Về tem CTO của Việt Nam

[kimma]

Trước đây việc in tem của ta theo kế hoạch, tem in ra chắc có phần dành riêng cho CTO, nên dấu hủy CTO thường đúng ngày phát hành đầu tiên. Thời VNDCCH, dấu CTO của ta thường đóng bằng tay - nếu đúng vậy chúng có giá trị sưu tập hơn so với dấu đóng bằng máy sau này. Hay tem in ở đâu được đóng dấu CTO ở đó (do một số tem của ta thời trước in ở Đức, Hung...)?

Ngoài ra, mong các bạn cho biết:

- Tem CTO CHXHCNVN (từ 1976) có được hủy đúng ngày phát hành đầu tiên, hay một số mãi sau này (tới những năm 1990) mới hủy?
- Có phải các dấu hủy sau này đều bằng máy?
- Tem hiện nay được đóng dấu CTO như thế nào, có đúng ngày phát hành đầu tiên không?

Xin cảm ơn!

[dammanh]

Thắc mắc của bác KIMA rất đúng!dammanh cũng có nhiều tem CTO không hiểu vì sao hủy và thời điểm hủy cũng như lý do hủy không rõ??rất mong bạn nào rõ lý giải dùm!

[tudaihiep]

Cháu mới đọc bài này.Post lên để các bác tham khảo ạ.

Tem CTO

Tem hủy theo yêu cầu hay tem CTO (viết tắt từ tiếng Anh: cancelled to order) là các tem thư bị hủy bỏ bằng việc đóng dấu bưu điện trước khi được bán cho các người sưu tập tem hoặc các nhà buôn tem.

Lý do để hủy tem như vậy là để phục vụ nhu cầu sưu tầm tem và để loại bỏ khả năng tem sẽ được dùng vào việc gửi thư.

Tuy một số người sưu tầm tem chơi tem sống, đa số thích các tem đã có đóng dấu bưu điện (tem chết). Thực tế, để lập nên một bộ sưu tầm hoàn thiện, đủ bộ sẽ mất thời gian và khó khăn nếu chỉ bóc ra từ phong bì, nên nhiều bưu điện phục vụ những người chơi này với các tem mới đủ bộ đã đóng dấu. Ưu điểm của phương pháp này còn ở chỗ: các tem như vậy có thể đã được chính thức sử dụng, nhưng chưa đưa qua hệ thống chuyển phát thực sự, và các bưu điện sắp xếp chúng lại và đóng dấu hủy một cách kín đáo.

Một kiểu hủy theo yêu cầu không chính thức là các nhà sưu tầm làm việc trực tiếp với các nhân viên bưu cục. Nhà sưu tầm đưa cho nhân viên bưu cục các phong bì đã dán tem, các nhân viên đóng dấu rồi trả lại cho nhà sưu tầm. Luật lệ một số nước cho phép hình thức hủy tem này, nhưng một số khác thì không. Các tem này vẫn có thể thiếu các dấu hiệu bưu điện dành cho các tem được thực sự gửi đi cùng phong bì.

Hình thức này nhiều khi dẫn đến việc cố tình hủy tem bằng các dụng cụ đóng dấu giả mạo để chạy theo lợi nhuận, nhất là khi tem đã hủy có giá trị hơn nhiều các tem chưa dùng, ví dụ cho các tem từ các lãnh thổ xa xôi, hoặc số lượng phát hành ít. Kiểu giả mạo này đôi khi được phát hiện bởi các dấu hiệu bất thường trên dấu để lại, trên ngày tháng...

Một kiểu hủy theo yêu cầu khác xuất hiện ở những nước muốn kiếm lợi nhuận từ các nhà sưu tầm tem. Kiểu này dễ nhận ra: dấu hủy rất sắc nét, thường ở một góc, thiếu tên của nơi nhận, và keo dính vẫn còn nguyên. Có nước còn in sẵn dấu hủy lên tem loại này, như là một phần của thiết kế của tem.
(Theo Bách khoa toàn thư mở Wikipedia)
Tudaihiep

[dammanh]

Ve nguyen tac TEM CTO la nhu vay!dammanh co mot so an pham moi luc tim thay,cho thong tin hoi khac voi quy dinh thong thuong voi tem CTO,se post len de cac ban tham khao va dua ra suy nghi ca nhan.
Chac phai sau khi ve balan moi co dk,mong cac ban thong cam!

[dammanh]

TEM TỰ HỦY (CTO)

Như bạn TUDAIHIEP đã đưa ra định nghĩa rất rõ ràng về tem CTO, nhưng khi tìm hiểu tỷ mỉ,tôi nhận thấy nảy sinh nhiểu vấn đề không lý giải được?đối với dòng tem CHXHCNVN
1.Thời điểm đóng dấu hủy là thời điểm nào?Về nguyên tắc dấu hủy luôn phải sau ngày phát hành hay cùng lắm chính ngày phát hành!
2.Ngày đó có ý nghĩa gì không?cấp nào của bưu điên có thể ra quyết đinh hủy?ngoài dấu HANOI—VIETNAM ,còn dấu gì khác nữa?
3.Lý do hủy tem chỉ đơn giản xóa đi một lượng giá trị bưu chính hay còn lý do nào khác?
4.Dấu hủy luôn nằm ¼,trên mỗi con tem không là cách để nhận biết tem CTO nữa,vậy để nhận biết tem CTO bằng cách nào?? Theo catalog Michell giá tem chết thực gửi và tem CTO của tem VNDCCH &CHXHCNVN chênh lệch quá lớn!
5.Khi tìm hiểu tem VNDCCH và CHXHCNVN,nhận thấy có từng giai đoạn dấu hủy trùng với ngày phát hành hoặc sau ngày phát hành.Nhưng đặc biệt rất nhiều trường hợp lại trước ngày phát hành.
Dưới đây xin đơn cử vài trường hợp:
TEM CẢI CÁCH RUỘNG ĐẤT 40 đ & 80 đ (tem sự vụ) dấu hủy sau ngày phát hành


