Khác biệt nào giữa "rành về tem" và "chuyên gia tem"?

[ke vo danh]

Ngay tại Việt Nam, số lượng cao nhân hiểu biết về tem bản xứ không phải là hiếm. Mặc dù họ hoàn toàn bị thiếu hụt tin tức, cũng như tài liệu đứng đắn liên quan tới bộ môn sưu tập. Sự hiểu biết đó cho tới nay, có thể nói là nhờ vào một phần rât slớn do kinh nghiệm và...trường đời. Việc này kéo dài cho tới nay, vẫn chỉ rơi vào vết xe cũ, chưa thấy có gì tiến triển và có hệ thống hơn, để những người muốn tìm hiểu kỹ lưỡng về tem Việt Nam có thể an tâm và hài lòng khi cần nghiên cứu thêm.

Với những trở ngại đó, việc quảng bá cho người Việt chú ý nhiều hơn tới tem Việt đã và đang còn gặp nhiều khó khăn và trở ngại. Nói chi tới việc...truyền bá tới ngoại quốc. Cho tới nay, số lượng tem Việt Nam được phát hành còn quá ít, mẫu tem còn khá nghèo nàn và sự sáng tạo còn nhiều khô khan. Đây cũng là một thiếu sót không nhỏ để hiểu ra rằng tại sao ten Việt chưa có được một vị trí xứng đáng trong bộ sưu tập ở trong lẫn ngoài quốc gia.

Mặc dù vậy, sự hiểu biết và quan tâm tới tem Việt không phải là không hiếm. Một phần lớn là nhờ vào sự tiến bộ khoa học, khi internet hầu như có mặt rộng rãi từ thành thị tới thôn quê. Nhiều diễn đàn về bộ môn sưu tập này đã ra đời, với sự góp sức của nhiều nhà sưu tầm đứng đắn, đã giúp cho những ai vừa bắt đầu sưu tầm tem, được tận tường nhiều điều thú vị. Tuy có một số lượng không nhỏ về những người "rành về tem", nhưng tại Việt Nam (nếu kvd không nhầm) thì hoàn toàn chưa có hiệp hội của các chuyên gia về tem thì phải. Hoặc chưa có một vị nào đủ tự tin để dám trương ngay cái bảng: "Chuyên gia về tem", để bất cứ ai đều có thể đẩy cửa bước vào, nhờ giám định giá trị thực của bộ tem mình đang sở hữu.

Chuyên gia về tem là những người nắm kỹ được cách thức và kỹ thuật, để có thể dựa vào sự hiểu biết chính xác mà biết được lai lịch đích thực của bất cứ con tem nào đó. Nghiệp vụ của chuyên gia này là làm một tờ chứng nhận cho khách hàng theo dự quan sát của mình, qua những gì được biết về món đó. Có điều cần biết là qua những gì họ minh chứng, không phải để bán món đó. Mà chỉ thực hiện theo yêu cầu của khách hàng và âm thầm lãnh thù lao.

Các bạn có ý kiến gì khác?

[pttam]

Xin lỗi, em chưa hiểu ý bác là gì. Ngay câu mở đầu hai đoạn đã thấy bác tự mâu thuẫn

Ngay tại Việt Nam, số lượng cao nhân hiểu biết về tem bản xứ không phải là hiếm.

và

Mặc dù vậy, sự hiểu biết và quan tâm tới tem Việt không phải là không hiếm.

Tức là sô lượng cao nhân bác nói không hiếm nhưng hiểu biết và quan tâm của họ tới tem Việt thì hiếm à?????

Theo thiển ý của em, đã là cao nhân thì không bao giờ tự đứng ra vỗ ngực tự xưng mình là cao nhân vì họ có lòng tự trọng và khiêm tốn. Bác không thấy không có nghĩa là không có và cũng không có nghĩa là hiếm. Tục ngữ có câu chân nhân bất lộ tướng bác ạ. Ở Việt Nam, số lượng người chơi tem là bao nhiêu, bác biết hết họ không, dựa vào cơ sở nào mà bác bảo hiếm sự hiểu biết và quan tâm tới tem VN??. Bài viết của bác quá võ đoán, và xin lỗi bác đừng buồn, thậm chí bài viết của bác có thể nói là quá kiêu ngạo và coi thường làng tem Việt.

