Thắng cảnh An Giang

[huuhuetran]

Bạn thân mến, hôm nay tôi giới thiệu một tượng Vishnu gần giống nguyên bản tượng vishnu pho tượng bị tô đắp để thành Phật 4 tay ở Linh sơn tự, Óc Eo Ba thê.

[huuhuetran]

Bạn thân mến, theo báo An Giang số ra ngày 6-11-09 tới đây ở An Giang có tổ chức hội thảo:" Văn hóa Óc-Eo, nhận thức và giải pháp bảo tồn, phát huy giá trị di tích" Mong rằng vấn đề tượng thần Vishnu lớn nhất Đông nam Á bằng đá, cao 3m3 hiện bị chôn chân tô đấp ciment trở thành ông Phật 4 tay tại chùa Linh Sơn sẽ được các nhà khoa học, các nhà khảo cổ ... Phục hồi nguyên trạng!

[huuhuetran]

Bạn thân mến, tuần qua có một nhà báo đến nhà tôi phỏng vấn, anh dự định viết một bài giới thiệu tôi cho số xuân sắp tới của báo Lao Động. Tôi đưa anh xem bức thư gửi Thủ Tướng của tôi... Anh ta rất đổi ngạc nhiên, hỏi tôi rất kỹ sự việc trên. Sau cùng anh đề nghị chở tôi đến chùa Phật 4 tay, cách nhà tôi 12km để rõ thực hư.
Bạn thân mến hơn 1 tiếng đồng hồ ở đó, chúng tôi chụp rất nhiều pô ảnh từ ngoài vào trong...Tôi cũng tranh thủ chụp lại một số ảnh về tượng thần có số phận kỳ lạ nầy. Mời xem:

[ke vo danh]

Cảm ơn bác Huệ đã nhiều phen cực nhọc để cố gắng tìm ra chân lý. Đã từ lâu, kvd rất muốn ngỏ lời để bác có thể chụp hình bức tượng nói trên, cho bà con được chiêm ngưỡng. Nhưng không dám, vì biết là bác khó có thời gian nhiều để...phục vụ cho nhiều đòi hỏi quá đáng .

Nay thì bác đã vô tình làm thêm một cử chỉ đẹp. Cảm ơn bác lần nữa.

Dưới đây, kvd copy lại bài viết của bác trong thread này, khi bác kể những gì mà vị sư trụ trì đã cho biết:

Bây giờ so sánh lại bức hình bác vừa gửi lên thì quả thật là...hỡi ơi ! kvd nghĩ rằng, không những tượng gốc bị sơn vàng sơn đỏ rất mất thẩm mỹ, mà chắc chắn là đã bị (được?) biến dạng đi rất nhiều. Chỉ sợ rằng để có được hình tượng như yêu cầu của...đơn đặt hàng, nghệ nhân nào đó đã không ngần ngại để cắt xén, hoặc đục bỏ nhiều phần chính trên thân tượng trước kia! Sau đó, đã cải biên rất lai căng để cố có được một hài hòa rất miễn cưỡng giữa Ấn Độ giáo và Phật giáo.

Bỏ qua phần mấu sắc, chúng ta hãy để ý tới tư thế kiết già của tượng. Sau đó tới phần áo choàng, tất cả những tượng đá thời kỳ Ốc Eo - thế kỷ thứ 6, thứ 7 đều chưa tạc tượng Vishnu với y phục như trên. Lạ nhất là cánh tay trái của tượng đã có vị trí là dựa sau đầu như hình! Đó là ý nghĩa gì, khi không giống bất cứ một hình tượng Vishnu nào mà chúng ta đã thấy?

Duy nhất không bị biến dạng, đó là phần cái mũ đội. Dù đã có thêm bớt bằng ciment, nhưng chi tiết lớn này có thể "ước đoán" rằng tượng này - dù đã hầu như hoàn toàn bị sửa đổi - vẫn còn giữ lại được vài hình ảnh tượng trưng của Vishnu thời Ốc Eo.

