Bộ Vatican (1929-...)

[The smaller dragon]

Bộ VATICAN (1929-...)

Tem Vatican là một đề tài thân thiết với những ai theo Thiên Chúa Giáo. Và bưu chính Tòa Thánh Vatican cũng biết việc phát hành tem -và tiền- là một nguồn lợi tức.

Hình 1: Ba hình ảnh và hiện vật thân thiết với Tòa Thánh Vatican: tem, tiền, và Giáo Hoàng.

Từ khi thành lập Tòa Thánh nằm trong thành phố Rome nhưng độc lập với nước Ý năm 1929, Vatican đã liên tục phát hành tem và nhiều loại ấn phẩm bưu chính làm bưu cước và nhất là làm tem sưu tập cho giới chơi tem thế giới.

Hình 2: Một phong bì thực gửi nhật ấn 20.2.1930 với 4 tem trong bộ đầu tiên của Vatican, phát hành ngày 30.7.1929.

Hình 3: Khi đức Pio XI mất năm 1939 tức khi trống ngôi Giáo Hoàng, bưu điện Vatican in đè hàng chữ “Sede Vacante MCMXXXIX” lên bộ tem đầu tiên này và phát hành ngày 18.2.1939. Phong bì đủ bộ 7 tem nhật ấn 20.2.1939 và chân dung đức Giáo Hoàng Pio XI 5 tem nhật ấn 2.3.1939 cho thấy sự chân thực: ấn phẩm bưu chính đóng đúng ngày thực hiện. Không có trò quay dấu làm gỉa ngày như bây giờ ở nhiều nước, kể cả Hoa Kỳ (USPS cho hạn một tháng (nếu là dân chúng) hay ba tháng (nếu là dealers) sau ngày phát hành để gửi phong bì đến đóng dấu phát hành đầu tiên.)

TEM

Ðề tài tem Vatican bao gồm đền đài, dinh thự, họa phẩm, nhân vật Giáo Hội, chân dung các Giáo Hoàng, công du hay hành hương của Giáo Hoàng, sinh hoạt của Tòa Thánh... những đề tài rất quen thuộc với tín đồ Thiên Chúa Giáo làm họ thích mà sưu tập.

Số lượng phát hành của bộ Vatican không lớn. Trong khoảng 1929-1963, ít khi tem phát hành đến số lượng 1 triệu. Có tem chỉ phát hành 45.000 bộ như bộ Hàng Không 28.12.1948, hay 50.000 bộ như tem kỷ niệm 800 năm ngày ban hành sắc lệnh Gratian 20.12.1951.

Trong khoảng thời gian 1964-1980, lượng phát hành khá cao, trên 1 triệu, có khi tới 7 triệu rưỡi như bộ Giáo Hoàng Phao Lồ VI thăm trụ sở LHQ. Từ 1981, lượng phát hành nhỏ trở lại, trên dưới 1 triệu.

Vì số lượng phát hành nhỏ, đầu tư vào tem Vatican không sợ mất giá. Tuy nhiên, cùng chung với sự sút giảm số tín đồ Thiên Chúa Giáo và sự sút giảm nhân số chơi tem tại Âu Châu và Mỹ Châu, số người sưu tầm tem đề tài Vatican không nhiều. Hội sưu tầm tem Vatican tại Mỹ chỉ có khoảng 400 hội viên là một bằng chứng.

ẤN PHẨM BƯU CHÍNH

Ngoài tem, Vatican phát hành nhiều loại ấn phẩm bưu chính khác vừa phục vụ nhu cầu của tín đồ hành hương và du khách vừa đáp ứng nhu cầu của giới sưu tầm tem chuyên đề.
Ðó là các bưu giản hay thư máy bay, tức aerogramme. Bưu giản đầu tiên phát hành năm 1950, mệnh giá 55 lire.

Hình 4: Bưu giản Vatican

Thứ hai là các bưu thiếp. Bưu thiếp đầu tiên không in sẵn tem, phát hành năm 1929.

Hình 5: Bưu thiếp Vatican

Hình 6: Bưu thiếp in hình Viện Bảo Tàng Vatican
dưới lòng đất, nơi bảo quản những tài liệu lịch sử qúy hiếm.
Ðây là hình ảnh một bức thư từ triều đình Trung Hoa viết
năm 1650 gửi Giáo Hoàng Innocenzo X hiện có tại Viện.

Thứ ba là các bưu thiếp cực đại, hay maxicard.

Hình 7: Bưu thiếp cực đại Vatican

Ngoài ra, bộ Vatican cũng có thể kể những ấn phẩm đặc biệt không nước nào có nhờ vai trò đặc thù của Toà Thánh và ngôi vị Giáo Hoàng.

Ðó là ấn phẩm in lại những sắc lệnh phát hành tem của Tòa Thánh, rồi trên đó là bộ tem với dấu ngày phát hành đầu tiên. Có tất cả ba loại in kích thước khác nhau. Lớn nhất là khổ 38cm x 56cm gấp đôi. Vừa là khổ 23cm x 17cm gấp đôi. Và nhỏ là tấm thiệp khổ 17cm x 9.5cm.

Hình 8: Ba loại sắc lệnh in lại: khổ lớn nhất 36x56

Hình 9: Khổ trung 23x17

Hình 10: Khổ nhỏ nhất 17x9.5

(CÒN TIẾP)