Có lẽ bác ở nước ngoài quá lâu năm chăng??

(Mặc dù vậy, em đồng ý với bác 1 điểm: Tem Việt Nam lạc hậu về kỹ thuật, nghèo nàn về ý tưởng, sơ sài về màu sắc, khô khan về sáng tạo)

Vài lời chia sẻ như vậy, không có ý công kích cá nhân, mong bác lượng thứ.

[ke vo danh]

Thật buồn cười! Tôi không biết là có vài bạn dựa vào đâu để võ đoán rằng tôi "kiêu ngạo" và "coi thường làng tem Việt".

Ngay chính tôi, chưa bao giờ dám tự hào mình hiểu và biết nhiều. Vì lý do đó, tôi không ngớt học và cố thu thập được chút nào hay chút đó về mọi chi tết liên quan tới việc sưu tậm bộ môn này. Mà thực vậy, càng đi sâu vào, tôi càng thấy sự hiểu biết của mình như hạt cát. Ngay cả về những gì liên quan tới dòng tem Việt Nam, một tiểu sử chưa lâu đời gì lắm, thế mà mỗi khi muốn tìm hiểu kỹ hơn thì luôn luôn vướng phải rất nhiều khó nhọc. Tài liệu nghiên cứu cực hiếm và oái oăm thay, một số không nhỏ những gì liên quan tới chúng, chúng ta đều phải dựa vào tư liệu của nước ngoài.

Tại Việt Nam, tôi biết là có rất nhiều vị hoàn toàn am tường về tem của quốc gia mình. Nhưng hoặc họ không có cơ hội, hoặc "vì họ có lòng tự trọng và khiêm tốn" nên rất thường vắng bóng để có thể truyền lại, hoặc chỉ dẫn thêm cho chúng ta những kinh nghiệm, cũng như uẩn khúc của dòng tem này. Vì vậy, mục đích của topic này, hoàn toàn không có ý khích bác mà chỉ nêu ra một câu hỏi rất tầm thường là: tại sao tới bây giờ, Việt Nam mình vẫn chưa có được một hoặc hai "chuyên gia về tem" (expert en philatélie). Lý do đó là vẫn còn dựa vào tính cách "tự trọng" hoặc "khiêm tốn", hay chỉ đơn thuần là vì thiếu tự tin?!

Nhờ vào internet mà hiện nay, chúng ta có thể trao đổi và học hỏi một cách dễ dàng và thú vị hơn nhiều. Nhưng những diễn đàn, nếu chỉ có mặt để nhắm vào duy nhất cho việc hổ trợ buôn bán thì, theo tôi, rất uổng phí. Phải dựa vào đó để quảng bá những thông tin, càng nhiều càng tốt, về những gì liên quan tới tem bưu chính để mọi người có thể tham khảo thêm, khi phương tiện để có được những ấn phẩm giá trị chưa kịp tới tay mình.

Như tôi đã từng viết, nếu chưa có được số lượng người sưu tầm tem Việt Nam lên tới con số đáng kể thì đâu phải do lỗi của người sư tầm tem! Nếu có sự thờ ơ thì là do nhiều trong muôn vàn lý do (mà cá nhân tôi nhận thấy): số lượng tem phát hành hàng năm quá ít; thiết kế và giá trị kỹ thuật chưa được đúng tầm; chủ đề còn nghèo nàn...Sự phê bình khách quan và thẳng thắn này là chỉ mong rằng, sau đó, sẽ có những thay đổi đáng khích lệ để người sưu tầm tem ngoại quốc (tôi không dám nõi tới các sưu tập gia tại Việt Nam đâu nhé!) sẽ chú tâm tới nhiều hơn và sẽ đặt tem Việt Nam vào một vị trí xứng đáng hơn nhiều.

Trong tất cả những loạt bài viết của tôi, nếu những bạn đó có thời gian và nhất là bỏ cái "Tôi", chịu khó đọc từ từ thì ắt sẽ hiểu ra tâm tình của tôi đối với những người sưu tầm (riêng về tem Việt Nam) ra sao. Thiết nghĩ, về điều này, tôi không cần phải nhiều lời thêm nữa.

