bác có thể post một số vật phẩm lên đây chia sẻ với mọi người không ạ?

[Lu Tich Nguyen]

Trong dòng tem VNCH, Tg biet có mot mẫu tem cũng khá hiếm, la mẫu tem Cụ Đồ Nho 5đ. mất hết màu đen, , theo được biết, thứ tem dị bản này chỉ phát hiện có 1 tờ, tức 50 tem, lúc phát hiện tờ tem này là do hiệu buôn tem "Le Monde" tại đường Hồng Bàng Quần 5 mua được, rồi bán lẽ ra, ngoài một phần khoảng mười mấy hai chục tem, vì lý do này nọ, không còn xuất hiện được nữa, thực ra có thể lưu truyền trong giới sưu tầm chỉ có khoảng 30 tem thôi, vì cũng khá lâu không thấy tem này có xuất hiện mua bán trên thì trường, nên giá trị hiện thời cũng không rõ.

Mẫu tem thường



Mẫu tem mất màu den

[The smaller dragon]

Nguyên văn bởi Relax

Relax cảm ơn Bác Rồng rất nhiều. Những thông tin và hình ảnh của Bác giúp Relax mở rộng tầm mắt và có cái nhìn thấu đáo hơn về Tem dị bản. Mong Bác tiếp tục cung cấp thông tin về loại tem này. Relax cũng có một câu hỏi nhỏ là : Nếu một người muốn bắt đầu sưu tập tem dị bản thì nên bắt đầu từ đâu và như thế nào ? Mong Bác và các bậc trưởng bối trong diễn đàn chỉ giáo giúp ạ. Relax xin chân thành cảm ơn!

Thật khó mà có lời khuyên các thế hệ chơi tem ở Việt Nam bây giờ về việc sưu tầm tem dị bản. Lý do là tôi thấy ai nấy đều sưu tầm theo đề tài này đề tài kia, mênh mông trên toàn thế giới, mà tem dị bản thuộc những đề tài thường rất hiếm, cũng có nghĩa lả rất đắt.

Thành ra xin giới hạn về tem Việt Nam thôi, vì tôi vẫn mong giới sưu tầm tem người Việt hãy sưu tầm cho được một bộ tem của nước mình làm căn bản cái đã.

Trong bộ tem VN, dù là VNDCCH hay VNCH, dù là MTDTGPMNVN hay CHMNVN, cái "may" của dân chơi là tem in sai rất ít, chỉ có nhiều tem khác lạ (Oddity) và bất thường (Freak) thôi. Điều đó có nghĩa là chúng ta không phải bán cả... nhà để mua tem dị bản. Nhưng tôi nói trước, tay mơ thì nên sưu tầm tem thường trước đã. Sau một thời gian lâu dài, và nhất là đã tốt nghiệp đi làm có lương khá rồi mới nên vào nghề tem dị bản vì nghề này tốn tiền lắm! Một kỷ niệm hồi trẻ là khi tôi hỏi giá con tem Cụ Đồ Nho mất màu đen mà Contraugia giới thiệu thì người bán, một nhân viên làm ở Việt Tấn Xã có sạp bán tem ở ga xe lửa đường Lê Lai Sài Gòn, đòi 40,000.00đ mà khoảng năm 1972-73 ấy lương tôi chừng 90,000.00đ thôi.

Có hai cách nhận định. Có người nhận định rằng khi mua tem, thì nên mua những con tem đắt giá nhất trước, vì nó đắt, nhiều người lùng mua và giá sẽ lên nhanh. Ngược lại, có người nhận định mua tem thì tùy theo túi tiền của mình. Cứ mua những loại tem mình có khả năng, còn những tem quí hiếm thì chờ cơ hội, hay chờ khi mình rủng rỉnh sau này. Chia sẻ những nhận định này để tùy cách mà Relax quyết định.