Dưới đây là một vài tượng đá thế kỷ thứ 7 được tìm thấy tại Ốc Eo, để chúng ta cùng so sánh:

Dù sao đi chăng nữa, bức tượng đang thờ cúng tại chùa Linh Sơn (An Giang) đã bị trải qua rất nhiều...giải phẫu đáng tiếc. Tìm cho đúng lại nguyên dạng, có thể coi như là điều khó thực hiện! Tuy nhiên, bác Huệ chớ vội nản nhé! Chẳng qua là kvd muốn góp ý thêm với bác về một cuộc...truy lùng sự thật thú vị này mà thôi. Bác an tâm, khi có những nhận xét và khám phá mới nào khác, kvd sẽ báo cho bác ngay.

[huuhuetran]

Bạn thân mến, lần trở lại nầy đã cho tôi nhiều cảm xúc hơn các lần trước. Một trong những cảm xúc đó là anh phóng viên mang theo máy thu âm(tôi thường ao ước có một máy nầy nhưng do nhiều nguyên nhân đến nay vẫn chưa có được). Chúng tôi đã phỏng vấn vị sư trụ trì khoảng 30 phút. Tôi chủ động hỏi những vấn đề của những chuyến đi trước, một là để chúng minh cho anh nhà báo thấy những điều tôi kể là sự thật, hai là anh sẽ ghi âm được toàn bộ câu chuyện, sự thật về pho tượng đá nầy.
Lần nầy tôi cũng bổ sung được vài tin liên quan:
- Thầy Thích Thiện Trí về trụ trì chùa nầy từ năm 1967
- Ông Út Xá là tên người cuốc được tượng vào năm 1912.
- Chánh điện được trùng tu lần gần đây nhất 1982
-Tôi có một người chú, ông đã từng sơn phết bức tượng nầy. Theo ông đây là tượng đá đã được sửa đổi cho nên khi cạo sơn ông thấy rất rõ chỗ nào bằng đá và chỗ nào đấp ciment!!!
Nếu bạn nào quan tâm đến sự thật mà tôi nói lên ở các bài viết nầy, mời các bạn đến Núi Sập tôi sẽ hướng dẫn các bạn tận mắt xem tượng đá Vishnu bị vùi chôn hai lần nầy, xin mời!
Hai bức ảnh mà tôi nêu ra đây tôi chụp anh nhà báo đang tiếp chuyện với vị sư trụ trì, mời xem:

[huuhuetran]

Việc một tác phẩm nghệ thuật vô giá bị chôn chân, tô son trét phấn!!! Ai cũng biết; nhà khoa học, nhà sử học( thạc sĩ, tiến sĩ) rồi bộ Văn hóa công nhận...Tại sao có nhiều người dửng dưng trước một sự thật Lại càng đau đớn hơn khi cả nước quyết tâm học tập và làm theo tấm gương đạo đức của Chủ tịch Hồ Chí Minh?
Mời các bạn xem một bài báo đăng trên báo Tuổi trẻ ngày hôm nay:

[hat_de]

Nguyên văn bởi huuhuetran

Việc một tác phẩm nghệ thuật vô giá bị chôn chân, tô son trét phấn!!! Ai cũng biết; nhà khoa học, nhà sử học( thạc sĩ, tiến sĩ) rồi bộ Văn hóa công nhận...Tại sao có nhiều người dửng dưng trước một sự thật Lại càng đau đớn hơn khi cả nước quyết tâm học tập và làm theo tấm gương đạo đức của Chủ tịch Hồ Chí Minh?
Mời các bạn xem một bài báo đăng trên báo Tuổi trẻ ngày hôm nay:

Không biết hội thảo còn kéo dài ko...nếu còn theo cháu bác gọi điện tới tham gia hoặc tới thẳng đó trình bày vấn đề chứ nhiều khi các quan chức ... quan liêu lắm ...ra giấy nọ giấy kia, văn bản nọ văn bản kia công nhận cái kia cái nọ nhưng những cái sờ sờ ra lại cứ lờ lờ đi ... nói thì hơi xót nhưng đó chính là ví dụ cho cái được gọi lành bệnh hình thức vốn đang làm biến dạng bộ mặt VN.

