Tem trong văn khố

[The smaller dragon]

Có một số tem độc nhất vô nhị, là những mẫu tem nằm trong các archives, tức là văn khố. Có hai loại văn khố:

1. Văn khố Bưu Ðiện. Tem có ý kiến của giới chức Bưu Ðiện, sau khi hoàn tất việc in ấn thì đưa vào cất giữ trong Văn Khố. Loại này không bao giờ ra khỏi Văn Khố của bưu điện một quốc gia, trừ khi thay đổi chế độ. Như một số tem trong văn khố Bưu Ðiện VNCH bị lấy cắp đem ra chợ Trời Sài Gòn bán đắt bán rẻ sau sự sụp đổ của chế độ VNCH mà anh LTN, một dealer, mua được.

Có được loại tem này trong bộ sưu tập riêng cũng hay, nhưng nên nhớ xuất xứ là tem... ăn cắp! Tôi từng cầm trong tay một tờ tem VNCH in đè với con dấu và chữ ký "Thuận" cho in của Giám Ðốc Bưu Ðiện Sài Gòn. Cảm giác của tôi lúc ấy như có một luồng nước lạnh chạy trong xương sống. Vừa mừng cho người có vật phẩm độc đáo vừa ngám ngẩm tài liệu văn khố của một nước nay trong tay tư nhân!

(Riêng VN hiện nay, loại tem SPECIMEN với số lượng lớn ai mua cũng được là một chủ trương kinh doanh thì không nằm trong trường hợp này.)

2. Văn Khố Nhà In. Nhà in cũng có văn khố nhằm lưu giữ những mẫu tem mà họ đã in. Loại này có khi bị đục lỗ (rất hiếm), có khi chạy hàng chữ SPECIMEN (nhiều hơn, thường là nguyên tờ tem). Và cất vào hồ sơ hành chánh của nhà in. Những năm 1951-53 thời Bảo Ðại, nhà in tem ở Pháp nhằm quảng cáo một dòng tem mới xuất hiện trên thế giới đã in nhiều tem SPECIMEN (tôi đoán mỗi thứ khoảng 100 hay ít hơn) dán trong một trang của một tạp chí Pháp ngữ như thỉnh thoảng chúng ta thấy.

Trước sau gì thì nhà in cũng thanh thỏa văn khố của họ. Vì thế chúng ta thỉnh thoảng thấy quảng cáo bán đấu gía tem trong văn khố cùa nhà in này nhà in nọ tại Mỹ hay tại các quốc gia Nam Mỹ.

Sau đây tôi chia sẻ mẫu tem VNCH đục lỗ của văn khố nhà in tem ở La Mã. Tôi không chuyển hình ảnh loại tem VNCH SPECIMEN vì kẻ gian sẽ có thể lấy làm mẫu mà in giả bán làm hại dân chơi chân chính.