[ke vo danh]

"Hiệp hội quốc tế chuyên gia về tem" (International Association of philatelic experts) có một phương thức chung, khi giám định và cần chứng thực trên những mẫu tem quý giá mà họ được yêu cầu can thiệp.

Dưới đây là một vài chi tiết liên quan tới việc đó, do những chuyên gia có giấy phép hành nghề và được giới sưu tầm tem quốc tế công nhận và tin tưởng. Một chữ ký thẳng của họ trên mặt sau của tem, kèm theo một giấy chứng nhận là một bảo đảm tuyệt đối cho những bộ tem quý. Chủ nhân của nó khi muốn bán sẽ dễ dàng có thêm sự tin tưởng của khách hàng. Người mua, nhờ vậy sẽ an lòng để biết rằng mình không lầm lỡ khi đặt trọn niềm tin vào qúy vật trong tay.

Khi có dịp, kvd sẽ trở lại topic này thường xuyên hơn để gửi tới các bạn biết thêm, về một số cách thức làm việc của các chuyên gia này.

- Về vị trí của chứ ký trên tem, I.A.P.E đã cùng đồng ý như sau:

* Tem sống: Chữ ký nằm bên trái.
* Tem chết: Chữ ký nằm bên phải.
* Tem in đè: Chữ ký nằm ngược với chiều viết.

- Về giá trị thật của tem:

* Nếu chữ ký càng lúc càng hướng lên cao thì khuyết điểm của tem càng lúc càng quan trọng. Ngược lại, khi chữ ký càng nằm sát cuối tem, giá trị của tem càng lớn, không chê được.

Vài thí dụ:

(Tem sống có răng)


(Tem chết có răng)


(Tem in đè / sống)


(Tem in đè / chết)

(Còn tiếp)

[hat_de]

Nguyên văn bởi ke vo danh

Hehe...Riết rồi hết dám viết gì, nói gì luôn! Đành vui thú điền viên bên sau cái lũy tre làng vậy, hatde ơi!!!

gk quen với văn phong của bác Kẻ nên ko vấn đề gì, nhiều bạn khác thì chưa quen nên hồi âm với "đầy cảm xúc". Bác Kẻ cũng đừng lấy đó làm nặng, thoải mái tiếp tục chuyên mục bổ ích này.

như đã nói ở trên

Nguyên văn bởi ke vo danh

...
Khi có dịp, kvd sẽ trở lại topic này thường xuyên hơn để gửi tới các bạn biết thêm, về một số cách thức làm việc của các chuyên gia này.

...

(Còn tiếp)

Hẹn gặp lại bác

[huybuixuan]

Bạn Tâm biện luận sắc sảo nhỉ.

[hat_de]

chà ... thi thoảng mới có 1 vụ ngồ ngộ

bạn pttâm có lẽ chưa quen văn phong của anh Kẻ nên hơi nóng chút chút.

gk thì thấy vấn đề anh Kẻ nêu ra cũng rất lý thú.

Ở những quốc gia có nền tem phát triển đúng là có các chuyên gia thật, những người có:

- trình độ
- phương tiện
- tư liệu
- tự tin
- trách nhiệm

còn ở VN có hay ko những con người như thế, gk dám khẳng định là có, song có điều ở VN ko có khái niệm chuyên gia thẩm định.

- trình độ ưh <=== nhiều nhà sưu tầm lão thành rất uyên thâm
- phương tiện ưh <=== kính lúp, máy scan, hay các phương tiện phóng lớn khác, các công cụ cho phép soi cực tím, các phương pháp hóa nghiệm để xác minh loại mực in, mực dấu....
- tư liệu: các tài liệu về bưu chính trong ngành hoặc các tư liệu tự sưu tầm được
- tự tin: họ đủ tự tin để khẳng định hay phủ định 1 món nào đó (kết quả của những kết luận đó đương nhiên phụ thuộc vào kết quả kiểm tra lý, hóa, sp so sánh vật mẫu .... )
- trách nhiệm: họ có trách nhiệm với làng tem VN, với uy tín của tem VN nên đã tạo những mục mang tính truyền đạt kinh nghiệm, và cảnh báo...

Có thể nói chúng ta có, nhưng chúng ta chưa như các nước bạn, có lẽ vì sự khiêm nhường của người VN ta mà thôi.