[huuhuetran]

Thưa các bạn, báo AG số ra ngày 16-12-09 có đăng bài giới thiệu hội thảo khoa học" Văn hóa Óc Eo- nhận thức và giải pháp bảo tồn, phát huy giá trị di tích" Không biết ở hội thảo nầy có ai nói đến một di tích hết sức quan trọng là một pho tượng Vishnu to lớn sau khi phát hiện người ta lại mang đi chôn dấu hay không?

[hat_de]

Nguyên văn bởi huuhuetran

Thưa các bạn, báo AG số ra ngày 16-12-09 có đăng bài giới thiệu hội thảo khoa học" Văn hóa Óc Eo- nhận thức và giải pháp bảo tồn, phát huy giá trị di tích" Không biết ở hội thảo nầy có ai nói đến một di tích hết sức quan trọng là một pho tượng Vishnu to lớn sau khi phát hiện người ta lại mang đi chôn dấu hay không?

híc... phải làm thực tế bác à ... phải cử người đi phát biểu, phải nêu thực trạng ở đó ... bởi giả sử có "ông" nào biết nhưng ko mạnh dạn nói thì hội nghị cũng trôi qua và mọi thứ chìm trong quên lãng...hoặc là muốn nói nhưng nhiều vấn đề khác lớn hơn nên người ta quên mất ... còn nếu căn bịnh hình thức đã lan tới cả hội nghị này thì chẳng bít bấu víu vào đâu cả ... ...

[huuhuetran]

Mời các bạn xem một bài viết giới thiệu chùa Linh Sơn ở Thị Trấn Óc Eo, huyện Thoại Sơn, An Giang:

SỰ THẬT VỀ TƯỢNG PHẬT BỐN TAY
Ở LINH SƠN TỰ-BA THÊ-AN GIANG

Tháng 8 năm ngoái, khi thực hiện một chuyến du khảo khép kín theo hướng phát triển du lịch của tỉnh An Giang - từ Long Xuyên – Núi Sập – Ba Thê – Cô Tô – Thất Sơn – Núi Sam – Châu Đốc – Long Xuyên. Đoàn chúng tôi dừng chân ở chùa Linh Sơn – Ba Thê để chiêm ngưỡng tượng Phật Bốn Tay bằng đá, cao 1,7m tọa lạc tại đây.

CHÙA LINH SƠN

Linh Sơn tự là một ngôi chùa to, rộng, không gian trầm mặc, thoáng đảng, nằm ở phía đông nam núi Ba Thê, các chợ khoảng 1,8km.
Từ đường cái, chúng tôi đi lên nhiều bậc thang mới đến được sân chùa. Hai bên lối đi được xếp bởi hàng ngàn viên gạch cổ to – người dân địa phương gọi là gạch Óc Eo (kích thước 15 x 30 x 0,7), vì sau các cuộc khai quật ở Óc Eo của nhà khảo cổ học người Pháp – ông Louis Malleret – từ năm 1942 đến 1944, tiếp theo là các đợt đào vàng và cổ vật của dân từ khắp nơi đổ về… Hàng ngàn viên gạch cổ bị bốc lên, nằm chỏng chơ khắp mặt đất ruộng, các gò Óc Eo, gò Cây Trôm, gò Cây Thị, Giồng Xoài, Giồng Cát và ngổn ngang cả dưới chân chùa.
Theo ông Lưu Nghĩa, thuộc Sở VHTT An Giang và ông Võ Sĩ Khải, viện KHXH, tp. HCM thì:
“ Ngay nền chùa Linh Sơn này, người ta xác định được một rìa thành cổ xây bằng gạch chạy dài khoảng 30m theo hông phải của chùa đến chân núi. Hố đào cho thấy chân tường thành ở sâu dưới mặt đất từ 1,5 – 2m” (1).
Còn ông Lê Xuân Diệm, viện KHXH tp.HCM:
“ Đặc biệt, ở khu vực chùa Linh Sơn ngày nay hiện vẫn còn lộ lên những đoạn thành, đoạn tường gạch chạy dài từ sườn núi xuống chân núi, lan ra tận sát gần mặt ruộng và cả những nền lát gạch còn chìm trong đất” (2).
Phía sau tượng Phật Bốn Tay, hai bên hông bệ là hai bia đá tạc chữ cổ mà theo các nhà sử học, các nhà khảo cổ thì đây là những văn bia khắc bằng chữ Phạn cổ, ghi lại hoạt động, công đức, chiến tích của các vị vua thuộc vương quốc Phù Nam, ngự trị vùng đất này từ thế kỷ I đến thế kỷ VI sau CN ( Theo Lê Hương, sách Sử liệu Phù Nam,NXB Sài Gòn 1974)
Theo sư trụ trì Trịnh Tầm Phúc, pháp danh Thiện Trí thì chùa Linh Sơn được xây dựng đến nay đã hơn trăm năm. Lúc đầu chùa làm bằng tre lá và đã nhiều lần bị chiến tranh tàn phá. Bia đá lớn bên trái tượng Phật bị mất một mảng to là do bị máy bay Pháp bắn phá, ném bom. Sau bốn lần chính quyền và nhân dân chăm sóc, tu sửa nên chùa mới to rộng, khang trang như ngày nay.
Tượng Phật bốn tay và hai tấm bia đá cổ đã được bộ VHTT công nhận di tích lịch sử cấp quốc gia, ngày 18-01-1988 (3).

