[kimma]

That's all right, Alex! Thanks anyway.

Trở lại vấn đề "tem Việt Minh"

Đây là hình hai con tem được cho là của Mặt trận Việt Minh, phát hành trong khoảng từ 9/3/1945 (Nhật đảo chính Pháp) đến 19/8/1945 (Cách mạng Tháng Tám).

Trong Tạp chí Indo-China Philatelist của Hội Sưu tập tem Đông Dương (SICP) số 78 xuất bản tháng 7, tháng 8 - 1986, ông Theo Klewitz quá cố có bài Bắc Việt Nam (trang 57-59) giới thiệu 2 bì thư mà ông cho là các bì thực của Việt Minh.

So sánh một trong hai bì thư trên với bì thư trên tạp chí Sưu tập Tem Liên Xô số ra tháng tháng 12/1987 mà Tạp chí Tem số 39 tháng 11/1999 đưa lại, có thể thấy rõ chúng là những cặp "song sinh":

Điểm khác nhau gần như là duy nhất và dễ nhận thấy nhất là cả 5 "tem" trên bì thư 1986 (tạm gọi như vậy) đều có một lề rộng, trong khi 5 tem trên bì thư 1987 đều chỉ có lề bình thường. Các chi tiết còn lại gần như y hệt, kể cả độ nắn nót của chữ viết tay - và đó là chữ của một người! Bì thư thứ hai mà hai tạp chí đưa hình cũng hoàn toàn tương tự nhau, và chắc chắn cũng có điểm khác nhau.

Đúng như có bác đã nhận xét, "bưu phiếu" (邮票, như chữ được in trên hình tem) đúng là từ mà cho đến nay tại Trung Quốc người ta vẫn dùng để chỉ tem bưu chính. Bưu phiếu với hình dáng, thiết kế có thể tương tự như trên đã được Việt Minh cho in, nhưng không chính thức phát hành. Theo một số nhà nghiên cứu, lý do chủ yếu là vì Việt Minh lúc đó chỉ là một chính đảng, không được phép phát hành tem theo quy định của Liên minh Bưu chính Toàn cầu (UPU). Bác Trần Quang Vĩ cho rằng bưu phiếu này được in dự kiến để thay thế cho hai loại bưu phiếu Việt Minh trước đó, mặc dù đến nay vẫn chưa ai tìm thấy.

Mặc dù chưa được tiếp cận với những thông tin gốc mà bác Vĩ đã trích dẫn, căn cứ vào các nhận xét nêu trên, tôi nhất trí với quan điểm cho rằng có bưu phiếu Việt Minh, nhưng bưu phiếu này thực sự trông thế nào thì còn phải tìm hiểu thêm. Còn hai bì thư được cho là của Việt Minh mà các tạp chí của Mỹ và Liên Xô đã trích dẫn ở trên đều là ngụy tạo. Có thể chúng là một vật "lưu niệm" mà lính Mỹ ưa chuộng và được đáp ứng, tuy nhiên theo tôi nhiều khả năng hơn là chúng xuất hiện ở miền Bắc khoảng giữa thập kỷ 1980.

Dù chúng ta đều hết sức yêu quý tem Việt Minh và mong muốn tìm thấy những bì thư dán tem Việt Minh, nhưng đó là một thực tế mà chúng ta phải chấp nhận.