Trình độ của các "chuyên gia" đó có thể khác nhau. Có những người ko sợ nguy hiểm, dám nói thẳng trên mạng, có những người chỉ âm thầm theo dõi diễn biến.

Cả 2 lớp cao nhân ấy có đủ tố chất để có thể gọi là "chuyên gia tem VN" tuy nhiên trong bối cảnh hiện tại, ở ta chưa ai muốn đứng ra như 1 chuyên gia thẩm định độc lập.

Đó là những suy nghĩ của gk về vấn đề "chuyên gia",

còn về vấn đề tem VN, về đề tài, thiết kế, kỹ thuật in ... gk ko bàn trong này vì ko liên quan mấy tới tiêu đề của topic.

Hẹn gặp ở 1 nơi thích hợp

[hat_de]

Nguyên văn bởi Nguoitimduong

- Ở VN còn đang tồn tại một thực tế là người chơi tem không dám "show" món đồ quý hiếm của mình ra vì sợ bị làm giả, nếu có chuyên gia và có chữ ký thì cũng sẽ bị làm giả luôn, vậy nên điều đầu tiên là nên tiễu trừ nạn làm giả tem bưu chính. Đã có cơ quan hữu trách nào quan tâm ?
- Có một số người ở VN có khả năng và có tâm nhưng công nhận là số người đó không nhiều và họ cũng gặp phải một vấn nạn chung là " ai có vật phẩm hay hơn sẽ bị ghét, ai giỏi hơn sẽ bị đố kỵ" nên dần dần họ rút về quy ẩn.

vậy là tại VN cần bổ sung .. dũng cảm vào đây

Nguyên văn bởi hat_de

Ở những quốc gia có nền tem phát triển đúng là có các chuyên gia thật, những người có:

- trình độ
- phương tiện
- tư liệu
- tự tin
- trách nhiệm

còn ở VN có hay ko những con người như thế, gk dám khẳng định là có, song có điều ở VN ko có khái niệm chuyên gia thẩm định.

- trình độ ưh <=== nhiều nhà sưu tầm lão thành rất uyên thâm
- phương tiện ưh <=== kính lúp, máy scan, hay các phương tiện phóng lớn khác, các công cụ cho phép soi cực tím, các phương pháp hóa nghiệm để xác minh loại mực in, mực dấu....
- tư liệu: các tài liệu về bưu chính trong ngành hoặc các tư liệu tự sưu tầm được
- tự tin: họ đủ tự tin để khẳng định hay phủ định 1 món nào đó (kết quả của những kết luận đó đương nhiên phụ thuộc vào kết quả kiểm tra lý, hóa, sp so sánh vật mẫu .... )
- trách nhiệm: họ có trách nhiệm với làng tem VN, với uy tín của tem VN nên đã tạo những mục mang tính truyền đạt kinh nghiệm, và cảnh báo...

Có thể nói chúng ta có, nhưng chúng ta chưa như các nước bạn, có lẽ vì sự khiêm nhường của người VN ta mà thôi.

Trình độ của các "chuyên gia" đó có thể khác nhau. Có những người ko sợ nguy hiểm, dám nói thẳng trên mạng, có những người chỉ âm thầm theo dõi diễn biến.

Có lẽ hy vọng trong tương lai gần của chúng ta chưa phải là viêc xuất hiện các chuyên gia mà là những người "rành về tem" + "cởi mở" + "dũng cảm" có trách nhiệm.

Tới khi nào có chuyên gia ... có lẽ tương lai còn khá xa ... vì ngoài trình độ, phương tiện, trách nhiệm ... còn nhiều trở ngại như tư liệu tra cứu, và "dũng khí" khi ... bước chân vào nghề .. thẩm định

[ke vo danh]

Trở lại mục này:

Bởi vậy việc giám định một con tem có giá trị cao, không phải là chuyện...nhắm mắt làm càn, hoặc đại khái cho xong. Thanh danh của một chuyên gia trong lãnh vực này, nếu chỉ vì vài sai xuất nào đó, sẽ đi đong để khó gỡ lại danh dự và gây lại niềm tin trong giới.

Có rất nhiều bước để giám định giá trị thật của tem, đại khái như sau:

* Khích thước tem; kỹ thuật in; giấy tem; mầu sắc; mực in; keo...