Trong bài trước về tem dị bản, tôi chỉ phân các loại dị bản thôi, tôi chưa liệt kê những tem dị bản. Về con tem Cụ Đồ Nho mất màu, tôi thấy con của tôi so với lốc bốn con của Contraugia khác nhau về răng cưa, nghĩa là chúng phải xuất phát từ hai tờ tem khác nhau. Đúng là tờ tem Cụ Đồ Nho mất mầu đen của hiệu buôn tem Le Monde trong Chợ Lớn đã gây ồn ào trong giới sưu tầm thời ấy, nhưng tôi biết ít nhất còn một tờ khác đã âm thầm vào tay một nhà sưu tầm quý tộc. Tờ tem này đã cùng với tài sản quý báu nhất của ông ta để trong một kiện hàng ở thương cảng Sài Gòn hồi tháng Tư năm 1975 để di tản, và kiện hàng ấy đã thất lạc giữa cơn hỗn loạn! Tem Đám Cưới mất màu đỏ cũng là một trong những con tem in sai hiếm quí của dòng tem VNCH!

[Relax]

Cảm ơn Bác Rồng rất nhiều. Quả thật, khi xem các Bác đưa hình lên trên diễn đàn và giới thiệu về nó thì thấy rất thích, nhưng khi tiếp xúc bên ngoài thì thấy chất lượng tem dị bản sao mà kém quá, thế là lại chùn tay. Thiệt tình là Relax vốn thích tem đẹp, nhưng nếu tem dị bản mà chất lượng tốt thì giá cả là một vấn đề lớn. Dù sao cũng cảm ơn Bác rất nhiều !

[The smaller dragon]

Nguyên văn bởi Relax

Cảm ơn Bác Rồng rất nhiều. Quả thật, khi xem các Bác đưa hình lên trên diễn đàn và giới thiệu về nó thì thấy rất thích, nhưng khi tiếp xúc bên ngoài thì thấy chất lượng tem dị bản sao mà kém quá, thế là lại chùn tay. Thiệt tình là Relax vốn thích tem đẹp, nhưng nếu tem dị bản mà chất lượng tốt thì giá cả là một vấn đề lớn. Dù sao cũng cảm ơn Bác rất nhiều !

Việc sưu tầm tem dị bản thường chỉ thấy trong số những người chơi tem lão luyện, sau khi họ đã lăn lộn trong nghề trong nhiều năm. Còn những ai mới bước chân vào nghề sưu tập thường chưa thấy được cái "đẹp" của tem dị bản qua hình thức "xấu" của chúng.

Người sưu tầm tem bước chân vào nghề thường vì lý do tem đẹp như một sản phẩm mỹ thuật. Thật vậy, chỉ trong một mảnh giấy nhỏ xíu, người họa sĩ đã phác họa nên một bức tranh hoàn chỉnh với đường nét điêu luyện, hình ảnh sắc sảo, và mầu sắc tươi vui lộng lẫy.

Nhưng sau một thời gian dài, sự cuốn hút của màu sắc sẽ không còn làm rung động người chơi tem như thủa ban đầu. Họ đã đi xa hơn, và thấy được ngoài mỹ thuật, con tem còn quyến rũ ở những giá trị lịch sử của chúng. Con dấu trên tem hay trên phong bì có tem cho biết con tem đã trải qua bao châu lục hay nhiều miền đất xa xôi của đất nước. Có khi nó còn bị gấp bị rách, bị lấm ướt hay dơ bẩn, hay bị cháy xém vì những tai nạn bất thường trên đường đến tay người nhận. Nó là chứng tích, là cái gì còn tồn tại sau những biến thiên của sinh hoạt phức tạp trong xã hội, và bây giờ đang hiển hiện trước mắt họ. Đó là lúc người chơi tem tìm về ngành "lịch sử bưu chính," sưu tầm những phong bì "thực gửi." Trên con đường đó, nếu họ bắt gặp những con tem dị dạng, hoặc là thiếu chữ mất mầu, hoặc là mất hình mất ảnh, thì cảm giác khó chịu đầu tiên sẽ nhường dần cho sự vui sướng: họ đang có trong tay con tem khác lạ với hàng triệu (bên Mỹ này phải nói là triệu triệu) con tem mà những người chơi tem khác không có được! Hiếm, tức là quí!