Bì thư Malott 1973

[The smaller dragon]

Bì Thư Malott 1973

Thiếu tá R.K. Malott, thuộc Ủy Ban Quốc Tế Kiềm Soát và Giám Sát Canada (Military Component Canadian Delegation for International Commission for Control and Supervision, viết tắt là MCCD-ICCS) là Trưởng Toán MCCD-ICCS ở Bến Cát, Bình Dương. Năm 1973, khi sang Việt Nam làm việc theo qui định của Hiệp Ðịnh Paris 1972, ông đã thực hiện một bộ lịch sử bưu chính với dấu của các bưu điện địa phương VNCH và dấu quân bưu của các Khu Bưu Chính (KBC).

Ông thực hiện dự án bằng hai cách. Thứ nhất, ông gửi khoảng 25 bì thư dán sẵn tem đặt trong một phong bì lớn, kèm một lá đơn xin Bưu Ðiện địa phương đóng dấu những bì thư ấy rồi gửi trả lại cho ông. Sau đây là mẫu một lá thư Malott gửi Giám Ðốc Bưu Ðiện địa phương xin dóng dấu và gửi trả lại. Malott nhờ người viết thư bằng tiếng Việt.

Thứ hai, chính ông dán tem trên một số bì thư, đề địa chỉ của ông, rồi bỏ vào thùng thư. Bưu Ðiện địa phương sẽ đóng dấu, và chuyển những bì thư thực gửi ấy về ông. Chính vì thế, bộ sưu tập bì thư của Malott gồm hai loại: một, là những bì thư rất trắng sạch, không có dấu vết “phong trần” của những cánh thư gửi và nhận qua hệ thống bưu điện hàng ngày. Và hai, là những bì thư trong dòng thư hàng ngày của Bưu Ðiện nên có khi bì thư được thêm dấu cổ động, nhưng mặt sau bì thư thỉnh thoảng bị lem vết mực dấu đóng, hay bị quăn hoặc nếp gấp trên đường di chuyển từ Bưu Ðiện đến tay người nhận qua trung gian của các phương tiện chuyển vận và người phát thư.

Ðúng hai mươi năm sau, năm 1993, tình cờ tôi kết bạn với một nhà chuyên sưu tập lịch sử bưu chính Ðông Dương và Việt Nam tên là Lawrence (Larry) Thibodeau ở tiểu bang Maryland. Larry có bộ bì thư Malott khá lớn cùng một số tài liệu liên quan đến bộ bì thư này, như cuống niêm phong bao tải đựng thư của Phái Bộ Quân Sự Canada tại Việt Nam, biên lai thư bảo đảm, phiếu đáp của Bưu Ðiện địa phương về số bì thư đã đóng dấu và gửi lại... của Thiếu Tá R.K. Malott. Tôi không biết liên hệ giữa Malott và Thibodeau, và làm cách nào mà Larry có được bộ sưu tập đặc biệt này và cũng không tiện hỏi, nhưng tôi ngỏ ý muốn trao đổi thì Larry đã chuyển tất cả những gì ông ta có trong bộ sưu tập lịch sử bưu chính đặc biệt này, kể cả những tài liệu riêng của Malott, cho tôi. Sau đây là những mẫu phong bì đặc biệt Malott.

Bì Malott loại 1: Dấu bưu điện địa phương VNCH
Văn thư Bưu Ðiện địa phương đáp ứng yêu cầu của Malott




Bì Malott loại 2: Dấu quân bưu

Bì Malott loại 3: Bì dán tem Canada


Bì Malott loại 4: Bưu giản VNCH


Bì Malott loại 5: Bưu giản quân đội Canada

Nhân đó, cũng năm 1993, tôi bắt chước một viên thiếu tá người ngoại quốc để gửi hơn 30 thư đến giám đốc các bưu điện tỉnh tại Việt Nam. Ðịa chỉ của họ, tôi lấy trong Tạp Chí Tem các số 1 và 3. Kết quả: không hề có một hồi âm!