TƯỢNG PHẬT BỐN TAY HAY TƯỢNG THẦN VISHNU?

Phật Bốn Tay đường bệ đứng giữa chánh điện, trên một bệ to, trang nghiêm và uy nghi cao độ.
Được hỏi về lai lịch pho tượng, thầy Thiện Trí cho biết: khi thầy đến chùa thì tượng đã có hình dạng như thế rồi, tượng Phật ngồi xếp bằng, phía sau lưng là bảy đầu rắn mãng xà che trên đầu Phật.
Ngừng một lát thầy tâm sự:
- Nghe nói đây là tượng thần Vishnu bằng đá – một ông Thiện trong Ấn Độ giáo (4), khi phá một gò đất ở dưới chợ để làm nhà việc, người dân phát hiện pho tượng rồi mang về đây thờ. Trước đây là pho tượng đứng mất cả hai bàn chân, sau đó các vị sư trụ trì trước tôi cho đắp thêm hai đùi bằng xi-măng trở thành tượng ngồi, còn bảy đầu rắn mà quý vị thấy đó cũng được làm bằng xi-măng (có lẽ nó được xây dựng để giữ cho tượng khỏi bị đổ ngã).
Chúng tôi tìm gặp một vị bô lão đang sống trên chợ, ông D.G.S. năm nay 80 tuổi, ông kể:
- Khoảng năm 1912, ông Cai tổng Nhung và ông Lâm Bá Toàn có mộ phu đào kinh Núi Sập–Ba Thê, gần đến chợ khi phá một gò đất cao, có một cây cổ thụ rất to, là nơi người dân phát hiện ra pho tượng này. Lúc đó, ông Mai Kim Khôn - Hương quản – tổ chức cho những dân phu khỏe mạnh dùng da trâu làm dây, lấy gốc tre, tầm vông làm đòn, khiêng tượng về dựng ở chùa Linh Sơn, cách đó hơn một cây số.
Theo ông Trần Hữu Phước, một cán bộ lão thành, hiện là chủ tịch Hội Cựu chiến binh phường Đông Xuyên - tp Long Xuyên:
“ Khi đào kinh Núi Sập-Ba Thê, nhân dân tìm thấy được tượng Phật Bốn Tay đem về chân núi, cất chùa thờ (nay là chùa Vọng Thê). Bọn Pháp định lấy đem về nước nhưng nhân dân Vọng Thê cương quyết đấu tranh giữ lại” (5).
Theo ông Thái Văn Ẩn, giám đốc Sở VH&TT An Giang:” Có những hiện vật thật lớn như pho tượng thần Vishnu cao tới 3,3m và hiện để thờ trong chùa Linh Sơn” (6).
Còn ông Lê Xuân Diệm, viện KHXH tp.HCM cho biết:
“ Đặc biệt, pho tượng thần Vishnu tìm thấy ở sườn núi Ba Thê nay dựng ở chùa Linh Sơn có chiều cao 3,3m, thể hiện đầy đủ nghệ thuật tạc tượng và phản ánh tập trung nhất sự phát triển của Ấn Độ giáo trong cộng đồng người, sáng tạo nên nền văn hóa Óc Eo”(7).
Như vậy là đã rõ, tượng Phật Bốn Tay ở Linh Sơn Tự chính là tượng thần Vishnu thuộc cư dân của một vương quốc mà chúng ta tạm gọi là Phù Nam. Dân tộc này là chủ nhân một vùng đất mà các nhà khảo cổ cho đó là một thành phố cảng phồn vinh từ thế kỷ thứ I đến thế kỷ thứ VI sau CN.
