Alexander von Humboldt (1769 - 1859), nhà tự nhiên học, địa lý học, nhà thám hiểm nổi tiếng người Đức. Ông nghiên cứu các nước Châu Âu, Trung và Nam Mỹ, Ural, Sibir; là một trong số những người sáng lập môn địa lý thực vật. Ông đề xuất tư tưởng về tính địa đới thẳng đứng (đai cao), đặt cơ sở cho các môn địa lý tự nhiên đại cương và khí hậu học.
 |
Alexander von Humboldt sinh ngày 14-9-1769 tại Berlin (khi đó thuộc Markgrafschaft Brandenburg nằm trong Đế quốc La Mã), là con thứ hai trong một gia đình quân nhân thượng lưu. Anh trai ông là Wilhelm von Humboldt (1767 - 1835), nhà triết học, ngôn ngữ học, nhà ngoại giao và là bộ trưởng nội các Vương quốc Phổ.
 |
| Maxicard của bộ tem kỷ niệm 150 năm ngày mất Wilhelm von Humboldt do CHLB Đức phát hành năm 1985 (tem Berlin). |
Năm 1789, Alexander von Humboldt trúng tuyển vào Đại học Göttingen. Khả năng khoa học đa dạng của ông bắt đầu phát triển trong thời gian học ở đây. Trong kỳ nghỉ năm 1789, ông đã thực hiện một chuyến dã ngoại khoa học trên sông Ranh và cho ra đời chuyên luận khoa học đầu tiên mang tên “Mineralogische Beobachtungen über einige Basalte am Rhein”. Sự say mê du hành và khám phá trong Alexander von Humboldt thực sự hình thành sau khi ông kết bạn với Georg Forster, con rể của Heyne, người đồng hành với thuyền trưởng James Cook ở chuyến thám hiểm thứ hai. Từ đó trở đi, công việc học tập và tài năng khoa học hiếm có của Alexander von Humboldt bắt đầu hướng tới việc chuẩn bị các chuyến thám hiểm mang tính khoa học thực sự. Để bổ sung kiến thức, ông bắt đầu học thương mại và ngoại ngữ ở Hamburg, địa chất học ở Đại học bách khoa và mỏ Freiberg, giải phẫu học ở Jena, thiên văn học và phương pháp sử dụng các dụng cụ khoa học.
 |
Từ năm 1799 đến năm 1804, von Humboldt đã thực hiện chuyến thám hiểm Mỹ Latinh, ông là người đầu tiên tìm hiểu và mô tả vùng đất mới này theo quan điểm khoa học thực sự. Ông cũng là một trong những người đầu tiên đề ra giả thuyết cho rằng hai bờ Đại Tây Dương (ở phía Mỹ Latinh và phía Châu Phi) đã từng gắn liền với nhau. Trong những chuyến thám hiểm của mình, Alexander von Humboldt đã miêu tả rất nhiều đặc điểm địa lý và loài sinh vật còn chưa được giới khoa học châu Âu biết tới cho đến lúc đó. Vì vậy có rất nhiều đặc điểm địa lý cũng như các loài sinh vật có tên khoa học đặt theo tên của ông.
 |
Alexander von Humboldt là tác giả cuốn "Mô tả điều kiện tự nhiên của thế giới". Về cuối đời, von Humboldt đã cho xuất bản bộ sách 5 tập “Kosmos” trong nỗ lực thống nhất các nhánh kiến thức khác nhau của thế giới. Các tác phẩm của ông đã có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của thuyết tiến hóa và phương pháp so sánh trong tự nhiên học. Ông mất ngày 06-5-1859 tại Berlin, thọ 90 tuổi.