TEM VIỆT TRUNG XÔ dấu hủy trên tem CTO sau ngày phát hành

BỘ TEM BẮN RƠI 2500 máy bay mỹ,dấu hủy trên tem CTO đúng ngày phát hành


TEM MTDTGPMN 1965 dấu hủy trên tem CTO bằng dấu kỷ niệm

TEM TÊN LỬA TQ dấu hủy trên tem CTO sau ngày phát hành

BỘ TEM LOS ANGELES,phát hành năm 1992 nhưng thực tế phát hành cuối 1983 (một bộ) và đầu 1984 (bộ thứ 2).sau đó tình hình căng thẳng giữa 2 phe XHCN & TBCN, VN hưởng ứng lời kêu gọi của CCCP,không t/g thế vận hội los angerles,Nhưng năm 1987,khi sang balan tôi thấy bán tại cửa hàng cả bộ sông và chết,sau tìm hiểu mới biết VN thuê CUBA in và hợp đông trả công và nguyên vật liệu bằng một số tem,nên mới có tem bán và áp dụng cho 2 bộ Los Angerles và bộ hội họa Antonio Coregio,đã quyết đinh hủy toàn bộ,nhưng không rõ đên 1990 và 1992 có quyết định lại phát hành??.Riêng số phận bộ hội họa RAFAFAEL còn lửng lơ hơn!?



BỘ TEM HỘI HỌA NGỰA TỪ BI HỒNG, ngày hủy trên tem CTO lại trước ngày phát hành 3 tuần,có những lý do nhạy cảm mà tôi chưa rõ?? Vì sao hủy tem đúng 1/12/1989 mà ngày phát hành chọn ngày 22/12/1989,ngày TL QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN VN.

Có nhiều bộ ngày hủy trên tem CTO trước ngày phát hành thí dụ như bộ HỌA PICASO,KHING KHÍ CẦU CÓ ĐIỀU KHIỂN,THUYỀN CỔ,TRIỂN LÃM TEM Ở FINLAND v.v..Theo tôi CTT quy định ngày phát hành là ngày bắt đầu bán tem ra,còn quyết định hủy tem lại thuộc cấp thẩm quyển cao hơn và độc lâp..nên mới có hiện tượng viêc ai người đó làm và mới sinh ra cảnh”Tem chưa sinh ra đã chết như vậy ?”
6.Dấu hủy tem là dấu đóng tay hay đóng máy?hay in đồng thời trong quá trình in tem.Theo tôi chủ yếu đóng tay,có một vài trường hợp đóng máy như các bloc los angeles,bloc họa picaso,corregio v.v..tuy vây sau số lượng đóng 100 con,thì con dấu lại quay đi 1 góc thí dụ như 90 độ như đối với bloc los angerles.
Viêc tim hiểu tem CTO,đã đem lại may mắn cho tôi ,tình cờ tôi phát hiện được một con tem dị bản khá thú vị, nhưng điều quan trọng là tem CTO VN có nhiều điều bí ẩn,cần tìm hiểu,dịp khác xin giới thiệu với các bạn con tem dị bản mà tôi vừa đề cập trên!

[kimma]

Cảm ơn các câu hỏi hóc búa của bác Mạnh! Hy vọng các bạn sẽ giúp trả lời được.

Tôi không muốn làm phức tạp thêm, nhưng chia sẻ với các bạn hai hình CTO hơi lạ, block Lenin đóng dấu CTO lỗi (?) và block HCT dấu CTO Cẩm Thủy (?):

[kimma]

Không biết đây có thể là một khả năng không: Ai thích xin dấu CTO ngày nào cũng được (!?). Lô sau tem khác nhau, nhưng đều có dấu 10/01/1955:

[vnmission]

Nếu tôi không nhầm, một số tem CTO được hủy đúng ngày phát hành (theo quy định nào đó), nhưng đa phần sau ngày này từ 1 - 18 năm hoặc hơn:

[dammanh]

Cám ơn bác vnmission!bác vạch ra một hướng sưu tâm rất hay!Những khối 4 đóng dấu hủy đúng ngày phát hành có ý nghĩa nhiều lúc còn hay hơn các FDC trắng.Đặc biệt trong giai đoạn đầu.Tiện đây dammanh muốn hỏi bác có các khối 4 CTO tem indochine in đè VNDCCH không,giới thiệu cho mọi người chiêm ngưỡng,bản thân dammanh chỉ nghe kể,chứ chưa thấy thực hoàn chỉnh bao giờ!cám ơn bác trước!

[dammanh]

Một vài bloc đóng dấu hủy CTO trước ngày phát hành.Chủ yếu rơi vào những năm 1987-1992

KHINH KHÍ CẦU CÓ ĐIỀU KHIỂNPHATS HÀNH 10/9/90

TL FILAND 88 PHÁT HÀNH 1/5/89

THUYỀN CỔ PHÁT HÀNH 10/4/90

TL SEVILA PHÁT HÀNH 15/1/92

KT CỐ ĐÔ HUẾ PHÁT HANH20/2/90

TRỰC THĂNG PHÁT HÁNH 12/4/89

XE LỬA PHÁT HANH 30/12/88

HỌA PICASO PHÁT HÀNH 30/12/87

THÚ HOANG PHÁT HÀNH 30/12/88

HỌA TỪ BI HỒNG PHÁT HÀNH 22/12/89