* In đè trên tem đã được in sau đó hoặc mới được xóa đi; phần tem bị rách đã được làm lại hay không; dấu lem trên tem hoặc một lỗ nhỏ nào đó đã được che lấp; keo mới làm lại; góc tem bị cho thu nhỏ lại để tránh một nét rách nào đó...

* Giấy tem có đúng loại giấy được dùng vào gian đoạn khi tem ra đời; tem gián trên bì rất có thể là một tem bị hư hại mặt sau, thay cho một tem khác có giá trị hoàn hảo hơn; tem dán trên bì vào thời gian gửi nhưng hoàn toàn đã hết hạn lưu hành vào thời gian đó...

* Dấu đóng của bưu cục có đúng với niên đại khi tem được phát hành; dấu đóng có thêm hoặc bớt với mục đích làm bì tem hợp pháp; mực trên dấu có đúng với mực được dùng trong giai đoạn đó hay không...

Và còn biết bao nhiêu điều cần kiểm soát dưới cặp mắt nhà nghề. Thấu hiểu, nhưng không thể thiếu được sự bén nhậy và tinh tường.

Ngoài ra, ngay bên cạnh bàn làm việc của những chuyên gia này là cả một thư mục về tem, để họ có thể nghiên cứu thêm một cách chặt chẽ. Đồ nghề thì có thể kể ra: kính hiển vi, thước đo độ giày của giấy, đèn cực tím, máy định mầu...

[ke vo danh]

Tem có răng đầu tiên là do Anh quốc phát minh vào năm 1854. Tại Pháp thì phải chờ tới năm 1862, coi như là mất tới 8 năm trời chờ đợi! Chẳng qua là có sự nhì nhằng giữa...ông thần Anatole Hulot và chính phủ: Ông này có được giao kèo đặc biệt để một mình lãnh nhiệm vụ in tem. Năm 1854, giá tem được giảm một cách đáng kể nên tem càng lúc càng được in nhiều để đap sứng lại nhu cầu. Cơ xưởng của Hulot làm không kịp, vì thế đưa đến sự than phiền của sở bưu chính. Lý do chính, chẳng qua là Hulot chưa chịu học theo cách làm răng tem của Anh, mà chỉ muốn...dùng kéo để cắt!!!

Thế là chính phủ phải vào cuộc: cuối năm 1855, chính phủ ra yêu cầu là tất cả những tem của Pháp phải..."có lỗ" (từ được dùng vào khi đó), để dễ dàng hơn cho việc tách rời chúng. Nếu muốn vậy, Hulot phải tân trang lại tất cả bằng tiền túi của mình. Thế là mất ăn! Huống chi chính phủ nhất định không chịu trả thêm phí tổn về giá thành của tem! Hulot không chịu thi hành và biện minh lại rằng, việc đục lỗ trên tem không mấy có khả năng tốt. Nhất là việc chỉnh cho làm lỗ giữa hai hàng tem thì quá khó khăn. Thế là chính phủ...đầu hàng!

Mãi tới năm 1861, ông Fould là tân bộ trưởng bộ tài chính lại mang vấn đề này ra bàn cãi. Thế là các công tư tư nhân lục đục kéo nhau ra đấu thầu (không còn để cơ xưởng của Hulot độc chiếm thị trường như trước kia nữa). Hulot đành một mình để yếu ớt...kháng chiến. Nhưng chính phủ ra tối hậu thư: "Nếu ông không thực hiện theo yêu cầu, giao kèo sẽ bị xóa bỏ". Hulot đành nuốt nước mắt, bỏ tiền ra mua máy hiệu Archer của Anh quốc (mà trước kia mình vẫn chê).

Tem có lỗ đầu tiên của Pháp là bộ Napoléon mầu xanh, phát hành vào tháng 09.1862 cho tới năm 1867, với số lượng là...1 tỷ tem!!!

(Tem Napoléon có lỗ, giai đoạn 1862-1867)

Dưới đây là vị trí của chữ ký chuyên gia cho dòng tem này:

(Tem có lỗ hoặc lệch lỗ / In đè / Sống)


(Tem có lỗ hoặc lệch lỗ / In đè / Chết)

***********

(kvd dùng từ "lỗ tem" của thời đó, khi từ "răng tem" chưa ra đời cũng như kỹ thuật đã sắc góc và hoàn chỉnh như hiện nay)