[Poetry]

Đến thế kỷ 17 và nhất là thế kỷ 19 phổ biến loại tượng ngựa mồ, cả ở ngoài Bắc lẫn trong Nam. Về hình thức loại tượng mồ này gần với thực tế, có yên cương đầy đủ. Tượng ngựa ngoài Bắc không rỗng lòng như tượng ngựa khu lăng tẩm Huế. Ngựa mồ được thể hiện cặp đôi nghiêm trang đứng chầu vào đường linh đạo; nhiều khi chúng mang ý nghĩa linh vật chuyển tải bầu trời với gù tròn trên đầu, giữa hông để tượng trưng nhật nguyệt, rồi thất tinh điểm xuyết quanh gù hồng văn. Yên ngựa thường là phượng, linh vật tượng trưng cho tầng tiên. Tượng ngựa ở lăng tẩm Huế thường điêu khắc từ đá xanh hoặc đá vôi, bụng rỗng, kích thước bình thường hoặc hơi bé.

Tượng ngựa đá ở Lăng Khải Định trong bộ tem "Triển lãm tem Quốc tế Bắc Kinh ‘95 (Phong cảnh Châu á) (bộ I)"" phát hành ngày 06-09-1995.

Trong số những con vật được yêu quý, ngựa đá chiếm được cảm tình của người Việt trong tâm thức dân gian. Ngựa cũng là loại vật có hình thể đẹp gây nhiều cảm hứng cho nghệ sĩ tạo hình. Cho đến ngày nay, di sản văn hóa, nghệ thuật quanh con ngựa vẫn là kho tàng quý giá của người Việt./.