Trong hơn 25 năm qua, trên thị trường tem chơi đã xuất hiện những con tem Liên khu V nằm trên những phong bì rất sạch sẽ và hấp dẫn người chơi tem mà nguồn gốc của chúng có nhiều nghi vấn.
 |
| Những phong bì liên khu V " quá đẹp để có thể là 1 phong bì thật" |
Trở lại những năm giữa thập niên 80, có nhiều cuộc tranh cãi giữa các nhà chơi tem Đông Dương về nguồn gốc của những con tem này. Chúng là đồ giả hay là những đồ sưu tập độc nhất vô nhị? Sau đó, các nhà lãnh đạo của Hội tem Đông Dương (Hoa Kỳ) đã quyết định là sẽ không công bố những bài viết chỉ cách phân biệt giữa tem giả và tem thật vì e ngại những người làm tem giả sẽ ngày càng làm giả một cách hoàn hảo và tinh vi hơn. Sau một thời gian dài im lặng, tôi quyết định phải điều tra về những tem Liên Khu V giả này một cách thấu đáo.
Tôi đã bỏ gần 1 tháng ở Việt Nam (tháng 3-2001) để tìm hiểu về tình hình chơi tem ở đây. Tôi đã được tận mắt chứng kiến nhiều đồ giả hơn là tôi nghĩ. Một vài nhà buôn tem đã nói với tôi đó là đồ thật nhưng cũng có người nói đó chính là đồ giả có nguồn gốc từ Hà Nội. Những phong bì dán tem Liên Khu V giả như thế này đã được rao bán trên eBay với giá từ 300 USD tới 1.200 USD và đã có hàng trăm cuộc đấu giá những vật phẩm “quý hiếm” như thế đã diễn ra trên eBay.
 |
| Một số mẫu tem liên khu V giả mà tôi biết |
Tôi đã mang vài bản chụp màu của những phong bì loại này tới Văn phòng Tạp chí Tem. Ở đó, tôi được phép tham khảo những phiên bản thật của tem Liên khu V do Ban Biên tập lưu giữ. Phải nói rằng, khi bạn đã có dịp cầm trong tay đồ thật, bạn sẽ chẳng bao giờ bị đánh lừa lần thứ hai. Sự khác biệt về chất liệu giấy, khoảng cách giữa các chữ… tất cả đều rất rõ ràng. Tôi đã thử cố gắng tìm hiểu nguồn gốc của nơi làm tem giả nhưng những gì tôi biết được chỉ là "ở Hà Nội" mà không có thêm thông tin nào.
 |
| Mẫu tem liên khu V thật |
Sau chuyến đi đó, tôi được biết người làm tem giả đã từng là bộ đội ở Liên khu V trong kháng chiến chống Pháp. Sau đó, ông bị thương rồi về làm việc ở Bảo tàng Lịch sử Việt Nam ở Hà Nội. Một thời gian dài trước năm 1975 (1975 là thời điểm ông bán những con tem Liên khu V giả ra nước ngoài), ông đã tận dụng thời gian làm việc ở Bảo tàng để nghiên cứu về tên tuổi, gia đình, địa chỉ… của những cán bộ kháng chiến và cho ra đời những chiếc phong bì dán tem Liên khu 5 giả với đầy đủ dấu bưu điện và hình minh họa trên phong bì. Tuy nhiên, thật đáng tiếc là người cựu binh này đã mất vào năm 1997 và cuộc điều tra của tôi bỗng đi tới ngõ cụt. (còn tiếp...)
Joe Cartafalsa ( Hội tem Đông Dương )