Trong khi Đảng bộ, Chính quyền và nhân dân An Giang cùng với các nhà sử học, khảo cổ học trong và ngoài nước (Pháp, Nhật Bản) đang toàn tâm toàn ý, chung sức chung lòng cẩn trọng khai quật và từng bước phục hồi, phục chế lại một đô thị cổ, một di sản văn hóa tầm cỡ ở khu vực và của cả nhân loại nữa thì việc làm rõ và trả lại cho đô thị cổ một pho tượng quý giá – tượng thần Vishnu – một pho tượng bằng đá lớn nhất, đẹp nhất được tìm thấy ở vùng đồng bằng Nam bộ và cả vùng Đông Nam Á nữa! Việc một tượng thần Vishnu được tìm thấy từ năm 1912 đã bị lãng quên gần một thế kỷ sẽ là một tín hiệu vui, một phát hiện mới mẻ giúp cho các nhà sử học và các nhà khảo cổ học khắp nơi trên thế giới quan tâm đến nền văn minh lúa nước đầu tiên ở vùng Đông Nam Á, có thêm tư liệu chứng cứ cho những công trình nghiên cứu của mình.
Chúng tôi nghĩ rằng, trả pho tượng lại nguyên bản sẽ làm cho khu di tích – thành phố Óc Eo – có hồn hơn, sinh động hơn. Rồi đây du khách đến tham quan khu đô thị cổ sẽ được chiêm ngưỡng những công trình kiến trúc, chiêm ngưỡng một pho tượng thần Vishnu lớn nhất, to, đẹp, sắc sảo mà không kém phần uy nghi, tôn nghiêm.
Trong lúc Đảng, chính quyền và nhân dân cả nước hưởng ứng phong trào học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ chí Minh thì việc trả lại nguyên bản pho tượng thần Vishnu sẽ là một việc làm thiết thực nhất, chẳng những phục vụ cho lợi ích quốc gia, dân tộc Việt Nam ta mà còn làm phong phú thêm lịch sử văn hóa thế giới nữa.

Núi Sập, ngày 21 tháng 01 năm 2010

Trần Hữu Huệ
101 - Nguyễn Huệ - TT Núi Sập
Thoại Sơn - An Giang
ĐT: 0917243737
Chú thích:

(1) Theo sách “Văn hóa Óc Eo”, trang 174 dòng 10,11,12.
(2) “Văn hóa Óc Eo”, trang 219 dòng 23,24,25,26.
(3) Quyết định số 28/VHQĐ.
(4) Ấn Độ giáo (Hindouisme): tượng trưng đấng tối cao (Le Divin) với bộ mặt đa diện, trong đó có ba vị thần chánh là Brahma (tạo hóa), Vishnu (bảo tồn) và Shiva (hủy diệt). Theo “Tinh hoa đạo học Đông Phương” của Nguyễn Duy Cần, trang 12 dòng 11,12,13,14,15.
(5) Sách “Thoại Sơn 50 năm đấu tranh xây dựng” của Trần Hữu Phước, trang 15 dòng 24,25,26,27.
(6) “Văn hóa Óc Eo”, trang 23 dòng 10,11,12.
(7) “Văn hóa Óc Eo”, trang 67 dòng 36,37; trang 68 dòng 1,2,3.